„Moc Muzeów dla Ukrainy” w Noc Muzeów 2022

Noc Muzeów to najstarsza z cyklu Krakowskich Nocy. Od 18 lat w przededniu ogólnopolskiej Nocy Muzeów, w Krakowie odbywa się lokalna odsłona wydarzenia ‒ zawsze z piątku na sobotę ‒ tak, aby umożliwić zwiedzającym uczestnictwo w nocach organizowanych w innych polskich miastach. Krakowska Noc Muzeów realizowana jest od 2004 roku przez Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa i Stałą Konferencję Dyrektorów Muzeów Krakowskich. Wydarzenie odbywa się pod patronatem prezydenta Krakowa.

– Muzea są ważną częścią tkanki miejskiej Krakowa. Szacuje się, że na terenie miasta znajduje się 113 punktów muzealnych, a co piaty bilet, sprzedany w polskich muzeach w okresie pandemii, to bilet do krakowskiego muzeum. Dlatego bardzo dziękujemy naszej publiczności, że wspiera nas nawet w trudnych czasach – podkreślił Jacek Górski, przewodniczący Stałej Konferencji Dyrektorów Muzeów Krakowskich i dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie podczas konferencji prasowej poświęconej Nocy Muzeów.

Krakowska Noc Muzeów realizowana jest od 2004 roku przez Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa i Stałą Konferencję Dyrektorów Muzeów Krakowskich. Wydarzenie odbywa się pod patronatem prezydenta Krakowa.

− Krakowskie Noce Muzeów pomagają przybliżać i promować bogate zbiory lokalnych muzeów i galerii. Ze względu na dogodne, wieczorno-nocne godziny, dla wielu osób to jedna z niewielu okazji na zapoznanie się z eksponatami i bogatą ofertą instytucji. A nawet ci, którzy mogliby odwiedzać muzea i galerie w ich stałych godzinach otwarcia, korzystają z tego, co instytucje proponują w trakcie Nocy Muzeów, bo to wydarzenie zamienia miasto w arenę wielkiego święta kultury i sztuki, przybliżając historię i dziedzictwo Krakowa, a także bogatą i różnorodną ofertę kulturalną miasta. W tym roku odbywa się 18. edycja inicjatywy – nabieramy „pełnoletności”, zatem proponujemy bardzo atrakcyjny program – Katarzyna Olesiak, dyrektorka Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK zaprasza krakowian i gości do udziału w inicjatywie.

Program tegorocznej Nocy Muzeów obejmował ekspozycje stałe i czasowe w placówkach muzealnych i miejscach na co dzień niedostępnych dla zwiedzających. Muzea i galerie zorganizowały także warsztaty, specjalne spacery, koncerty, wydarzenia dla dzieci i młodzieży, prelekcje oraz pokazy filmowe. Zgodnie z hasłem przewodnim nie zabrakło też wątków ukraińskich. Jakie atrakcje czekały w muzeach i galeriach na odwiedzających te instytucje wieczorem i w nocy z 13 na 14 maja? Przybliżamy wybrane propozycje.

Muzeum Fotografii, gdzie odbyło się spotkanie inaugurujące tegoroczną Noc Muzeów, zaprosiło do siedziby przy ul. Rakowickiej 22A oraz do oddziałów MuFo Strzelnica (ul. Królowej Jadwigi 220) i MuFo Józefitów (ul. Józefitów 16). Do niedawno otwartej po remoncie siedziby przy Rakowickiej MuFo zaprosiło rodziny z dziećmi na wielką przygodę fotograficzną i wycieczkę po wystawie głównej – „Co robi zdjęcie?”. A wszystkich krakowian i gości, niezależnie od wieku, muzeum zachęciło do poznania nocnych sekretów MuFo podczas specjalnego oprowadzania po zakamarkach, gabinetach i schowkach muzeum. Muzeum Fotografii zaprosiło także na wyjątkowy koncert zespołu kameralnego polsko-ukraińskiej orkiestry. Grają w niej muzycy pochodzący m.in.: z Odessy, Kijowa, Lwowa i Charkowa, którzy w związku z wojną w Ukrainie emigrowali do Polski. W trakcie koncertu, który ok. godz. 18.30 odbył się w siedzibie przy ul. Rakowickiej 22 A usłyszeliśmy m.in.: Divertimento D Dur W. A. Mozarta,  Arię na strunie G Bacha, serenady, utwory polskie, ukraińskie i fragmenty muzyki filmowej.

Tegoroczna Noc Muzeów była doskonałą okazją, aby odwiedzić poszczególne oddziały Muzeum Krakowa, które zaprosiły na oprowadzania po wystawach stałych (wybrane także w języku ukraińskim i angielskim), spacery tematyczne i na wydarzenia towarzyszące, wśród których m.in.: wieczór z bajkami, nauka śpiewania pieśni rycerskiej, rekonstrukcje kostiumologiczne, warsztaty koronki klockowej i nocny przejazd autokarem po Nowej Hucie. Michał Niezabitowski, zapraszając do 16 oddziałów Muzeum Krakowa i udziału w 74 wydarzeniach podkreślał, że ważne jest, żeby Noc Muzeów była wstępem do częstych powrotów do muzeów.

– Muzeum to doświadczenie, które zmienia życie człowieka. Kiedy spotykamy się z wielkim dziełem, z fragmentem przeszłości – jest to doświadczenie, które może nas bardzo mocno dotknąć. I takiego doświadczenia życzę odwiedzającym muzea – stwierdził Michał Niezabitowski.

Podczas Nocy Muzeów nie zabrakło także przypomnienia ważnych krakowskich postaci. Muzeum Inżynierii i Techniki (wcześniej funkcjonujące pod nazwą Muzeum Inżynierii Miejskiej) zaprosiło na mapping w ramach projektu „W LEMbiryncie przyszłości”. Specjalna edycja pokazów na budynku historycznej Zajezdni poświęcona była Stanisławowi Lemowi i jego krakowskim ścieżkom ‒ odkryliśmy jego ulubione miejsca, dowiedzieliśmy się, jakimi samochodami jeździł po ulicach miasta. MiT zaprosił także na grę miejską „Śladem Polskich Wynalazków”. Gracze w kilkuosobowych zespołach poznali Kraków jako miasto wybitnych naukowców, odkrywców i wynalazców. Gra prowadziła szlakiem odkryć, które zmieniły nie tylko sam Kraków, ale i cały świat.

Międzynarodowe Centrum Kultury zaproponowało zajęcia integracyjne dla dzieci polskich i ukraińskich –„Pędzle i słówka” oraz spotkanie dla publiczności polskiej i ukraińskiej połączone z głośnym czytaniem książek w obu językach. A Zamek Królewski na Wawelu zaprosił na wystawę w Ogrodach Królewskich – „Smoczy Ogród. Bronisław Chromy na Wawelu”. Z kolei Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius zaprezentował makatę buczacką z manufaktury działającej pod patronatem Potockich w Buczaczu na Ukrainie, a Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce ekspozycję w Zamku Żupnym oraz instalację światło i dźwięk.

Muzeum Narodowe w Krakowie zaprosiło również do Muzeum Książąt Czartoryskich na wykład Marii Molendy z Pracowni Rekonstrukcji Ubiorów Dawnych i Kostiumów Nomina Rosae zatytułowany „Tajemnicza suknia Cecylii – opowieść o modzie na dworze mediolańskim pod koniec XV wieku”. Wykład był połączony z pokazem – zobaczyliśmy zrekonstruowaną suknię Cecylii Gallerani. Słynny portret „Damy z gronostajem”, na którym Leonardo da Vinci uwiecznił Cecylię, emanuje tajemnicą. Piękno kobiety, jej zjawiskowa twarz i subtelne dłonie czarują widza nie mniej niż jej dworska kreacja. A tych, którzy wolą przenieść się w powieściowy świat Jane Austen zachęcamy do udziału w premierze spektaklu tanecznego „Emma”, w wykonaniu Teatru Tańca Terpsychora, która odbyła się w ogrodzie Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego przy ul. Piłsudskiego 12.

Muzeum Lotnictwa Polskiego 13 maja, już od godz. 15.00 (aż do północy), zaprosiło wszystkich, którzy chcą zobaczyć m.in. odnowiony samolot Prząśniczka ‒ prezentowany po długich pracach warsztatowych, a także trzy nowe wystawy, posłuchać prelekcji „Nie tylko Ikar” dotyczącej konstrukcji amatorskich, poczuć klimat dawnych czasów, dowiedzieć się, na czym polega praca saperów, a także wziąć udział w spotkaniu o najszybszych samolotach bojowych świata.

Zwieńczeniem tegorocznej Nocy Muzeów było wypuszczenie w niebo fluorescencyjnych balonów w żółto-niebieskich barwach z przesłaniem pokoju i wsparcia dla przyjaciół z Ukrainy. Wydarzenie organizowane przez Muzeum Lotnictwa Polskiego miało wymiar symboliczny – balony wzniosły się nad historycznym lotniskiem Rakowice Czyżyny, które nieraz było świadkiem historycznych zawirowań. Balony zostały puszczone w niebo na specjalnych mocowaniach, by to szczególne przesłanie pokoju było jednocześnie przyjazne dla środowiska i możliwe do posprzątania.

– Tegoroczny program, na który składa się aktywność ponad pięćdziesięciu instytucji pokazuje też, jak ewaluowała i rozwijała się Noc Muzeów przez te 18 lat. Muzea przystępowały do niej stopniowo, a najbardziej podstawową formą było udostępnienie wystaw. Zmieniało się również podejście zwiedzających. Początkowo podczas Nocy Muzeów publiczność chciała odwiedzić jak najwięcej miejsc, ale z czasem odbiorcy zaczęli coraz bardziej świadomie wybierać swoje ścieżki zwiedzania i uczestnictwa w wydarzeniu – zauważyła Bogna Dziechciaruk-Maj, dyrektorka Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

Szczegółowe informacje i ofertę poszczególnych instytucji – w języku polskim i ukraińskim – można znaleźć w programie dostępnym na tutaj.

W programie Nocy Muzeów 2022 tradycyjnie nie zabrakło atrakcji dla dzieci, wśród propozycji między innymi:

• Warsztaty dla dzieci: „Jak zbudowany jest mikroskop?” w Muzeum Geologicznym Instytutu Nauk Geologicznych PAN;
• Wycieczka po wystawie głównej „Co robi zdjęcie?” dla rodzin z dziećmi w Muzeum Fotografii;
• „Muzealny Minecraft – budujemy muzeum!” – warsztaty dla dzieci w wieku 6-9 lat w MuFo na ul. Józefitów 16;
• Nocna Strefa Kreatywności w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie oraz doświadczenia i konkursy w Ogrodzie Doświadczeń im. Stanisława Lema;
• Przedstawienie dla najmłodszych i wieczór z bajkami Adama Mickiewicza w Muzeum Krakowa (Pałac Krzysztofory);
• „Pędzle i słówka” – zajęcia integracyjne dla dzieci polskich i ukraińskich w Międzynarodowym Centrum Kultury;
• Wspólne czytanie bajki O chłopcu, który malował koty, połączone z elementami warsztatowymi oraz warsztaty origami na poziomie podstawowym w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha;
• „Świat na żółto i na niebiesko” – zajęcia plastyczne dla dzieci w Muzeum Fonografii, Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa obok Zamku w Niepołomicach;
• „Moc Soli”- zajęcia edukacyjne dla dzieci w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce;
• Rozgrywka gier planszowych z nagrodami oraz warsztaty dla dzieci w wieku 5-8 lat w Centrum Edukacyjnym PRZYSTANEK HISTORIA;
• Warsztaty przyrodnicze dla rodzin z dziećmi powyżej 5 lat w Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza”.

Szczegółowe informacje: krakowskienoce.pl.

Zbiórki prowadzone przy okazji Nocy Muzeów:

• Międzynarodowe Centrum Kultury, Rynek Główny 25 − zbiórka pieniędzy „SOS Ukraina” prowadzona razem z Polską Akcją Humanitarną;
• Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, ul. Lipowa 4 − w księgarni MOCAK Bookstore obowiązywała specjalna zniżka do 60 proc. na publikacje MOCAK-u; w księgarni dostępne są również przypinki w ukraińskich barwach narodowych (dochód z ich sprzedaży został przeznaczony na działania edukacyjne prowadzone w Muzeum dla rodzin uchodźczych z Ukrainy);
• Muzeum Niepołomickie Zamek Królewski w Niepołomicach, ul. Zamkowa 2 oraz Muzeum Fonografii Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa w Niepołomicach, ul. Zamkowa 4 − zbiórka pieniężna pod hasłem „Pomoc dla Ukrainy”; w Małopolskim Centrum Dźwięku i Słowa szczodrzy darczyńcy będą nagrodzeni plakatem filmowym;
• Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, ul. Zamkowa 8 − zbiórka finansowa na rzecz uchodźców z Ukrainy.

W krakowskiej Nocy Muzeów 2022 wzięły udział: Muzeum Krakowa (wraz z oddziałami), Muzeum Narodowe (wraz z oddziałami), Muzeum Fotografii MuFo (wraz z oddziałami), Muzeum Inżynierii i Techniki (wraz z oddziałami), Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Archidiecezjalne Kardynała Karola Wojtyły, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych, Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila”, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli, Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN, Muzeum Geologiczne Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, Muzeum Lotnictwa Polskiego, Międzynarodowe Centrum Kultury, Muzeum Interaktywne Centrum Edukacji Teatralnej MICET ‒ Narodowy Stary Teatr w Krakowie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius, Muzeum Witrażu, Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka”, Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Muzeum Niepołomickie ‒ Zamek Królewski w Niepołomicach, Muzeum Fonografii ‒ Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa, Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki”, Krakowska Huta Szkła. Na wydarzenia towarzyszące zaprasza także Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza”.

Noc Muzeów jest częścią projektu Krakowskie Noce, który składa się z siedmiu odsłon − wspomniana już Noc Muzeów, a także: Noc Kin Studyjnych (która w tym roku odbyła się 9 kwietnia), Noc Teatrów (w tym roku odbędzie się 11 czerwca), Noc Tańca (18 czerwca), Noc Jazzu (16 lipca), Noc Cracovia Sacra (14 i 15 sierpnia) oraz Noc Poezji (7-9 października).

Ideą projektu jest popularyzacja uczestnictwa w kulturze poprzez tworzenie atrakcyjnej oferty adresowanej do mieszkańców Krakowa i odwiedzających miasto turystów, jak też promocja dziedzictwa i kultury Krakowa oraz jego potencjału twórczego.

Szczegóły dotyczące programu poszczególnych Krakowskich Nocy można znaleźć na stronie internetowej krakowskienoce.pl oraz śledzić na Facebooku.