Wielkie święto kultury w Nowej Hucie. NieKongres nowych opowieści
Kilkuset animatorów i animatorek kultury z całego kraju przyjechało do Nowej Huty. Rozmawiają, tworzą, inspirują się i szukają rozwiązań dla wyzwań stojących przed polską kulturą. Okazją do spotkania jest NieKongres animatorów i animatorek kultury, który trwa od 26 do 28 czerwca. W tym roku mottem przewodnim wydarzenia są „Nowe opowieści”.

– NieKongres to przede wszystkim spotkanie ludzi i idei z całej Polski. To wyjątkowa okazja, by wspólnie, w różnorodnym gronie animatorek i animatorów kultury, dzielić się doświadczeniami, cieszyć wzajemną obecnością oraz poznać specyfikę animacji kultury w krakowskiej Nowej Hucie – mówi Jarosław Klaś, dyrektor Ośrodka Kultury Norwida i członek Forum Kraków.
NieKongres jest prawdziwym świętem dla osób zajmujących się organizowaniem i animowaniem kultury, twórców i twórczyń, edukatorów i edukatorek oraz przedstawicieli i przedstawicielek organizacji tworzących pole kultury. Odbywające się co roku spotkania pozwalają lepiej poznać się, wymienić doświadczeniami, zainspirować dobrymi pomysłami, ale także odpocząć i naładować baterie. W 2025 r. przypada szósta edycja NieKongresu.
– Skupimy się na ważnych sprawach, które nas teraz dotykają: na tym, co dzieje się w społeczeństwie i jak zmienia nas technologia. Chcemy razem przyjrzeć się temu, jak o tym wszystkim mówimy, jakie historie sobie opowiadamy i czy to, co słyszymy, naprawdę jest takie, jak się wydaje. Zastanowimy się, jak te opowieści wpływają na to, co robimy i jak widzimy świat – zapowiada Katarzyna Szczęśniak z Ośrodka Kultury Norwida, koordynatorka NieKongresu.
Tegoroczny NieKongres skupia się na właśnie na „Nowych opowieściach”. Tym zagadnieniom poświęcone są zarówno wykłady, warsztaty i panele, jak i wizyty studyjne oraz działania artystyczne. Uczestnicy i uczestniczki spotkania mogą wybierać spośród trzech ścieżek programowych: „Centrum i Peryferia”, „Konflikty i Konfrontacje” oraz „Kompetencje i Adaptacje”. NieKongres jest także czasem na wyrażanie siebie, łączenie sztuki z tym, co ważne społecznie i eksperymentowaniem – z dźwiękiem, ruchem i opowieściami.
26 czerwca w ramach NieKongresu odbyły się następujące wydarzenia: dzień rozpoczął się NieTargami Animacji Kultury (w godzinach 10.00–13.00) w ARTzonie Ośrodka Kultury Norwida. W rolę wystawców wcielili się przedstawiciele i przedstawicielki instytucji kultury, organizacji pozarządowych, inicjatyw obywatelskich i społecznych, prywatnych fundacji, programów europejskich, wydawnictw, ale też samodzielni animatorzy i animatorki kultury oraz wszyscy ci, którzy wspierają działania animacyjne.
Odbyła się również „Kawa z wartościami”, czyli nieformalne, stolikowe spotkania, podczas których goście i gościnie, osoby z pasją i doświadczeniem w danym obszarze, dzielili się swoimi perspektywami, opowiadając między innymi o fundraisingu jako narzędziu współodpowiedzialności za kulturę, samoorganizacji, wiejskiej gościnności, relacji z naturą oraz niezwykłych opowieściach zwykłych ludzi.
Uroczyste otwarcie NieKongresu odbyło się o godz. 15.00 na scenie widowiskowej Nowohuckiego Centrum Kultury. Towarzyszył mu wykład inspiracyjny Piotra Buckiego, nauczyciela komunikacji.
Popołudnie uczestnicy i uczestniczki NieKongresu spędzili na wykładach, warsztatach i spacerach po Nowej Hucie. Wśród poruszanych tematów znalazły się: twórcza współpraca ze sztuczną inteligencją, improwizacja w animacji, mindfulness i ekspresja w kulturze, czy gościnność jako klucz do wielokulturowości. Goście i gościnie zapoznali się z nowohucką architekturą, odwiedzili Łąki Nowohuckie, Galerię Huta Sztuki w Ośrodku Kultury Norwida oraz ekspozycję dzieł Zdzisława Beksińskiego w Nowohuckim Centrum Kultury. Pierwszy dzień NieKongresu zakończył koncert podwórkowy grupy Dirty Horns, który odbył się w Klubie Jędruś Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta.
Drugi dzień NieKongresu, piątek, 27 czerwca, uczestnicy rozpoczęli śniadaniem na trawie (Klub Krzesławice) oraz cyklem wykładów i warsztatów. Chętni mogli także wziąć udział w grze terenowej „Spod lady”, przygotowanej przez Teatralny Instytut Młodych. Dzień zakończył wielki korowód animatorów i animatorek kultury. Barwny przemarsz wyruszył spod Ośrodka Kultury Norwida i skierował się w stronę Nowohuckiego Centrum Kultury. Wieczorem odbył się „Taneczny jam”, czyli swobodna improwizacja ruchowa w wykonaniu Moniki Węgrzynowicz i Karoliny Piwowarczyk (Nowohuckie Centrum Kultury).
NieKongres zakończy się w sobotę, 28 czerwca. W tym dniu poznamy miasto-gospodarza kolejnego NieKongresu w 2027 roku. Po ostatnim cyklu warsztatów i prezentacji (poświęconych m.in. narracjom polikryzysu, rozpoznawaniu medialnej propagandy czy humorowi w animacji kultury) uczestnicy i uczestniczki wezmą udział w panelu „Nowe wyzwania, zrewitalizowane odpowiedzi?” z udziałem Michała Rydzewskiego, Bohdana Skrzypczaka, Anny Grajewskiej, Łukasza Wudarskiego i Marty Szadowiak (godz. 14.30 ARTzona Ośrodka Kultury Norwida).
Inicjatorem NieKongresu Animatorów i Animatorek Kultury jest Stowarzyszenie Forum Kraków, które – wspólnie z Ośrodkiem Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, reprezentującym Miasto Kraków, oraz Narodowym Centrum Kultury – jest również organizatorem szóstej edycji wydarzenia. Grono lokalnych partnerów NieKongresu tworzy koalicja nowohuckich instytucji kultury: Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta, Nowohuckie Centrum Kultury, Teatr Ludowy i Teatr Łaźnia Nowa.
Wydarzenie jest bezpłatne, obowiązują jednak zapisy. Wszystkie informacje, wraz ze szczegółowym programem NieKongresu, dostępne są na stronie internetowej niekongres.pl. NieKongres dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.