Bogaty program Roku Tetmajera

15 lutego w Rydlówce (oddział Muzeum Krakowa) podpisano kolejne umowy dotyczące współpracy przy organizacji wydarzeń Roku Włodzimierza Tetmajera. Muzeum Krakowa w tym zakresie współpracuje między innymi z Muzeum Tatrzańskim im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sylejówku, Ossolineum – Zakładem Narodowy im. Ossolińskich, Fundacją Wydawnictwa im. Jana Czerneckiego w Krakowie, miastem Wieliczka i wielicką Mediateką, a także Centrum Kultury „Dworek Białoprądnicki”. Podpisanie umów było też okazją do spotkania, w którym wzięła również udział Zofia Gręplowska − wnuczka Włodzimierza Tetmajera.

Zofia Gręplowska, wnuczka Włodzimierza Tetmajera. Fot. Kamila Buturla / Muzeum Krakowa

Jak podkreśla Muzeum Krakowa, najważniejszym celem wydarzeń składających się na program Roku Tetmajera jest nawiązujące do patrona łączenie różnych społeczności i różnych form ekspresji, a także aktywizacja społeczna i kształtowanie postaw obywatelskich. Proponowane działania mają upamiętnić i przybliżyć różnym grupom odbiorców życie i Włodzimierza Tetmajera. Jego postawa może stanowić wzór postępowania, twórczość może inspirować, a dokumentacja codziennego życia na wsi przełomu XIX i XX wieku – skłaniać do poznania swoich korzeni i najbliższej okolicy, a także zrozumienia przekazywanej przez starsze pokolenie tradycji.

Rok Włodzimierza Tetmajera został zainaugurowany 29 grudnia 2022 r. „Kolędowaniem z Tetmajerem”. Bogaty program obchodów obejmuje różnorodne wydarzenia, wśród których każdy może znaleźć propozycje przybliżające działalność i twórczość słynnego mieszkańca Bronowic.

Wystawa monograficzna

Wystawa „Siła barwy i temperamentu. Włodzimierz Tetmajer” (wernisaż 29 czerwca w pałacu Krzysztofory) przybliży twórczość malarską tego wybitnego artysty, związanego z Krakowem i dawną podkrakowską wsią Bronowice. Twórczość ta obejmuje prace z ostatniej dekady XIX wieku i pierwszego dwudziestolecia wieku XX.

Na ekspozycję będzie się składać blisko dwieście obrazów sztalugowych i kilkaset rysunków, głównie szkiców do kompozycji malarskich. Prezentacja będzie obejmować dzieła pochodzące z kolekcji muzealnych, wyłonione podczas kwerend w całej Polsce i ze zbiorów prywatnych. Niektóre prace zostaną po raz pierwszy zaprezentowane publicznie. Uzupełnieniem ma być kameralna prezentacja – w osobnych aneksach wystawy – przedmiotów, zdjęć i pamiątek, w tym rodzinnych, obrazujących aktywność pozaartystyczną, a zwłaszcza polityczną i niepodległościową Tetmajera.

Żywe obrazy – ogólnopolski konkurs

Uczestnicy będą mieli za zadanie przygotować nagranie lub fotografię przedstawiające odtworzenie sceny z wybranego dzieła Włodzimierza Tetmajera. Konkurs będzie adresowany do różnych grup wiekowych, zarówno profesjonalistów, jak i amatorów. Jego celem jest popularyzacja twórczości Włodzimierza Tetmajera, poszerzenie wiedzy na temat jego życia, a także rozwijanie kreatywności i wyobraźni artystycznej uczestników.

Wykorzystanie nowych mediów, które mają szansę zaangażować w konkurs osoby młode, w połączeniu z uobecnioną w pracach Tetmajera sztuką ludową, pozwoli pogłębić wiedzę uczestników także na temat dziedzictwa, zwyczajów i tradycji. Będzie to także okazja do wykorzystania wyobraźni uczestników, ale i łączenia pokoleń – odtworzenie dzieł Tetmajera w wielu przypadkach wymagać bowiem będzie zaangażowania osób w różnym wieku, a także sięgnięcia do zasobów, które mają szansę kryć się w babcinych szafach czy na strychu rodzinnego domu.

Konkursowi towarzyszył będzie #challenge dla pracowników instytucji kultury na odtworzenie sceny z wybranego dzieła Włodzimierza Tetmajera.

Akcja sadzenia malw przy ul. Tetmajera i Malwowej w miastach w całej Polsce

Propagując bliską Włodzimierzowi Tetmajerowi ideę odpowiedzialności społecznej, we współpracy z lokalnymi instytucjami kultury Muzeum Krakowa planuje obsadzić malwami ulice noszące imię Włodzimierza Tetmajera lub ulice Malwowe w całej Polsce. Gdyby okazało się, że realizacja działania akurat przy tej konkretnej ulicy będzie niemożliwa, odbędzie się ona w innym miejscu, wybranym przez zaproszoną do współpracy instytucję kultury.

Będzie to okazja do opowieści o losach Włodzimierza Tetmajera, a także sąsiedzkiej integracji i wspólnej troski o estetykę najbliższego otoczenia. Wybór malw nie jest przypadkowy – to rośliny, które kojarzą się z wiejskim obejściem i też często były malowane przez młodopolskich artystów, w tym przez samego Włodzimierza Tetmajera.

„Tetmajer bez Przerwy łączy przeciwieństwa” – społeczna wystawa plenerowa

Główną ideą wystawy jest oddanie głosu różnym społecznościom, poprzez zaproszenie ich do jej tworzenia. Wystawa poświęcona będzie wybranym aspektom działalności i życia Włodzimierza Tetmajera. Każdą z tablic przygotuje inna grupa w ramach warsztatów realizowanych z zaproszonymi do projektu artystami. Wystawa będzie miała charakter objazdowy i zostanie zaprezentowana w różnych miastach Polski.

„Oblicza Tetmajera” – ogólnopolska konferencja naukowa

Konferencja, z udziałem zaproszonych ekspertów z całej Polski, będzie poświęcona życiu, działalności i twórczości Włodzimierza Tetmajera. Będzie to pierwsze tego typu spotkanie, szansa nie tylko na uporządkowanie ogromnego dorobku Włodzimierza Tetmajera, ale także na rozmowy i dyskusje inspirowane jego postawą i aktywnością. Konferencja została zaplanowana na jesień 2023 r.

Wykłady popularnonaukowe

W ramach realizowanego w Rydlówce cyklu „Herbatka u Rydlów” raz w miesiącu w roku akademickim odbywają się wykłady poświęcone sztuce Młodej Polski. W 2023 roku wykłady te będą skupione przede wszystkim na życiu i twórczości Włodzimierza Tetmajera.

W styczniu o przyjaźni Tetmajera i Wyspiańskiego opowiadała Monika Śliwińska. W lutym o miłości w malarstwie Młodej Polski (a przede wszystkim w obrazach Tetmajera) opowie Katarzyna Łomnicka. Kolejny miesiąc poświęcony zostanie „Święconemu w Bronowicach” – słynnemu obrazowi ale i przedstawionym na nim i opisywanym przez Tetmajera zwyczajom. Nie zabraknie też tematów takich, jak: Tetmajer i Teatr, Przyjaźń Tetmajera i Lucjana Rydla, czy opowieści o gwarze bronowickiej spisanej przez Włodzimierza.

Koncerty

Cykl koncertów zostanie zrealizowany we współpracy z Akademią Muzyczną w Krakowie. Odniesienie do warstwy muzycznej, choć nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w twórczości Tetmajera, jest uzupełnieniem atmosfery, energii, nastroju, w jakim żył i tworzył – nie ulega bowiem wątpliwości, że muzyka towarzyszyła Włodzimierzowi Tetmajerowi przez całe jego życie – zarówno w postaci pieści obrzędowych, kościelnych, ludowych, przyśpiewek nuconych w towarzystwie kolegów, czy muzyki klasycznej obecnej w salonach Krakowa.

Wybór Rydlówki na miejsce koncertów nie jest przypadkowy – był to pierwszy własny dom Włodzimierza Tetmajera, który wybudował dla swojej rodziny. Był to też swego rodzaju pierwszy salon kulturalny w ówczesnej wsi Bronowice, łączący różne warstwy i grupy społeczne, podobnie jak muzyka, która zabrzmi w Rydlówce łączyć będzie style i wątki, a także samych słuchaczy.

Warsztaty

Warsztaty, adresowane do różnych grup wiekowych, w tym także osób ze specjalnymi potrzebami, będą miały charakter twórczy – zaproszeni artyści, rękodzielnicy lub rzemieślnicy w trakcie warsztatów będą wspólnie z uczestnikami realizować konkretne zadanie: malować, wykonywać tradycyjne ozdoby, projektować przestrzenie, szkicować itp. Czasem będzie to praca indywidualna, a czasem grupowa w zależności od tematu warsztatów.

Spotkania będą zawsze inspirowane jakimś aspektem twórczości albo życia Włodzimierza Tetmajera. W założeniu warsztaty będą adresowane zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, tak aby możliwe było współdziałanie różnych grup wiekowych.  Warsztaty poprzez różne formy ekspresji, pozwolą rozwijać kreatywność i umiejętności twórcze uczestników a także ich integrację i współdziałanie.