Studenci zaprojektowali przyszłość krakowskiego metra
Prawie setka prac i mnóstwo pomysłów na to, jak mogłaby wyglądać zewnętrzna część stacji metra w Krakowie. Zakończył się studencki konkurs na plakat ilustrujący wizję wejścia do stacji metra „Dworzec Główny”. Młodzi architekci z Politechniki Krakowskiej pokazali, że przyszłość transportu w Krakowie może być funkcjonalna, estetyczna, artystyczna – i bardzo inspirująca.
Studenckie wizje zaproszeniem do dyskusji
– To, co zobaczyliśmy, przerosło nasze oczekiwania. Kreatywność, odwaga i wrażliwość na miejską przestrzeń – tym wykazali się młodzi architekci. Ten konkurs nie miał wyłonić projektu do realizacji, ale wizję, która poruszy wyobraźnię i zaprosi do dyskusji. I to się udało – mówi Stanisław Mazur, zastępca prezydenta Krakowa.
– Kraków przygotowuje budowę metra także w przestrzeni miasta, aby wzmacniać świadomość mieszkańców, że projekt metro jest w trakcie przygotowania. Chcemy, by krakowianki i krakowianie byli współtwórcami tego projektu – od strony funkcjonalnej i estetycznej – zaznacza.
Spośród aż 92 nadesłanych prac jury wybrało trzy najlepsze: autorstwa Anny Bryksy (opiekun: dr inż. arch. Anna Mielnik), Jana Meresa (opiekun: dr inż. arch. Maciej Skaza) oraz Katarzyny Półchłopek (opiekun: prof. Maria Jolanta Żychowska). Dodatkowo przyznano dwie nagrody specjalne – zastępcy prezydenta Krakowa Stanisława Mazura oraz rektora Politechniki Krakowskiej Andrzeja Szaraty.
Wyróżnienie prezydenta otrzymał zespół w składzie: Małgorzata Łyko, Weronika Florek, Małgorzata Węgrzyn i Jakub Targosz (opiekun: dr inż. arch. Hanna Hrehorowicz-Gaber), natomiast rektor nagrodził zespół Marty Szleper i Patryka Tatary (opiekun: dr inż. arch. Filip Suchoń).
– Cieszy nas ogromne zainteresowanie konkursem – ponad 90 zgłoszonych prac to dowód na to, że nasi studenci chcą aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu przyszłości miasta. Projekty były śmiałe, nieszablonowe, pełne świeżych idei. Pokazują, jak duży potencjał twórczy drzemie w młodym pokoleniu projektantów – mówi prof. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej.
– Choć koncepcje mają charakter ideowy, już dziś mogą inspirować do dalszych działań i być ważnym głosem w miejskiej debacie o przestrzeni publicznej. To dla nas duża satysfakcja, że Politechnika Krakowska jest miejscem, w którym rodzą się idee służące całej wspólnocie miejskiej – dodaje.
Od rzeźby do witrażu
Nagrodzone projekty prezentują trzy zupełnie różne, a zarazem wyjątkowo dojrzałe wizje tego, jak mogłoby wyglądać wejście do stacji metra „Dworzec Główny”.
Anna Bryksy zaproponowała monumentalną rzeźbiarską formę – klin z surowego materiału, inspirowany brutalizmem i minimalizmem, który staje się nie tylko punktem dostępu do komunikacji, ale też symboliczną bramą i miejskim znakiem tożsamości.
Jan Meres sięgnął po krakowską tradycję witrażownictwa, tworząc ażurową strukturę ze szkła barwionego w masie i stali nierdzewnej, reagującą na światło i otoczenie – funkcjonalną, ale też poetycką instalację publiczną.
Z kolei Katarzyna Półchłopek zaprojektowała lekką, organiczną konstrukcję zadaszenia w odcieniu błękitu, inspirowaną logo Krakowa – nowoczesną formę architektury parametrycznej, która łączy estetykę z użytecznością i z każdej strony przypomina literę „M”, stając się współczesnym symbolem miejskim.
Metro – technologia wpisana w charakter miasta
Prace oceniane były przez jury złożone z przedstawicieli władz miasta i uczelni. Poza I Zastępcą Prezydenta Miasta oraz rektorem Politechniki Krakowskiej, w skład jury weszli również: prof. dr hab. inż. arch. Magdalena Kozień-Woźniak – dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, prof. dr hab. inż. arch. Tomasz Kozłowski – prodziekan ds. organizacji WA PK oraz komisarz konkursu dr inż. arch. Grzegorz Twardowski.
Prof. Magdalena Kozień-Woźniak podkreśla, że uczestnicy konkursu znakomicie zrealizowali idee za nim stojące: „Artystyczne wizje przyszłych architektów miały być pretekstem do dyskusji na temat współczesnych wyzwań przestrzennych i komunikacyjnych Krakowa. Miały pokazać, że projekt metra w Krakowie to nie tylko odpowiedź na potrzeby komunikacyjne i przedsięwzięcie technologiczne. To też interwencja w przestrzeń miejską, która powinna harmonizować innowacyjne rozwiązania z charakterem i tradycją miasta. Pomysły naszych studentów doskonale wpisują się w te intencje konkursu. Wyjście z metra przed Dworcem Głównym w Krakowie nie tylko wskazuje lokalizację stacji podziemnej. Wyjście z metra na placu w centrum Krakowa może być wieżą widokową, muzeum, a nawet witrażem, czyniąc metro elementem kształtującym przestrzeń publiczną miasta.”
Każda z nagrodzonych prac również uhonorowana nagrodą finansową – zarówno dla autorów, jak i opiekunów naukowych. Wyróżnione projekty, choć mają charakter koncepcyjny, odgrywają ważną rolę – inicjują rozmowę o tym, jak metro w Krakowie ma wyglądać nie tylko od strony inżynieryjnej, ale także wizualnej i społecznej.
– Dla studentów to wyjątkowa okazja, by ich głos został naprawdę usłyszany i doceniony. A dla miasta – szansa na zobaczenie przyszłości oczami tych, którzy już niedługo będą ją współtworzyć zawodowo. Cieszymy się, że możemy być częścią tego procesu – mówi Monika Firlej, dyrektor FutureLab Politechniki Krakowskiej.
– Zespoły studenckie miały okazję również na rozwój interdyscyplinarny dzięki wykładom eksperckim, które odbywały się w ramach konkursu, poszerzyć horyzont poza wiedzę architektoniczną. Prace, które powstały, to nie tylko estetyczne propozycje – to również głos pokolenia, które marzy o Krakowie funkcjonalnym, zielonym i otwartym – dodaje.
Wystawa z uczelni prosto do przestrzeni Krakowa
Materiały konkursowe zostaną wykorzystane w działaniach komunikacyjnych miasta – jako punkt wyjścia do rozmów o tym, jak powinno wyglądać metro w Krakowie. Już wkrótce wybrane prace będzie można zobaczyć w przestrzeni publicznej – na specjalnej wystawie na Plantach – przy tunelu pieszym w kierunku placu Jana Nowaka-Jeziorańskiego i dworca Kraków Główny. To pierwszy raz, kiedy wizje młodych architektów będą tak blisko miejskiego życia, dostępne dla wszystkich mieszkańców i podróżnych.
