Nowe unijne przepisy za prawem konsumentów do naprawy i karami za greenwashing
Proponowana przez Unię dyrektywa ws. uzasadniania i przekazywania informacji dotyczących oświadczeń środowiskowych (ang. Green Claims Directive) ma na celu ograniczenie zjawiska greenwashingu i zaostrzenie zasad zatwierdzania nowych oznaczeń ekologicznych.
Konieczność ochrony konsumentów przed dezinformacją potwierdzają wyniki badania przeprowadzonego w 2020 r. które wskazują, że spośród 344 ocenionych deklaracji producentów dotyczących zrównoważonego rozwoju, 53,3% zawiera niejasne lub wprowadzające w błąd informacje, a 40% przypadków uznano za całkowicie bezpodstawne. Dzięki nowym przepisom konsumenci będą mieli większą pewność, że jeśli coś jest sprzedawane jako ekologiczne, to rzeczywiście takie jest.
Zgodnie z przedstawioną propozycją przedsiębiorstwa decydujące się na opatrzenie swoich produktów lub usług ekologiczną deklaracją, będą musiały przestrzegać norm dotyczących sposobu uzasadniania tego typu oświadczeń i sposobu ich komunikowania. Wymogi będą dotyczyć takich stwierdzeń jak np. „wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu”, „dostawa z kompensacją emisji CO2”, „produkt przyjazny pszczołom” czy „opakowanie wykonane w 30% z plastiku pochodzącego z recyklingu”. Co ważne, zanim firma zdecyduje się na przekazanie konsumentom któregokolwiek z uwzględnionych rodzajów „eko deklaracji”, oświadczenia te będą musiały zostać niezależnie zweryfikowane i potwierdzone dowodami naukowymi.
Wymogów określonych w dyrektywie będą musiały przestrzegać także przedsiębiorstwa, których siedziba znajduje się poza granicami UE.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów (grzywny, konfiskata dochodów, czasowe wykluczenie z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i finansowania publicznego) będą egzekwowane przez władze krajowe, które będą także zobligowane do regularnych kontroli.
Wraz z propozycją dotyczącą ekologicznych deklaracji KE przedstawiła także propozycję przepisów obejmującą naprawę produktów. Zawiera ona m.in. zapisy o krajowej bazie punktów naprawczych i prawie konsumentów do żądania naprawy od producentów (przez 5-10 lat od zakupu w zależności od rodzaju produktu). Nowe przepisy mają sprawić, że więcej produktów będzie naprawianych w ramach gwarancji prawnej, a konsumenci będą mieli łatwiejsze i tańsze możliwości naprawy, które z technicznego punktu się do tego nadają.
Nowe przepisy pomogą konsumentom w znalezieniu odpowiednich usług naprawczych, na przykład za pośrednictwem krajowych internetowych platform, za pomocą których będą oni mogli znaleźć zlokalizowany w okolicy warsztat naprawczy. Nabywcy będą mieli również prawo zażądać od osoby zajmującej się naprawami dostarczenia europejskiego formularza informacyjnego dotyczącego naprawy, zawierającego jej wycenę.
Popularyzacja naprawy produktów przyczyni się do wzrostu zatrudnienia, inwestycji i konkurencji w unijnym sektorze napraw przynosząc jednocześnie korzyści konsumentom, które – jak podaje KE - wyniosą 176,5 mld euro w ciągu 15 lat. Dodatkowo KE szacuje, że wskutek zwiększonych napraw produktów emisje gazów cieplarnianych zostaną ograniczone o 18,4 mln ton CO2 oraz oszczędności ok. 1,8 mln ton zasobów surowcowych w ciągu 15 lat. Zmniejszyć ma się także masa wytwarzanych odpadów – o ok. 3 mln ton w ciągu 15 lat.
Więcej na ten temat na portalu Teraz środowisko w artykule Kary za greenwashing oraz Prawo do naprawy.
