Projekt uchwały o strefie czystego transportu po konsultacjach

Od początku tworzenia założeń projektu miasto starało się zrównoważyć dwa istotne czynniki tj. najważniejszy, czyli ekologiczny (poprawa jakości powietrza = poprawa jakości życia i ochrona zdrowia mieszkańców) oraz ekonomiczny (zmiany wynikające z wprowadzonych rozwiązań nie powinny w sposób gwałtowny wpływać na mieszkańców). Dlatego kluczowym elementem wytycznych dla stworzenia założeń projektu SCT była opinia mieszkańców, przedsiębiorców i wszystkich pozostałych interesariuszy. Wiosną tego roku (od 17 marca do 13 maja) przygotowano wstępną propozycję zasad funkcjonowania SCT, którą poddano szerokim konsultacjom społecznym.

Konsultacje cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Ze względu na pojawiające się dodatkowe pytania ze strony interesariuszy w kolejnych pokonsultacyjnych miesiącach dodatkowo prezentowano założenia i rozwiązania projektu przedsiębiorcom i klientom wybranych targowisk, organizacjom zrzeszającym przedsiębiorców oraz mieszkańcom, którzy w tej sprawie skontaktowali się z ZTP w Krakowie.

Wnioski oraz uwagi i propozycje zgłaszane podczas całego procesu konsultacji posłużyły do opracowania projektu uchwały dotyczącej stworzenia i wdrożenia SCT. Zasady i sposób wprowadzenia SCT zostały tak przygotowane, aby możliwe było osiągnięcie priorytetowego celu, czyli zmniejszenia emisji zanieczyszczeń pochodzących z transportu. Jednoczesnej zaproponowane obecnie w uchwale zmiany pozwolą na ochronę mieszkańców przed ewentualnymi gwałtownymi ekonomicznymi skutkami wprowadzanych rozwiązań. Ponadto, co warto dodać, w trakcie opracowywania projektu uchwały o SCT, zmieniły się uwarunkowania prawne, które również zostały uwzględnione w nowej propozycji uchwały.

Termin wprowadzenia SCT określono na 1 lipca 2024 r., tj. opóźniono go o ponad rok w stosunku do pierwotnego projektu przedstawionego podczas konsultacji. Nowo zaproponowana data jest między innymi wynikiem postulatów zgłaszanych przez uczestników konsultacji.

Odnosząc się do postulatów mieszkańców dotyczących łagodniejszego trybu wprowadzenia SCT, w miejsce początkowo konsultowanych sześciu etapów SCT, zaproponowano dwa etapy. Pierwszy rozpoczynający się 1 lipca 2024 r. oraz drugi rozpoczynający się 1 lipca 2026 r. Dodatkowo przedstawiono łagodniejsze wymagania dotyczące wieku pojazdów i spełnianych przez te samochody norm emisji spalin EURO. Pojazdy zarejestrowane po raz ostatni przed 1 stycznia 2023 r. będą podlegały bardzo łagodnym ograniczeniom.

Pojazdy zarejestrowane po raz ostatni po 1 stycznia 2023 r. będą podlegały nieco surowszym ograniczeniom. Oznacza to, że mieszkańcy decydujący się od tego momentu (1 stycznia 2023 r.) na zakup pojazdu muszą pamiętać, że zakupiony przez nich samochód musi spełniać wyższe normy emisji spalin EURO.

Z kolei, od 1 lipca 2026 r., wszystkie pojazdy, niezależnie od daty ostatniej rejestracji, podlegać będą tym samym wymogom (w przypadku pojazdów zasilanych benzyną (LPG) – min. norma Euro 3 / Euro III lub odpowiadające im lata produkcji, oraz w przypadku pojazdów z silnikami Diesla – min. norma Euro 5 / Euro V lub odpowiadające im daty produkcji).

Minimalne wymagania dla samochodu osobowego, ciężarowego o dopuszczalnej masie do 3,5 t zasilanych benzyną (również z instalacją LPG) oraz z silnikiem Diesla

Minimalne wymagania dla autobusu, samochodu ciężarowego lub ciągnika samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t zasilanych benzyną (również z instalacją LPG) oraz z silnikiem Diesla

Powyższe wymagania są nawiązaniem do postulatów zgłaszanych w tracie konsultacji społecznych, odnoszących się do zapewnienia dłuższego okresu adaptacji do zmian wynikających z wdrożenia SCT. Takie rozwiązania pozwolą również na ochronę mieszkańców (w tym rodzin z dziećmi), którzy nierzadko w niedawnym czasie zakupili samochód i ze względów ekonomicznych nie planowali jego szybkiej wymiany. Ponadto funkcjonująca w takim kształcie SCT będzie pełniła funkcję edukacyjną, służącą przygotowaniu wszystkich interesariuszy do nadchodzących zmian.

Od zasad funkcjonowania SCT przewidziano wyłączenia. Biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania, jak i postulaty zgłaszane podczas konsultacji społecznych, bezterminowy wjazd do SCT przewidziano m.in. dla pojazdów historycznych i pojazdów specjalnych. Dodatkowo, dbając o szczególne potrzeby osób starszych, bezterminowym wyłączeniem objęto pojazdy, których właścicielami są osoby w wieku co najmniej 70 lat. Należy także dodać, że zgodnie z zapisami Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, wyłączeniem objęte są również pojazdy do przewozu osób niepełnosprawnych.

Wyznaczając obszar SCT zaproponowano, że jej granice będą pokrywały się z granicami administracyjnymi miasta Krakowa. Dążenie do objęcia SCT tak dużego obszaru wynika z chęci zapewnienia wysokiej efektywności rozwiązania, jak również faktu równości wszystkich mieszkańców wobec wprowadzanych zasad – im większy będzie obszar SCT, tym lepszy będzie efekt poprawy jakości powietrza.

Opracowany w ten sposób projekt uchwały SCT poddajemy konsultacjom społecznym. Liczymy, że zgromadzone w ich trakcie dodatkowe uwagi i postulaty mieszkańców oraz różnych środowisk, w tym przedsiębiorców i organizacji pozarządowych, pomogą nam sfinalizować zapisy uchwały. Niezwłocznie po rozpatrzeniu wszystkich uwag zgłoszonych w ramach konsultacji, projekt uchwały zostanie przekazany pod obrady Radzie Miasta Krakowa, która ostatecznie zadecyduje o zasadach funkcjonowania SCT.

Po przyjęciu uchwały o SCT rozpoczniemy szeroką akcję informacyjno-edukacyjną nt. zasad wdrożenia SCT, informując o zasadach, które obowiązywać będą od 1 lipca 2024 r.

Rola miasta – pioniera wiąże się też z tym, że na naszym przykładzie będą uczyć się inni. Tym bardziej staramy się przygotować wszystko tak, aby uniknąć ewentualnych niedociągnięć. Jeśli jednak się takie pojawią będziemy starać się je szybko poprawić, tak by wprowadzone rozwiązanie jak najlepiej spełniało swoje zadanie.

Konsultacje społeczne projektu uchwały odbywały się od 20 września do 10 października 2022 r.