Za nami konferencja „Wodny okrągły stół”
Zakończyła się konferencja „Wodny okrągły stół”. Wydarzenie było okazją do omówienia zagadnień związanych z redukcją ryzyka suszy i powodzi, gospodarowania wodą w mieście wsi oraz polskiej polityki wodnej.
Wydarzenie odbyło się 8 września w Concordia Design we Wrocławiu. Było transmitowane na platformie Live OEES. Wzięli w nim udział eksperci z dziedzin gospodarki wodnej, którzy rozmawiali na temat m.in. redukcji ryzyka suszy i powodzi, gospodarowania wodą w mieście i na terenach wiejskich wsi oraz polskiej polityki wodnej.
Zasoby wodne Polski są niewielkie. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest niski opad atmosferyczny, który wynosi ok. 630 mm, czyli 196 kilometrów sześciennych rocznie. Wskaźnik mierzący odnawialne przepływy rzeczne na mieszkańca Polski osiąga zazwyczaj wartość 1400–1600 m³ wody rocznie, ale w suchym roku może być to jedynie 1000 m³.
W Europie wynosi on średnio ponad 4000 m³, w perspektywie globalnej – ponad 5000 m³. Można uznać, że skoro człowiek wypija średnio 1000 litrów wody rocznie, czyli 1 m³, nie jest to w żadnym stopniu problematyczne. Trzeba pamiętać jednak, że zużywamy ogromne ilości wody do produkcji żywności (przykładowo – ślad wodny kilograma wołowiny wynosi około 15 000 litrów), higieny osobistej oraz w każdej gałęzi przemysłu wytwórczego. Zmienność czasowa i przestrzenna zasobów wodnych Polski jest znaczna. Lekarstwem na wahania dostępności wody w czasie jest jej retencjonowanie – magazynowanie wody w momencie, gdy mamy jej nadmiar oraz wykorzystywanie zapasów, kiedy panuje susza. Jednak wszystkie polskie zbiorniki mieszczą tylko 6,5% rocznego odpływu rzecznego – reszta trafia do Bałtyku.
Od ponad 100 lat nasze miasta prowadzą politykę przestrzenną polegającą na szybkim pozbywaniu się wody, odgradzaniu się od rzek czy strumieni, uszczelnianiu terenu i wypieraniu zieleni oraz wody przez zabudowę i infrastrukturę. W wielu miastach duże rzeki zostały uregulowane, tereny zalewowe obwałowane i zabudowane, bagna i mokradła osuszone, małe cieki wodne skanalizowane w betonowych korytach, ukryte pod ziemią lub zasypane, a ich zlewnie miejskie zdrenowane i uszczelnione. Skutkiem tych działań jest nadmierne uszczelnienie powierzchni i odwodnienie miast, a tym samym zwiększenie ich podatności na ekstrema hydrometeorologiczne, występujące z coraz większą częstotliwością w następstwie zmian klimatu.
Kluczowe problemy wodne miast wiążą się nie tylko z niedoborem, nadmiarem i zanieczyszczeniem wody, ale także z rosnącymi kosztami zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków oraz szkodami i stratami w wyniku podtopień i powodzi. Na zagrożenie powodziowe wpływają nie tylko bardziej intensywne opady (skoro cieplej, to więcej pary wodnej mieści się w atmosferze, a więc rośnie potencjał intensywnych opadów), ale także urbanizacja – woda nie może wsiąknąć w nieprzepuszczalne powierzchnie (drogi, chodniki, parkingi, dachy), więc szybko spływa po powierzchni terenu – tłumaczy prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz, członek Polskiej Akademii Nauk, który 8 września moderował jedną z sesji w ramach okrągłego stołu „Gospodarowanie wodą – wyzwania dla Polski”.
Wśród specjalistów biorących udział w dyskusji „Gospodarowanie wodą – wyzwania dla Polski” znalazły się m.in. osoby, które w ubiegłym roku przygotowywały Raport oraz Alerty Wodne – dokumenty przedstawiające analizę problemów wodnych w Polsce – które powstały z inicjatywy think tanku Open Eyes Economy. Debata została podzielona na trzy główne sesje dotyczące walki z zagrożeniem suszami i powodziami oraz problematyki gospodarowania zasobami wodnymi w miastach i wsiach.
W trzeciej części zostały przybliżone programy i polityka wsparcia dla polskich samorządów. Do dyskusji przy okrągłym stole zaproszono przedstawicieli wielu środowisk, jak m.in. prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz z Polskiej Akademii Nauk, dr hab. inż. arch. Anna Januchta-Szostak z Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej, Piotr Nieznański – Doradca Zarządu ds. Środowiskowych, WWF Polska, prof. dr hab. Jerzy Hausner – Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Krzysztof Kutek – Arcadis Polska, prof. dr hab. inż. Janusz Zaleski – ekspert w zakresie gospodarki wodnej i polityki regionalnej. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.
Dyskusję można było obejrzeć online za pośrednictwem specjalnej platformy streamingowej Live OEES.
Wydarzenie odbyło się w ramach cyklu Open Eyes Economy on Tour 2021 oraz przygotowań do kongresu MIASTO – WODA – JAKOŚĆ ŻYCIA zaplanowanego na 25–26 października 2021 roku we Wrocławiu.
