Festiwal Gra z Kantorem 2024: Belgia – Podwójność

Ile Kantora w Belgii, a ile Belgii w Kantorze – na takie pytania będziemy odpowiadać od 4 do 15 listopada 2024. „Gra z Kantorem” jest obecna w Cricotece od 2018 roku. Celem wydarzeń, początkowo mających postać cyklu projekcji spektakli teatralnych opatrzonych wnikliwymi analizami pierwszej kuratorki programu, Anny Róży Burzyńskiej, jest prezentacja związków współczesnego teatru z wątkami, ideami lub zabiegami formalnymi obecnymi w twórczości scenicznej Tadeusza Kantora.

Rok temu nadaliśmy projektowi większą dynamikę, kondensując go w dwutygodniowy festiwal, a jednocześnie różnicując formy prezentacji. Łącznikiem wszystkich wydarzeń pozostaje kontekst regionalny: w edycji z 2023 roku hiszpański, w tym roku – belgijski. Kuratorką tegorocznej odsłony jest Karolina Czerska.

Przyjrzymy się różnym odcieniom belgijskiej PODWÓJNOŚCI, poczynając od dwóch regionów – Flandrii i Walonii, po dwa aspekty – racjonalny i melancholijny – belgijskiej duszy.

PROGRAM

4 listopada (poniedziałek)

Otwarcie Festiwalu i spotkanie z Tale of Tales, twórcami VR Cricoterie

Cricoteka, sala teatralna, godz. 18.00, wydarzenie w języku polskim i angielskim, tłumaczone na język polski, wstęp wolny

4-10 listopada

VR Cricoterie – wirtualna symulacja autorstwa Tale of Tales

Michaël Samyn i Auriea Harvey (duet artystyczny Tale of Tales działający w Gandawie) stworzyli w Cricoterie wirtualną przestrzeń, która stawia uczestnika przed pytaniem o status obiektów i postaci w wirtualnym świecie. Projekt wprowadza użytkownika gry w świat sztuki Tadeusza Kantora i pozwala na swobodną manipulację przedmiotami i postaciami ze spektakli Teatru Cricot 2. Projekt powstał w ramach rezydencji artystów w Domu Twórczości Tadeusza Kantora i Marii Stangret w Hucisku we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, Fundacją im. Tadeusza Kantora oraz VAF.

Cricoteka, sala edukacyjna, bilety w cenie 10 zł (do kupienia tylko w kasie) 

Otwarcie: 4 listopada, godz. 18:00

Dostępność: 5–10 listopada, godz. 11.00–19.00

5 listopada (wtorek)

Wieczór z Maeterlinckiem

Prelekcja oraz projekcja dwóch spektakli na podstawie dramatów Maurice’a Maeterlincka.

W trakcie prelekcji Karoliny Czerskiej zostaną przywołane zasadnicze koncepcje belgijskiego noblisty, które zrewolucjonizowały światowy teatr XX i XXI w. (tragizm codzienności, teatr androidów, dramat statyczny).

Wnętrze – projekcja spektaklu w reżyserii Wojtka Rodaka

Spektakl na podstawie dramatu Maeterlincka został zrealizowany w 2020 r. w ramach cyklu „Młodzi w Starym” w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie. Ze względu na pandemię praca nad spektaklem przebiegała online, a jej rezultat był prezentowany publiczności jedynie trzykrotnie – również za pośrednictwem internetu. Była to pierwsza od lat realizacja sceniczna dramatu Maeterlincka w polskim teatrze. Co ważne, po przekład sprzed stu lat sięgnął reżyser najmłodszego pokolenia, wówczas student reżyserii, obecnie nagradzany reżyser i dramatopisarz. 

Teatr Nieruchomy/Dom Maeterlinck – projekcja spektaklu w reżyserii Thoma Luza

Spektakl będący pierwszą realizacją szwajcarskiego reżysera w Belgii, w rodzinnym mieście Maeterlincka, Gandawie, miał premierę w 2023 r. w teatrze NTGent. Powstał na podstawie tekstów teoretycznych i dramatów Maeterlincka. Reżyser zaplanował przestrzeń wizualną i dźwiękową w spektaklu, konfrontując się z postulatem Maeterlincka o ograniczenie obecności żywego aktora na scenie. 

Twórcy obu spektakli mierzą się z koncepcją przestrzeni zamkniętej, statycznej, dającej złudne poczucie bezpieczeństwa.

Cricoteka, sala teatralna, godz. 18.00, prelekcja w języku polskim, Wnętrze w języku polskim, Teatr Nieruchomy/Dom Maeterlinck w języku niderlandzkim i francuskim, z angielskimi napisami, wstęp wolny.

6 listopada (środa)

Kantor, Ghelderode, lalki i marionety – dyskusja

Joanna Braun, Karol Suszczyński, Włodzimierz Szturc

Prowadzenie: Karolina Czerska

Rozmowa będzie dotyczyć tradycji teatru lalkowego w Belgii i w Polsce, a także dwóch wystawień dramatów Michela de Ghelderode’a w Teatrze Groteska. W 1970 r. Farsę o śmierci, która o mało nie umarła reżyserował aktor Teatru Cricot 2, Stanisław Rychlicki, który ponadto zagrał w tym spektaklu, a w 1991 r. belgijski reżyser Jules van Houtte zrealizował Słońce zachodzi. W spotkaniu wezmą udział współtwórcy tych dwóch dzieł, odpowiedzialni za inscenizację, scenografię i tłumaczenie tekstu: Joanna Braun i Włodzimierz Szturc.

 Teatr Groteska, Sala Kopułowa, godz. 18.00, dyskusja w języku polskim, z tłumaczeniem na polski język migowy, wstęp wolny.

Dyskusja będzie również transmitowana na Facebooku Cricoteki.

9 listopada (sobota) i 10 listopada (niedziela)

Daleko od Linden – spektakl w reżyserii Giuseppe Lonobile na podstawie dramatu Veroniki Mabardi

Spektakl został po raz pierwszy wystawiony w 2015 r. i od tego czasu jest regularnie wznawiany. Był pokazywany m.in. w programie Off Festiwalu Teatralnego w Awinionie, gdzie zebrał świetne recenzje. Ta kameralna inscenizacja bazuje na biografiach dwóch babek autorki sztuki i jest zapisem (na podstawie nagranych przez autorkę rozmów) niemożliwego dialogu między nimi – niemożliwego chociażby z przyczyn językowych; jedna z babek mówiła wyłącznie w języku flamandzkim, druga, francuskojęzyczna Belgijka – nie znała flamandzkiego. Różnice językowe to tylko jedna ze składowych niezwykle skomplikowanych kwestii tożsamościowych, z którą do dziś borykają się Belgowie.

 Cricoteka, sala teatralna, godz. 18.00, spektakl w języku francuskim z polskimi napisami, bilety w cenie 50/30 zł

 9 listopada (sobota)

Spotkanie z twórczyniami i twórcami spektaklu Daleko od Linden

Valérie Bauchau, Véronique Dumont, Giuseppe Lonobile, Veronika Mabardi

Prowadzenie: Justyna Michalik-Tomala

Dyskusja będzie dotyczyć wątków ważnych dla powstawania spektaklu i dla szerszych kontekstów belgijskiej dramaturgii ostatnich kilkunastu lat. Jednym z punktów wyjścia będą doświadczenia autorki dramatu, której biografia splotła się z zamieszkami narodowościowymi w Lowanium na początku lat 70. XX w. W sztuce Daleko od Linden postać wnuka przywołuje na scenę swoje babki, dwie silne postaci kobiece, pochodzące z zupełnie odmiennych środowisk. Historia intymna zostaje wpisana w historię uniwersalną. Podczas dyskusji ważnym wątkiem będą podobne zabiegi zrealizowane przez Kantora w Wielopolu, Wielopolu, a także związki między uniwersalnym odczytaniem obu spektakli a uruchomionymi w nich wątkami autobiograficznymi.

Cricoteka, sala teatralna, godz. 20.00, rozmowa w języku francuskim, tłumaczona na język polski, wstęp wolny

Spotkanie będzie również transmitowane na Facebooku Cricoteki.

 14 listopada (czwartek)

Spotkanie z Lukiem Percevalem

Prowadzenie: Dorota Semenowicz

Luk Perceval, jeden z najważniejszych współczesnych belgijskich reżyserów teatralnych, tak mówił o doświadczeniu zetknięcia ze spektaklami Cricot 2: „To był teatr, który na całe dnie, jak u kogoś szalonego, opanował mój umysł, nie tylko z powodu obrazów, ale też uczuć, jakie we mnie wywołał. Wiedziałem, że jest to taki rodzaj teatru, takie doświadczenie, jakie sam chciałbym realizować”. Rozmowa będzie dotyczyć m.in. ważnych dla Percevala inspiracji teatralnych oraz specyfiki teatru flamandzkiego.

Cricoteka, sala teatralna, godz. 19.30, rozmowa w języku angielskim, tłumaczona na język polski, wstęp wolny

Spotkanie będzie również transmitowane na Facebooku Cricoteki.

15 listopada (piątek)

Wieczór z Janem Lauwersem i Needcompany

Prelekcja Anny Róży Burzyńskiej, pomysłodawczyni i kuratorki pierwszych edycji Gry z Kantorem, oraz projekcja spektaklu The Blind Poet Needcompany na podstawie tekstu, ze scenografią i w reżyserii Jana Lauwersa (2015).

Jan Lauwers, czołowa postać przemian w teatrze flamandzkim w latach 80. XX w., podobnie jak Tadeusz Kantor wywodzi się ze sztuk wizualnych. Prelekcja wprowadzi w konteksty istotne dla twórczości Lauwersa i działalności zespołu Needcompany.

Cricoteka, sala teatralna, godz. 19.00, prelekcja w języku polskim, spektakl z polskimi napisami, wstęp wolny

4-17 listopada

Wystawa fotografii ze spektakli Cricot 2 autorstwa Carlosa Dekeyrela

Dopełnieniem wizualnym festiwalu będzie wystawa czarno-białych fotografii autorstwa belgijskiego artysty grafika Carlosa Dekeyrela, który udokumentował legendarne spektakle teatru Cricot 2: Umarłą klasę (Gandawa, 1977) i Wielopole, Wielopole (Paryż, 1980).

Prezentacja multimedialna przygotowana przez zespół Archives & Musée de la Littérature w Brukseli, dotycząca życia i twórczości Maurice’a Maeterlincka, z wykorzystaniem archiwaliów z kolekcji AML.

Cricoteka, foyer, wstęp wolny

Otwarcie: 4 listopada, godz. 18.00

Dostępność: wtorek-niedziela, godz. 11.00-19.00

Wydarzenia towarzyszące:

7 listopada (czwartek)

Poésie à la voix et à la basse

Wieczór z poezją Veroniki Mabardi i muzyką Karoliny Czerskiej połączony z premierą polskiego wydania dramatu Veroniki Mabardi Daleko od Linden w tłumaczeniu Karoliny Czerskiej.

Księgarnia Lokator, godz. 19.00, wiersze czytane w języku francuskim, wstęp wolny

12 listopada (wtorek)

Wykład Karoliny Czerskiej: Michel de Ghelderode. Teatr okrucieństwa

Instytut Filologii Romańskiej UJ (al. Mickiewicza 9A, sala B505), godz. 13.30, wykład w języku polskim

13 listopada (środa)

Wykład Agnieszki Kukuryk: René Kalisky. Przewrotne oblicza totalitaryzmów XX wieku w teatrze

Uniwersytet Komisji i Edukacji Narodowej (ul. Podchorążych 2, sala 30), godz. 17.00, wykład w języku polskim

15 listopada (piątek)

Wykład Przemysława Szczura: Antoine Pickels. Dramaty kłirowe

Uniwersytet Komisji i Edukacji Narodowej (ul. Podchorążych 2, sala 30), godz. 17.00, wykład w języku polskim

Program edukacyjny

9 listopada (sobota)

Podczas warsztatów będziemy działać na różnych płaszczyznach w przestrzeni. Przyjrzymy się naszym odbiciom i podwoimy się za pomocą plastycznych środków wyrazu. Dwie niezależne grupy uzupełnią się wzajemnie. Stworzymy instalację plastyczna, którą będzie można podziwiać w holu Cricoteki.

10.30-11.30

Odbicia w przestrzeni

Warsztaty dla dzieci w wieku 2–3 lat / Kalejdoskop sztuki

12.00-13.00

Podwójne ciała

Warsztaty dla dzieci w wieku 4–8 lat / Machina sztuki

Prowadzenie: Luna Sawka

Cricoteka, hol na poziomie -1, warsztaty w języku polskim, bilety w cenie 30 zł dla dziecka, rodzic wchodzi za darmo.

Bilety do kupienia w kasie oraz na stronie bilety.cricoteka.pl