Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki Odsłona 2.: Światłodźwięki

Dzieła sztuki trafiające do kolekcji zostają wpisane w sieć instytucjonalnych procedur: restrykcyjnych systemów klasyfikacji, pomiarów, obostrzeń konserwatorskich i norm ekspozycyjnych. Unieruchomienie w muzealnych magazynach sprzyja osadzaniu się kurzu, blaknięciu i wietrzeniu znaczeń i emocji, które towarzyszyły procesowi powstawania dzieła. Podczas gdy podskórną siłą sztuki jest ciągły ruch i poszukiwanie nowych sposobów opowiadania, kolekcja jest tym, co pozostaje po działaniu.

W trwającym pół roku projekcie Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki osoby związane ze Szkołą Doktorską Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie w ramach eksperymentalnego programu badawczego podejmują się interpretacji zbiorów Bunkra Sztuki. Zastosowane przez nie narzędzia, które posłużą do odczytania wybranych dzieł z Kolekcji, wyrastają z różnych strategii twórczych: od praktyk zorientowanych na konserwację dzieł sztuki, przez rysunek, po działania konceptualne i performatywne.

Inicjowany przez doktorantów i doktorantki gest narratywizowania obiektów ujawnia nowe konteksty Kolekcji Bunkra Sztuki jako zbioru domagającego się opowiedzenia na nowo. W procesie uruchamiania wybranych dzieł wpisany w nie czas przeszły dokonany zostaje zmieniony na ożywczy tryb przypuszczający. Uśpiony potencjał prac wydobytych z zacisza magazynów wchodzi w fazę ponownych testów.

Potraktowanie Kolekcji Bunkra jako punktu wyjścia związane jest ze świętowanym przez Galerię jubileuszem. W 2025 roku obchodzimy 60-lecie otwarcia Galerii – wówczas funkcjonującej jako Miejski Pawilon Wystawowy – oraz 30-lecie nadania naszej instytucji nazwy Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki”. Z tej okazji Galeria postanowiła w sposób szczególny pochwalić się zbiorami, które liczą 450 prac autorstwa ponad 170 artystów z 20 krajów. Trzon Kolekcji stanowią dzieła nabywane po zakończeniu odbywających się w Bunkrze wystaw i akcji artystycznych.

Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki
Odsłona 2.: Światłodźwięki
13.03–6.04.2025
Autorka koncepcji: Katarzyna Smożewska
Dzieło: Karolina Kowalska, Średnie okno, 2004, obiekt, 52 × 128 × 20 cm, Kolekcja Bunkra Sztuki

Przez Średnie okno Karoliny Kowalskiej patrzymy na egzotyczny świat, wypełniony  słonecznym światłem. Świeża zieleń odpręża. Letnia atmosfera napawapozytywną energią. Ten widok jest punktem wyjścia dla aranżacji przestrzeni – znajdujący się za szybą wycinek utopijnej rzeczywistości.
Niezależnie od tego, gdzie jesteśmy i na co patrzymy, mamy ze sobą nasz własny, bogaty wewnętrzny świat. Stały przepływ emocji i uczuć tworzy potok wrażeń nadający kształt nam samym oraz postrzeganej rzeczywistości. Wypełnienie wnętrza galerii układem filtrowanego światła, opierającym się na zasadach działania koła barw, nawiązuje do ludzkiego kalejdoskopu psychologicznego. Choć znaczenie barw bywa odmiennie interpretowane w zależności od kultury, to paleta wewnętrznych przeżyć jest dla wszystkich taka sama.
Światło słoneczne w pracy Średnie okno jest w interpretacji Katarzyny Smożewskiej rozumiane jednocześnie jako energia w sensie fizycznym, metafizycznym, matematycznymisensorycznym.
Praca Karoliny Kowalskiej i jej wizualne odczytanie zostają tu zespojone ambientową ścieżką dźwiękowa autorstwa Krystiana Gajewskiego. Wykorzystanie nowych mediów, teorii barw oraz kompozycji dźwięków umożliwia powstanie synestetycznej przestrzeni kontemplacji, wzbudzającej indywidualne skojarzenia, zatrzymującej odbiorców, by skierować ich ku wnętrzu w poszukiwaniu poczucia akceptacji i wreszcie – poprawy nastroju.