Pelagia Bednarska
| Adres: | ul. Lubicz 24, Kraków |
Fotografka ZWZ-AK (Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej), ps. „Maria” i „Malarzowa”. Urodzona w 1902 r. w Dąbrowie Górniczej. Jako jedna z pierwszych kobiet w Polsce zdobyła dyplom mistrzowski fotografa (1933). W 1937 przeprowadziła się do Krakowa. Od 1940 w mieszkaniu przy ul. Lubicz 24 (na wprost „Białego Domku” siedziby policji niemieckiej i granatowej) prowadziła konspiracyjny zakład fotograficzny – punkt kontaktowy dla dywersyjnych akcji kolejowych Zagłębia Dąbrowskiego, Śląska Górnego i Cieszyńskiego. Przechowywała broń i materiały wybuchowe, odpowiadała za bezpieczeństwo kolejarzy szkolących się u niej w pracy dywersyjnej. Fotografowała listy i grypsy wyrzucane z pociągów przez więźniów. Jej negatywy i odbitki wysyłano do Londynu i Warszawy. Współpracowała z ŻOB. Była więziona na Montelupich (1941). Współzałożyła organizację Pomoc Więźniom Obozów Koncentracyjnych (1943). W 1944 r. otrzymała od Teresy Lasockiej film z aparatu przerzuconego z KL Auschwitz. Wywołała trzy słynne klatki przedstawiające kobiety pędzone do gazu i palące się na stosie ciała. Po wojnie władza ludowa posądzała ją o kolaborację i szykanowała. Zmarła w 1981 r., spoczywa na cmentarzu Rakowickim.
Inne miejsca: ŻOB Kraków (), więzienie (ul. Montelupich 7), Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego „Sowiniec” (al. Adama Mickiewicza 22), Biblioteka Jagiellońska , Archiwum Narodowe w Krakowie (ul. Rakowicka 22E).