Wieża Ratuszowa
| Obiekt jest oddziałem | Stare Miasto |
| Adres: | Rynek Główny 1, 31-000 Kraków |
| Godziny otwarcia | Wieża Ratuszowa czynna od 20 kwietnia pon.-niedz. 10.30 - 18.00 |
Opis
Wieża jest jedyną pozostałością po budynku krakowskiego ratusza (sięgającego wysokości ul. Szewskiej), który od średniowiecza do XIX wieku był siedzibą władz miejskich. Ratusz wzniesiono około roku 1300 jako dwukondygnacyjną budowlę kamienną, z wieżą o charakterze obronnym i reprezentacyjnym. W ciągu następnych stuleci budynek ratusza, a wraz z nim wieżę, kilkakrotnie przebudowywano.
Najważniejszą salą w ratuszu była tzw. Izba Pańska (sala obrad i zarazem sądowa), której bogaty wystrój miał świadczyć o powadze krakowskiego magistratu. Zdobiły ją m.in. kasetonowy strop (na podobieństwo wawelskich), portal z intarsjowanymi drzwiami (dziś można go zobaczyć w Collegium Maius) i kolumnowe obramienia okien. Dla równowagi i przestrogi w podziemiach mieściło się więzienie, połączone z izbą tortur.
Począwszy od XVIII stulecia, doraźnie tylko naprawiany gmach ulegał stopniowej degradacji. W latach 1817-1820, w ramach akcji "upiększania" miasta, opustoszały i zrujnowany budynek ratusza rozebrano. Stało się tak, pomimo, że możliwa była jeszcze jego odbudowa i rekonstrukcja. Pozostawiono wówczas tylko pamiątkę w postaci wieży, z dobudowanym w latach 80. XVIII w. klasycystycznym odwachem (strażnicą). W latach 1881-1882, zbudowano nowy, tym razem neogotycki odwach, usunięty już po II wojnie światowej jako symbol austriackiego panowania z okresu zaborów. Do roku 1934 przed odwachem odbywała się codziennie uroczysta zmiana warty.
Podczas prac remontowych i rekonstrukcyjnych prowadzonych w latach 60. ubiegłego wieku, w podziemiach urządzono kawiarnię, następczynię słynnego w średniowieczu lokalu, gdzie serwowano najlepsze w Polsce świdnickie piwo. Od roku 1987 działa tam też scena Teatru Ludowego.
Wieża Ratuszowa jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.