Rok zielonych zmian, inicjatyw i nowych przestrzeni

Nowe parki, alejki, place zabaw

Jednym z najważniejszych wydarzeń mijającego roku było otwarcie długo wyczekiwanego parku Kolejowego – nowego szlaku spacerowego wzdłuż estakad kolejowych, który odmienił dotąd zaniedbane tereny. Równolegle rozpoczęły się prace nad trzecim etapem tej wieloletniej inwestycji – nowa ścieżka pieszo-rowerowa połączy Wisłę z Zabłociem i Podgórzem, zapowiadając kolejne pozytywne zmiany w tej części miasta.

Otworzyły się także inne nowe przestrzenie – park Aleksandry Północ, park Kurczaba (w tym zmodernizowany psi wybieg) oraz park Łokietka. Powstały nowe tereny zielone w Ruszczy i na Prądniku Białym, a kieszonkowe parki przy ulicach Kolistej i Tymotkowej pokazały, jak nawet niewielkie zielone zakątki mogą poprawiać jakość życia w najbliższym otoczeniu.

Zrealizowano długo wyczekiwane modernizacje: alejki spacerowe w parku im. Stanisława Wyspiańskiego, strefa sportowa w parku Radzikowskiego czy gruntowna przebudowa Smoczego Skweru przy ul. Zachodniej. Na osiedlu Jagiellońskim zakończyła się ostatnia część dużej przebudowy placu zabaw, a na Czyżynach, przy ul. Niepokalanej Panny Marii, zakończono II etap rewitalizacji ogródka jordanowskiego. Modernizację przeszedł także plac zabaw przy ul. Działowskiego.

W parku Tysiąclecia w Mistrzejowicach posadzono 20 wiśni Kanzan, tworząc kolejną przestrzeń inspirowaną znaną kwitnącą aleją z Bronowic.

Park Kleparski wzbogacił się o drewniany plac zabaw, pierwszy w Krakowie oświetlony skatepark oraz odnowione alejki. Pojawiły się też nowe, tematyczne przestrzenie: pumptrack i boiska do gry w boule w parku Woźniców, park Klinówka Parkour oraz boisko do badmintona na Młynówce Królewskiej.

Rozpoczęły się także wyczekiwane przez mieszkańców prace nad remontem Jordanówki.

Nowe nasadzenia – licznik drzew i informowanie o wycinkach

W Krakowie liczy się każde drzewo, dlatego miasto uruchomiło platformę internetową, drzewa.um.krakow.pl, gdzie można śledzić na bieżąco nie tylko, ile drzew zostało już posadzonych, ale także w jakich lokalizacjach. Cel to 200 tys. nowych drzew do połowy 2029 roku! W 2025 r. Kraków wzbogacił się o ponad 46 tys. nasadzeń, w tym także leśnych (dokładna suma nasadzeń zostanie zaktualizowana w liczniku ok. 15 stycznia).

W tym roku miasto uruchomiło również przejrzysty system informowania mieszkańców o planowanych wycinkach drzew. To odpowiedź na liczne postulaty społeczne dotyczące większej transparentności oraz dostępności informacji w tym zakresie. Od 2025 r. informacje o drzewach przeznaczonych do usunięcia są dostępne bezpośrednio w terenie wraz z opisem, w ramach jakich działań są prowadzone. Mapa z decyzjami o wycinkach drzew w Krakowie znajduje się na stronie: experience.arcgis.com.

Miejskie ogrodnictwo coraz popularniejsze

Miniony rok był przełomowy również dla miejskiego ogrodnictwa. Otwarto pierwszy w Polsce ogród parcelowy „Pod Gwiazdami”, który spotkał się z ogromnym zainteresowaniem mieszkańców – blisko 300 zgłoszeń na 47 dostępnych działek. Do miejskiego krajobrazu dołączył także Podgórski Tajemniczy Ogród – miejsce spotkań, integracji i wspólnej uprawy roślin.

Zielone działania dotarły również w mniej oczywiste miejsca – m.in. na teren aresztu śledczego, gdzie dzięki wieloletniej współpracy powstała przestrzeń ogrodnicza pełna edukacji i zaangażowania społeczności.

Wygodniej na co dzień

Obok dużych inwestycji, zrealizowano wiele prac mniej widocznych, ale kluczowych dla komfortu i bezpieczeństwa mieszkańców. To m.in. nowe kładki w parkach Reduta i Młynówka Królewska, modernizacja mostku na Drwince, nowa infrastruktura w parku Bagry Wielkie czy rozpoczęcie przekształcania placu Wolnica w bardziej zieloną i przyjazną przestrzeń.

Trwają także działania nad rewitalizacją ogródków jordanowskich oraz powstaniem Geograficznego Ogrodu Krakowian przy ul. Na Kozłówce.

Pięknieją place zabaw – od Popławskiego i Dębskiego, plac Sikorskiego po Mistrzejowice, gdzie powstał Zielony Zakątek. W Branicach utworzono miasteczko ruchu drogowego dla dzieci, a w parku Rżąka rozwija się infrastruktura sportowa – rozbudowa wielofunkcyjnego boiska, a także psiego wybiegu. Z kolei na Łąkach Nowohuckich powstają nowe pomosty, które pozwolą odkrywać ten obszar z zupełnie innej perspektywy.

Bardzo ważnym punktem nadchodzących zmian są dwa projekty w Swoszowicach. ZZM rozpoczął tam tworzenie przestrzeni rekreacyjno-edukacyjnej przy ul. Kąpielowej oraz modernizację placu zabaw w strefie uzdrowiskowej. Na oba projekty pozyskano dofinansowanie z funduszy europejskich.

Przez cały rok prowadzono prace pielęgnacyjne i ochronne: od bielenia i przycinania drzew, przez pielęgnację sadów i Błoń Krakowskich, po działania na cennych przyrodniczo terenach – w Zakrzówku, Dąbrowie, Kowadzy, Gryziel, a także w ramach ochrony terenów Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego i obszarów Natura 2000. To codzienna, często niewidoczna praca, bez której miejska przyroda nie mogłaby funkcjonować.

Mieszkańcy troszczą się o zieleń

Rok 2025 upłynął pod znakiem licznych konsultacji społecznych – od rozmów o przyszłości Dworu Bemów i Białych Mórz, po debatę nad błękitno-zieloną polityką Krakowa do 2050 roku. Mieszkańcy współdecydowali o przyszłości miasta również poprzez budżet obywatelski, który ponownie stał się jednym z najważniejszych impulsów do zielonych zmian w mieście.

Miasto po raz kolejny pokazało, że zieleń staje się wspólną odpowiedzialnością krakowian, biznesu i instytucji. Dzięki współpracy z partnerami i sponsorami pozyskano 650 tys. zł na zazielenianie Krakowa, co umożliwiło posadzenie w mieście tysięcy drzew i krzewów, a także zrealizowanie licznych akcji ekologicznych, w które chętnie angażowali się mieszkańcy.

Rok 2025 obfitował także w wydarzenia plenerowe – od dużych świąt miejskich po kameralne spotkania w parkach. Ważnym punktem było przedsięwzięcie Jadalny Kraków Fest, a także liczne pikniki, seanse „Kina na trawie” czy akcje społeczne, takie jak wymiana karmy dla zwierząt na drzewka świąteczne.

Intensywnie rozwijała się również edukacja ekologiczna – m.in. dzięki Centrum Edukacji Ekologicznej Symbioza, które odwiedziło blisko 18 tys. osób. Rok przyniósł także prestiżowe nagrody, w tym „Lidera Dostępności” dla parku Zakrzówek.

Więcej zieleni w planach

2025 r. zakończył się również dużymi sukcesami w pozyskiwaniu funduszy zewnętrznych. Dofinansowanie w wysokości ponad 2,1 mln zł na „Szkołę w dobrym klimacie” pozwoli stworzyć wzorcowe zielone przestrzenie przy 15 krakowskich szkołach.

Jeszcze większą pulę – 25 mln zł – przeznaczono na ochronę bioróżnorodności Zalewu Nowohuckiego. To projekty, które określą standardy ekologicznych inwestycji na kolejne lata. W ramach projektów unijnych oraz krajowych na krakowską zieleń pozyskano łącznie blisko 42 mln zł.

Miniony rok pokazał, że Kraków konsekwentnie zmierza w zielonym kierunku. Nowe parki, ogrody, inwestycje i działania edukacyjne stworzyły przestrzeń, w której każdy mieszkaniec może znaleźć coś dla siebie. Wiele projektów już się zakończyło, ale wiele jeszcze przed nami. Kolejne miesiące przyniosą dalsze zmiany, dzięki którym Kraków będzie jeszcze bardziej zielony, przyjazny i bliski mieszkańcom.