Zielone technologie
Każdego roku Europejczycy wytwarzają 25 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych. Mniej niż 30 proc. zbieranych jest do recyklingu, a 70 proc. trafia na wysypiska śmieci lub do spalenia. Według szacunków, tylko 5 proc. wartości plastikowych opakowań zostaje zatrzymane w gospodarce, reszta jest tracona po bardzo krótkim użyciu. Rocznie generuje to straty wynoszące od 70 do 105 mld euro!
Mariusz Sołtysik, Maciej Guzik
Rozwiązaniem problemu może być zastosowanie bioplastików, które obecnie stanowią ok. 1 proc. z 320 mln ton produkowanych rocznie tworzyw sztucznych. Takie bioplastiki, czyli biopolimery, to materiały naturalnie produkowane przez żywe organizmy, np. jako mikrogranulki w bakteriach. Ich super cechą jest biodegradowalność – rozkładają się do wody i dwutlenku węgla w krótkim czasie w środowisku w odpowiednich warunkach. Zgodnie z najnowszymi danymi rynkowymi globalne moce produkcyjne bioplastików mają wzrosnąć z ok. 2,05 mln ton w 2017 r. do ok. 2,44 mln ton w 2022 r.
Biopolimery mają coraz więcej zastosowań – od opakowań, artykułów gastronomicznych, elektroniki użytkowej, motoryzacji, rolnictwa, ogrodnictwa, po tekstylia czy zabawki. Dla przykładu – opakowania pozostają największym obszarem zastosowań biotworzyw z prawie 60 proc. (1,2 mln ton) całego rynku biotworzyw w 2017 r., a innowacyjne biopolimery takie jak PLA (kwas polimlekowy) i PHA (polihydroksyalkaniany) są głównymi motorami tego wzrostu. PHA to ważna rodzina polimerów, która od pewnego czasu jest rozwijana i obecnie zaczyna umacniać swoją pozycję na rynku komercyjnym. Szacuje się, że moce produkcyjne tego polimeru zwiększą się trzykrotnie w ciągu najbliższych pięciu lat.
W obliczu obecnych trendów w rozwoju bioplastików Kraków ma szansę uplasować się w peletonie liderów wdrażania zielonych technologii. Na terenie miasta powstaje już bowiem demonstracyjna linia produkcyjna polimerów PHA w ramach strategicznego programu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – TechMatStrateg, realizowanego w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. J. Habera PAN.
