Zespół zadaniowy ds. zabezpieczenia przeciwpowodziowego potoku Bibiczanka
Potok Bibiczanka, przepływający przez Bibice oraz Kraków w rejonach Górki Narodowej, Witkowic i Prądnika Białego, z ujściem do Białuchy, na skutek zmian klimatycznych w ostatnich latach, stanowi dla mieszkańców tych terenów coraz poważniejsze zagrożenie lokalnymi powodziami i podtopieniami. W celu lepszej koordynacji działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, powołany został zespół zadaniowy.
Zmiany klimatu i ich konsekwencje w postaci negatywnych zjawisk pogodowych, jakie ze sobą niosą obserwujemy na co dzień. Duża metropolia, jaką jest Kraków – podobnie jak wiele innych, polskich miast, także mierzy się z tymi wyzwaniami. Zostały one zdiagnozowane i opisane w przyjętym w 2020 roku „Planie adaptacji Miasta Krakowa do zmian klimatu do roku 2030”.
Na liście największych zagrożeń znalazły się zjawiska pogodowe, wynikające ze wzrastającej temperatury (wzrost temperatury maksymalnej, fale upałów, okresy bezopadowe z suszą, miejska wyspa ciepła), zanieczyszczenia powietrza oraz opadów (deszcze nawalne, powodzie nagłe/miejskie).
Do terenów szczególnie wrażliwych na zmiany klimatu, w tym na skutki intensywnych nawalnych deszczów, zaliczyć można dolinę potoku Bibiczanka. Potok przepływa przez Bibice oraz Kraków w rejonach Górki Narodowej, Witkowic oraz Prądnika Białego i ma swoje ujście do rzeki Białuchy (Prądnika). W granicach miasta potok przepływa m.in. przez las w Witkowicach, Park Leśny Witkowice oraz tereny zurbanizowane o gęstej zabudowie: ulice Wądół i Górnickiego. I na tym terenie właśnie potok Bibiczanka grozi lokalnymi powodziami i podtopieniami zabudowy mieszkaniowej i infrastruktury, co było widoczne ostatnio w sierpniu 2021 roku.
Aby zapobiec podobnym zdarzeniom w przyszłości i lepiej skoordynować współpracę w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, prezydent Krakowa powołał zespół zadaniowy ds. problemów powodziowych. W jego ramach działa podzespół zlewni Prądnika – Białuchy, Łęgówki, który dotyczy również potoku Bibiczanka.
Jego celem jest wypracowanie rozwiązań w zakresie zabezpieczenia mieszkańców przed powodzią lub zalaniem wodami opadowymi. Gospodarowanie wodami opadowymi w Krakowie dotyczy wielu podmiotów: PGW Wody Polskie zarządzają ciekami naturalnymi, jednostka miejska Klimat–Energia–Gospodarka Wodna kanalizacją opadową, Wodociągi Miasta Krakowa komunalną kanalizacją ogólnospławną, a właściciele nieruchomości wodą opadową na swoim terenie. Uporządkowanie całości spraw gospodarki wodnej w Krakowie wymaga współdziałania kilku instytucji i jednostek, nie tylko lokalnych.
W ramach współpracy Gminy Miejskiej Kraków z Wodami Polskimi w zakresie ochrony przeciwpowodziowej zagrożonego przez Bibiczankę terenu, obecnie przygotowywane jest porozumienie, dotyczące opracowania wariantowej koncepcji ochrony przeciwpowodziowej zlewni Bibiczanki, z uwzględnieniem odwodnienia terenu dzielnicy Prądnik Biały.
W ramach prac koncepcyjnych wykonane zostaną pomiary geodezyjne oraz charakterystyka istniejącego systemu odwodnienia terenu. Opracowany zostanie również model hydrodynamiczny potoku Bibiczanka. Na podstawie analizy wyników sporządzony zostanie wielowariantowy program inwestycyjny w zakresie ochrony przeciwpowodziowej zlewni potoku Bibiczanka.
Na mocy obowiązującego prawa, Wody Polskie wykonują uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących, w tym również do potoku Bibiczanka.
W obowiązku właściciela jest jego utrzymywanie poprzez m.in. wykaszanie roślin z dna oraz brzegów, usuwanie drzew i krzewów porastających dno oraz brzegi, zasypywanie wyrw w brzegach i dnie, czy też udrażnianie wód poprzez usuwanie przetamowań, namułów i rumoszu utrudniających swobodny przepływ.
W lipcu i sierpniu tego roku (w ramach bieżącego utrzymania) prace udrażniające koryto potoku zostały wykonane przez Wody Polskie. Było to między innymi: wykoszenie skarp, wycięcie zakrzaczeń, usunięcie przetamowań i śmieci z koryta, usunięcie nanosów i namulisk w obrębie koryta cieku. Całość prac wykonana była pod nadzorem przyrodniczym. Ich przeprowadzenie poprawiło drożność koryta potoku, tak aby w przypadku deszczy nawalnych strumienie wody zapewnić niezakłócony przepływ wód i zminimalizować ryzyko wystąpienia szkód w znajdujących się w najbliższym otoczeniu zabudowaniach i miejskiej infrastrukturze.
Planowane jest cykliczne wykonywanie działań utrzymaniowych na potoku Bibiczanka. Jest to jednak uzależnione od możliwości finansowych i środków przeznaczonych na ten cel. Po przyjęciu programu inwestycyjnego w zakresie ochrony przeciwpowodziowej tego terenu, przyjdzie czas na jego kompleksowe zagospodarowanie przestrzenne, mające na celu sterowanie przepływem wody w sposób bezpieczny dla istniejącej infrastruktury, zabudowy mieszkaniowej oraz przede wszystkim dla mieszkańców.
