Odnowiony pałac Krzysztofory otwiera się dla zwiedzających
Zakończyły się prace remontowe w pałacu Krzysztofory, głównej siedzibie Muzeum Krakowa. To – obok Fabryki Schindlera i podziemi Rynku – jedna z najważniejszych inwestycji muzealnych ostatnich lat. W piątek, 23 lipca na fasadzie odnowionego budynku odsłonięto rzeźbę przedstawiającą św. Krzysztofa – patrona muzeum.
– Ten piękny pałac Krzysztofory to serce Muzeum Krakowa, które od 122 lat opiekuje się dziedzictwem materialnym i niematerialnym naszego miasta – powiedział podczas oficjalnego otwarcia prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. Podkreślił, że odnowiony pałac ma do odegrania niezwykle ważną rolę, jako miejsce wyważonej debaty nie tylko o historii miasta, ale także o jego teraźniejszości i przyszłości. – Cieszę się, że to wspaniałe miejsce w większym niż dotychczas zakresie zostanie również oddane do dyspozycji mieszkańców Krakowa – dodał.
– Mówimy „Krzysztofory od nowa – muzeum kompletne”. To znaczy chcemy, żeby w tych salach, które już są wyremontowane można było rozwinąć szeroko rozumianą współczesną działalność muzealną, którą dzisiaj definiuje już nie tylko wystawa i zbieranie, kolekcjonowanie zbiorów, ale także definiuje słowo spotkanie, sieciowanie. To znaczy miejsce, w którym ludzie się spotykają, rozmawiają o ważnych sprawach dla miasta – powiedział dr Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa. Wyraził nadzieję, że muzeum stanie się dla mieszkańców jednym z najważniejszych i najbardziej lubionych miejsc.
„Unia Europejska nieustannie wspiera polską kulturę. Muzeum Krakowa zrealizowało już dwa projekty europejskie w pałacu Krzysztofory o łącznej wartości dofinansowania 42 mln złotych. Dzięki pracom modernizacyjnym i renowacyjnym obiekt będzie pełnił nie tylko funkcje kulturowe, ale i edukacyjne, a jednocześnie będzie dostępny dla osób z niepełnosprawnościami. Od momentu wejścia do Unii Europejskiej Polska jest największym beneficjentem polityki spójności, będącej najwyższym wyrazem solidarności między państwami członkowskimi w Europie. Na rozwój zasobów kultury i ochronę naszego wspólnego europejskiego dziedzictwa do Polski trafiło ponad 2 mld euro, czyli niemalże dziewięć mld złotych. W obecnej perspektywie dostępne będą kolejne środki na ten cel” – napisał w przesłanym z Brukseli liście Christopher Todd, dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej.
Imieniny Krzysztofa, czyli święto pałacu Krzysztofory, w tym roku będą miały wyjątkowy charakter. Uczestnicy wydarzenia będą mogli zwiedzić razem z przewodnikiem wyremontowane wnętrza pałacu – zarówno przestrzenie wystawiennicze, jak również te pomieszczenia, którym nadano nowe funkcje muzealne.
Prace remontowe w pałacu Krzysztofory realizowano w ramach projektu „Krzysztofory od nowa – muzeum kompletne: modernizacja i remont konserwatorski Pałacu Krzysztofory wraz z przystosowaniem jego funkcji do realizacji zadań nowoczesnego, wielofunkcyjnego obiektu muzealnego”. Celem projektu była modernizacja i remont konserwatorski skrzydła wschodniego pałacu przy jednoczesnym zachowaniu i zaakcentowaniu jego historycznego i artystycznego znaczenia.
Realizacja prac była możliwa przede wszystkim dzięki funduszom unijnym (Działanie 8.1 Oś Priorytetowa VIII – Ochrona Dziedzictwa Kulturowego i Rozwój Zasobów Kultury w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020). We wrześniu 2016 roku minister kultury Piotr Gliński podpisał z dyrektorem Muzeum Krakowa Michałem Niezabitowskim umowę o dofinansowanie projektu modernizacji i remontu oraz unowocześnienia głównej siedziby muzealnej.
Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł ponad 60 mln zł brutto, w tym 29 mln zł pochodzi z unijnej dotacji. Pozostała kwota – ponad 12 mln zł pochodzi z dotacji celowej Gminy Miejskiej Kraków (Miasto zainwestowało w sumie podczas wszystkich etapów inwestycji w remont Krzysztoforów ponad 27 mln 491 tysięcy zł), dofinansowania przyznanego przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa na konserwację polichromii – ponad 270 tys. zł, a także środków własnych muzeum.
Projekt realizowany jest do końca 2021 r. W grudniu 2021 r. w pałacu Krzysztofory zostanie otwarta wystawa stała, prezentująca przekrojowo historię Krakowa. W związku z jej budową stale dostępny dla publiczności będzie dziedziniec pałacu oraz przeniesione z Sukiennic Centrum Obsługi Zwiedzających. Organizowane też będą zwiedzania pałacu. Odnowione Krzysztofory mają też nowy program. Zapraszają do dyskusji o historii i DNA miasta, ale też o jego teraźniejszości, na debaty i zajęcia edukacyjne.
Pałac Krzysztofory to jedna z najbardziej monumentalnych budowli w historycznym centrum miasta i jedna z najokazalszych rezydencji miejskich w Krakowie. Zlokalizowany w narożniku Rynku Głównego i ul. Szczepańskiej pałac siedzibą muzeum stał się pod koniec lat 60. XX w. Na przestrzeni lat Krzysztofory pełniły różne funkcje, co doprowadziło do licznych zmian we wnętrzach. W ich wyniku w znacznym stopniu zatraciły swój pałacowy charakter. Prace remontowe miały na celu przywrócenie reprezentacyjnego wystroju wnętrz oraz dostosowanie ich do prowadzenia nowoczesnej działalności muzealnej.
Prace objęły ponad 4000 metrów kwadratowych powierzchni, a dodatkowym wyzwaniem był fakt, że cały obiekt objęty jest ścisłą ochroną konserwatorską. W zabytkowych wnętrzach powstało nowoczesne muzeum obejmujące przestrzenie wystawiennicze, biblioteczno-archiwalne, edukacyjne, administracyjne, handlowe i gastronomiczne.
W trakcie remontu wykonano m.in. nowe stropy (drewniane belki zastąpiono stalowymi), zamontowano nowoczesną windę, której do tej pory nie było, wymieniono też przestarzałe instalacje (elektryczne i wodno-kanalizacyjne), zainstalowano nowe węzły sanitarne, poprowadzono kilometry nowych kabli teleinformatycznych, zainstalowano klimatyzację (w piwnicach klimatyzację precyzyjną). Położono nowe parkiety. Pomiędzy poddaszem a trzecim piętrem na części powierzchni zainstalowano szklany strop.
Podczas prac remontowych w wielu pomieszczeniach odkryto polichromie schowane pod kilkoma warstwami dawnych przemalowań. W większości w złym stanie, widoczne zaledwie fragmentarycznie, zostały pieczołowicie odrestaurowane, wzbogacając wystrój dawnych wnętrz.
W piwnicach pałacu, które również przeszły gruntowny remont, wyeksponowano najstarsze relikty pierwotnych murów monumentalnej budowli.
We wnęce na fasadzie pałacu od strony Rynku Głównego umieszczono rzeźbę przedstawiającą św. Krzysztofa. Przeprowadzony w 2020 r. konkurs na projekt rzeźby wygrał prof. Aleksander Śliwa.
