Międzynarodowy Związek Hanzy

Związek Hanzeatycki (Międzynarodowy Związek Hanzy, Liga Hanzeatycka, Hanza):
 

Jako związek miast handlowych, popierających się nawzajem na polu ekonomicznym, Hanza istniała w średniowieczu i na początku ery nowożytnej. Dawny związek miast Hanzy – Liga Hanzeatycka – aktywnie działał od XIII do XVI w. i jednoczył około 200 miast europejskich. Nie była to jedynie organizacja handlowa – Liga krzewiła idee samorządu miejskiego, humanizmu, solidarności społecznej, wzajemnej pomocy. Te zasady przejął reaktywowany w 1980 roku, w holenderskim Zwolle związek Nowej Hanzy -  Hansa League of New Time. Związek zrzeszający obecnie 210 miast z Belgii, Danii, Holandii, Estonii, Łotwy, Rosji, Białorusi, Francji, Wlk. Brytanii, Islandii, Norwegii, Szwecji, Polski, a przede wszystkim z Niemiec (127) jest największą międzynarodową organizacją miast.
 

Nowa Hanza organizuje coroczne zjazdy w jednym z miast-członków („Dni Hanzy"). Stanowią one doskonałą okazję do promocji oraz nawiązania kontaktów w różnych dziedzinach. Najważniejszym organem Związku jest Zjazd Miast Hanzeatyckich, w którym biorą udział delegaci z każdego miasta członkowskiego. Delegaci mają prawo m.in. do przeprowadzania zmian w statucie, wykluczania i przyjmowania członków oraz wybierania Prezydium. W skład Prezydium Związku wchodzą: Prezydent (jest nim zawsze nadburmistrz Lubeki) oraz 4 członków z przynajmniej 3 państw. Innym organem Związku jest Komisja Hanzy, w której skład wchodzą przedstawiciele 5 miast niemieckich oraz po 1 reprezentancie z każdego państwa członkowskiego. Wszystkie władze Hanzy wybierane są na trzyletnią kadencję.
 

Uchwałą Rady Miasta Krakowa nr LXXVIII/678/01 z dnia 23 maja 2001 roku podjęto decyzję o przystąpieniu miasta Krakowa do Międzynarodowego Związku Hanzy. Zgodnie z Ustawą z 15 września 2000 roku o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń lokalnych i regionalnych, Minister Spraw Zagranicznych RP 15 października 2001 roku wyraził zgodę na przystąpienie Krakowa do Związku Hanzeatyckiego. Uchwałą nr 920/2002 Zarządu Miasta Krakowa z dnia 27 czerwca 2002 roku przyjęto Statut Hanzy i miasto Kraków stało się pełnoprawnym członkiem Związku. Korzyścią wynikającą z przynależności Krakowa do tej organizacji jest promocja miasta w czasie dorocznych zjazdów i możliwość nawiązania kontaktów handlowych i kulturalnych (podczas każdego zjazdu organizowane jest forum gospodarcze z udziałem firm zagranicznych oraz wiele przedsięwzięć kulturalnych).
 

Koordynacja współpracy:

Koordynatorem udziału Krakowa w pracach organizacji jest Wydział ds. Turystyki.
 

Składka członkowska:

Przynależność do Międzynarodowego Związku Hanzy nie wymaga wnoszenia żadnej opłaty członkowskiej.
 

Cel działania:

W 1980 roku na I Zjeździe Miast Hanzeatyckich w holenderskim Zwolle, powstał Międzynarodowy Związek Nowej Hanzy. Nowa Hanza postawiła sobie za cel odtworzenie ducha starej Hanzy jako wspólnoty życia mieszkańców i wspólnej kultury. Nowa Hanza przejęła tradycje średniowiecznej Hanzy. Celem związku jest nie tylko kontynuacja tradycji XIV-wiecznej Hanzy, a przede wszystkim rozwijanie współpracy gospodarczej i kulturalnej pomiędzy miastami - członkami. Sekretariat Nowej Hanzy mieści się w Lubece, burmistrz Lubeki przewodniczy Hanzie. Miasta Europy Wschodniej i Środkowej, w odróżnieniu od miast Europy Zachodniej, zwolnione są z wszelkich opłat członkowskich. Powstaje tzw. fundusz pomocowy przeznaczony zostaje na obniżanie kosztów udziału delegacji miast z Europy Środkowej i Wschodniej w corocznych Dniach Nowej Hanzy.
 

Główne zadania Nowej Hanzy:

Związek Nowej Hanzy zrzesza głównie miasta z basenu Morza Bałtyckiego i Północnego. Maja one możliwość udziału w corocznych zjazdach, które odbywają się w jednym z miast członkowskich, a tym samym prezentacji swojej oferty turystycznej oraz dorobku kulturalnego i gospodarczego. Podczas spotkań omawiane są dalsze propozycje współpracy pomiędzy miastami. Główne korzyści wynikające z przynależności do Związku to przede wszystkim możliwości wykorzystywania doświadczeń zdobytych przez władze miast partnerskich, nawiązanie kontaktów zdobytych w ramach prac Związku, które sprzyjają rozwojowi kontaktów polsko-niemieckich i kontaktów z wschodnimi sąsiadami.
 

Do głównych zadań Hanzy należy:

• promocja miast należących do Związku Hanzy, ich historii  i współczesnego wizerunku,
• ukazanie związków pomiędzy miastami należącymi do wspólnoty hanzeatyckiej, wzajemna integracja miast związku, oraz pielęgnowanie więzi hanzeatyckiej,
• stymulowanie do nawiązywania bezpośrednich kontaktów między miastami-członkami Hanzy,
• współpraca i wymiana doświadczeń w zakresie turystyki, kultury, ekologii, edukacji i gospodarki,
• działania w kierunku integracji osób niepełnosprawnych  ze światem ludzi zdrowych
• współpraca organizacji pozarządowych z miast hanzeatyckich,
• w ramach Nowej Hanzy bardzo aktywnie funkcjonuje projekt "Młodej Hanzy", w której uczestniczy młodzież szkół średnich oraz studenci.

Coroczne zjazdy miast hanzeatyckich:

W czasach średniowiecznych przedstawiciele miast hanzeatyckich spotykali się corocznie na zjazdach w celu omówienia wspólnych zamierzeń. Nowa Hanza wróciła do tej tradycji. Coroczne spotkania podczas Dni Nowej Hanzy, organizowane przez jedno z miast członkowskich, to doskonała promocja dla każdego z uczestniczących miast. Kalendarz spotkań ustalono do roku 2036. Dni Hanzy mają charakter średniowiecznego jarmarku, w trakcie którego miasta mają możliwość zaprezentowania się na stoiskach promocyjnych oraz poprzez udział w programie kulturalnym (koncerty, wystawy, itp.). Zjazdowi towarzyszą również różnego rodzaju konferencje i seminaria tematyczne, głownie o tematyce gospodarczej i ekologicznej. Miasto, w którym odbędą się kolejne Dni Hanzy organizuje jesienią, w roku poprzedzającym, posiedzenie Komisji Nowej Hanzy, na którym zapadają wszelkie decyzje dotyczące tej organizacji.
 

Wydarzenia:

• W 1997 gospodarzem Międzynarodowych Dni Hanzy był Gdańsk. Następna prezentacja  Krakowa w Gdańsku miała miejsce w dniach 26-28 marca 2004 roku podczas Gdańskich Targów Turystycznych.
   
• W 2003 kolejny Zjazd Hanzy odbył się po raz pierwszy w dwóch miastach i w dwóch krajach jednocześnie: w polskich Słubicach oraz we Frankfurcie nad Odrą. W czasie Jarmarku Hanzeatyckiego w dniach 23-25 maja 2003 roku Kraków zorganizował stoisko promocyjne. Prezentacji miasta towarzyszył występ zespołu folkowego "Muzykanci".
   
• W 2004 roku Kraków został zaproszony do udziału w prezentacji miast hanzeatyckich, która odbyła się w Gdańsku w dniach 26-28 marca podczas Gdańskich Targów Turystycznych.
   
• W czerwcu 2004 przedstawiciele miast hanzeatyckich spotkali się w Turku (Finlandia). Kraków zorganizował podczas zjazdu stoisko promocyjne, prezentując swoją ofertę kulturalną i turystyczną.
   
• Od 2005 Kraków jest reprezentowany w Gildii Hanzy - forum doradczym, którego zadaniem jest propagowanie i organizowanie akcji mających na celu upowszechnianie idei hanzeatyckiej oraz wspieranie wymiany kulturalnej, gospodarczej i społecznej. Uczestniczy również w Międzynarodowych Dniach Hanzy w Tartu (Tarnawa) w Estonii.
   
• 2006 - Międzynarodowe Dni Hanzy w Osnabrück w Niemczech
   
• 2007 - Międzynarodowe Dni Hanzy w Anklam w Niemczech
   
• 2008 - Międzynarodowe Dni Hanzy  w Salzwedel w Niemczech
   
• 2009 – Międzynarodowe Dni Hanzy w Wielkim Nowogrodzie w Rosji odbywające się pod hasłem "poszerzanie granic" ("widening the borders") były wydarzeniem dużej rangi. Wielki Nowogród to pierwsze miasto rosyjskie, które stało się oficjalnym członkiem Hanzy Czasów Nowożytnych i jedyne rosyjskie miasto, któremu przyznano prawo organizacji obchodów Dni Hanzy. W roku 2009 Wielki Nowogród obchodził 1150. rocznicę założenia miasta. Dlatego też uroczystości inauguracyjne Dni Hanzy otworzył Prezydent Rosyjskiej Federacji, Dymitrij Miedwiediew, zaś imprezę towarzyszącą - Forum Gospodarcze, organizowane przez Ministerstwo Gospodarki - poprowadziła Minister Gospodarki Rosji, Pani Elwira Nabiullina. O randze tego wydarzenia świadczy również fakt, iż udział w nim wzięli delegaci z ponad 100 miast.
   
• 2010 - 30. Międzynarodowe Dni Hanzy w Parnau w Estonii jako jubileuszowe  odznaczyły się wyjątkową frekwencją miast członkowskich z 15 państw i stanowiły okazję do podsumowania 30-letniej tradycji spotkań przedstawicieli miast członkowskich.
   
• W związku z upływającą w 2010 roku kadencją prac Komisji Nowej Hanzy Prezydent  Miasta Krakowa wyraził swoje poparcie dla kandydatury Miasta Gdańska w wyborach reprezentantów Komisji Nowej Hanzy na kolejną kadencję. Wieloletnia aktywność Gdańska w Komisji Nowej Hanzy przyczyniły się do dostrzegalnego zaistnienia Polski na forum hanzeatyckim.
   
• 2011 – 31. Międzynarodowe Dni Hanzy w Kownie w dniach 19-22 maja 2011 roku.
   
• 14 kwietnia 2011 roku w Gdańsku polskie miasta hanzeatyckie wznowiły Deklarację o współpracy.
   
• 2013 - 33. Międzynarodowe Dni Hanzy w Herford w dniach 12-17 czerwca 2013 roku Gospodarzem Międzynarodowego Zjazdu „Nowej” Hanzy w 2013 r. było niemieckie miasto Herford. W zjeździe uczestniczyli przedstawiciele 132 miast hanzeatyckich z 16 krajów Europy. Obok Krakowa Polskę reprezentowały: Gdańsk, Kołobrzeg, Goleniów, Lębork, Słubice i Słupsk. Ponieważ jednym z ważniejszych celów organizacji jest współpraca gospodarcza i wymiana handlowa - w dniach 12-13 czerwca 2013 roku w Herford odbyło się Forum Ekonomiczne, podczas którego podpisano porozumienie o utworzeniu Hanzy Gospodarczej z udziałem firm z miast hanzeatyckich. Do współpracy zaproszono środowiska biznesowe miast hanzeatyckich. W Herford odbyło się także Walne Posiedzenie Delegatów Miast Hanzeatyckich, na którym rozmawiano na temat przyszłości Związku Hanzy oraz przedstawiono wnioski z prac grup roboczych tworzących propozycje nowych projektów m in. Grupy Roboczej ds. Turystyki, Grupy Roboczej ds. Gospodarki, Grupy ds. Projektu HanseARTworks oraz Grupy Młodej Hanzy. Przeprowadzono także wybory do Prezydium Hanzy. W składzie Prezydium kontynuują pracę dotychczasowi przedstawiciele z Niemiec, Szwecji i Wielkiego Nowogrodu. Z Holandii do Prezydium dołączył Burmistrz Miasta Deventer na miejsce Burmistrza Zwolle. Zatwierdzono również skład Komisji Hanzy. Polskę w tym gremium reprezentować będzie w nadchodzącej kadencji Miasto Słupsk. Mniej oficjalnym akcentem Zjazdu był tradycyjny Jarmark Hanzeatycki, służący promocji miast. Stoisko Krakowa cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem. Specjalnie na spotkanie z Krakowem w Herford przyjechali Polacy mieszkający obecnie w Bremie i w innych miastach Nadrenii – Westfalii.  Kraków po raz pierwszy uczestniczył w projekcie Młodej Hanzy. Nasze miasto reprezentowały najaktywniejsze przedstawicielki Młodzieżowego Domu Kultury im. K. I. Gałczyńskiego:  Ewa Golonka (studentka Uniwersytetu Rolniczego), Dominika Gajewska (Liceum Ogólnokształcące Nr 5), Ewa Sobczyk (Gimnazjum Nr 2).
  
  Młodzież aktywnie uczestniczyła w spotkaniach i projektach realizowanych w trakcie Zjazdu w Herford, a także wzięła udział z delegacją Miasta Krakowa we wspólnej paradzie miast hanzeatyckich ulicami Herford. Podczas spotkania młodych delegatów Hanzy podpisana została deklaracja w sprawie reprezentacji młodzieży z miast hanzeatyckich oraz realizacji wspólnych projektów. Młodzież ze Słupska i z Gdańska przygotowuje wspólny projekt spotkań młodzieży z miast hanzeatyckich. Prezentacja artystów z miast hanzeatyckich - HanseARTworks odbyła się w formie Międzynarodowego Festiwalu Kultur Ulicznych. Wszystkie dzieła są dostępne na Facebooku: HANSEstreetartWORKS i na Twitterze: Hashtag #wash_hf
   
• 2017- 37. Międzynarodowy Zjazd Hanzy w Kampen w Holandii - 15-18 czerwca 2017 roku Prezentację Krakowa miasta zorganizowały wspólnie: Wydział Promocji i Turystyki oraz Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Miasta Krakowa, a złożyły się na nią wydarzenia kulturalne (wystawa instalacji „Czakram” Jakuba Najbarta i koncerty zespołu Joanny Słowińskiej), kulinarne (degustacja i sprzedaż krakowskich specjałów w wersji street food – na Dni Hanzy specjalnie przyjechał jeden z Krakowa jeden z food trucków) oraz organizacja stoiska promocyjnego w ramach Jarmarku Hanzy. Prezentacja była częścią rocznego programu działań na rynku holenderskim, jednym z obecnie kluczowych dla Krakowa rynków turystyki przyjazdowej.
   
• 38. Międzynarodowy Zjazd Hanzy odbędzie się w Rostocku, w dniach 21-24 czerwca 2018 roku pod hasłem: „NAUKA – GOSPODARKA - ROZWÓJ”

Wybrane aktywności  Związku Hanzeatyckiego:

1. Międzynarodowy Dzień Hanzy
   Bardzo ważnym zadaniem miast hanzeatyckich jest wzmacnianie świadomości przynależności do Hanzy i pielęgnacja najlepszych jej tradycji. W tym celu powołano do życia "Międzynarodowy Dzień Hanzy". Corocznie, 15 maja, wszystkie miasta świętują go u siebie, organizując różnego rodzaju imprezy, wystawy, akcje skupione wokół tematyki hanzeatyckiej. Ma to na celu rozwinięcie świadomości hanzeatyckiej wśród mieszkańców, jak również pobudzenie ich zainteresowania, zarówno przeszłością jak i przyszłością swych miast.
    
2. „Młoda Hanza"
   W ramach Nowej Hanzy bardzo aktywnie funkcjonuje projekt "Młodej Hanzy", w której uczestniczy młodzież szkół średnich oraz studenci (młodzież od 16 do 25 lat). Młoda Hanza powstała w 1998 r. podczas Międzynarodowych Dni Hanzy w Visby. Przedstawiciele Młodej Hanzy biorą udział w tzw. Forum Młodzieży, które towarzyszy corocznym obchodom Międzynarodowych Dni Hanzy. Celem tej młodzieżowej organizacji jest wymiana myśli i doświadczeń, rozwijanie konkretnych projektów pomiędzy poszczególnymi miastami, wspieranie współpracy w ramach partnerstwa szkół. W 2018 r. przygotowywany jest specjalny projekt edukacji morskiej dla młodzieży z miast hanzeatyckich (21-24 czerwca 2018 r.). Młodzież będzie mieszkała na jachtach i wspólnie brała udział w rejsach i warsztatach edukacyjnych.
    
3. HANSEartWORKS
   Projekty artystyczne w ramach Hanzy datuje się od 2006 r. (Dni Hanzy w Osnabrueck), najaktywniej realizowane były podczas Dni Hanzy w Wielkim Nowogrodzie i Parnau. Projekty obejmują warsztaty malarskie i rzeźbiarskie, wystawy plenerowe, jak również warsztaty nawiązujące do średniowiecznych rzemiosł i rękodzieła: tkactwa, garncarstwa, ceramiki i in. Obecnie najaktywniejsze grupy HANSEart działają w Osnabrueck  (Alfred Wuebbena), w Salwedel  (Hans Molzberger)  i w Lippstadt (Carmen Harms). Po ubiegłorocznych Dniach Hanzeatyckich w Estonii grupa artystyczna „Antoniuse Ŏu" z estońskiego Tartu była zainteresowana nawiązaniem kontaktów ze środowiskiem artystów krakowskich.
    
4. Międzynarodowy Klub Prasowy „Hanza-Media"
   Kraków zaproszony został do Międzynarodowego Klubu Prasowego „Hanza- Media", którypowstał 17 września 2010 r. w Wielkim Nowogrodzie w celu popularyzacji idei Hanzy.
    
5. 19 MAJA 2018 – XV MIĘDZYNARDOOWY DZIEŃ HANZY – obchody we wszystkich miastach hanzeatyckich

Korzyści i efekty dla Miasta Krakowa:

Związek Hanzy miał znaczny wpływ na wzmocnienie struktur demokratycznych w społeczeństwie polskim, umożliwiał korzystanie z doświadczeń partnerów - miast zachodnioeuropejskich.
 

Udział aktywny w Związku Hanzeatyckim, w tym między innymi udział Krakowa w corocznych zjazdach związku, to efektywna promocja Miasta, jego walorów turystycznych, oferty kulturalnej i gospodarczej, jak również wymiana doświadczeń w tym zakresie pomiędzy przedstawicielami miast hanzeatyckich. Udział w zjazdach Hanzy pozwala zaprezentować ofertę Krakowa nie tylko w mieście, które jest w danym roku organizatorem zjazdu, ale przede wszystkim na forum wszystkich miast członkowskich z obszaru basenu Morza Bałtyckiego i Północnego (miasta Belgii, Danii, Holandii, Estonii, Łotwy, Rosji, Białorusi, Francji, Wlk. Brytanii, Islandii, Norwegii, Szwecji, Polski, a przede wszystkim 127 miast niemieckich).
 

Współpraca między miastami hanzeatyckimi, która niezależnie od różnych kryzysów i problemów politycznych stale obfitowała w wydarzenia i zawsze była aktywna jest bardzo ważna dla wszystkich miast należących do tego Stowarzyszenia.