Gmina Michałowo z Nagrodą im. Pawła Adamowicza
13 stycznia w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku odbyła się uroczystość wręczenia Nagrody im. Pawła Adamowicza – samorządowca, który stał się symbolem walki o wartości europejskiej solidarności. Tegorocznym laureatem Nagrody został kandydat zgłoszony wspólnie przez Kraków i Wrocław – Miasta Literatury UNESCO i miasta ICORN. Gratulujemy Gminie Michałowo i burmistrzowi Markowi Nazarko, którzy reprezentują mieszkańców pogranicza polsko-białoruskiego.
Dziękując Kapitule Nagrody, Miastu Gdańsk, Komitetowi Regionów UE i ICORN za przyjęcie tej kandydatury, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa Robert Piaskowski mówił: „Pogranicza mają dzisiaj swoją drugą stronę i rewers. To odradzające się w ostatnich latach społeczne radykalizmy. Żywią się one napięciami, lękami, konfrontacyjnym i arbitralnym ustawianiem granic”.
Przypomnijmy, że 2 września 2021 roku, na wniosek Rady Ministrów, prezydent RP wprowadził stan wyjątkowy na granicy Białorusi z Unią Europejską. Podobne decyzje podjęły rządy Litwy i Łotwy. Była to odpowiedź tych krajów na celowo zorganizowane przez Prezydenta Białorusi przerzuty imigrantów i uchodźców m.in. z. Iraku, Afganistanu i innych krajów Bliskiego Wschodu i Afryki przez granice polsko-białoruską, ale także poprzez granice z Litwą i Łotwą. Pomimo cynizmu planu Aleksandra Łukaszenki, tysiące przybyszów z krajów ogarniętych rozlicznymi kryzysami humanitarnymi dało się zwieść obietnicy drogi do Europy Zachodniej, podczas gdy w rzeczywistości znaleźli się w pułapce. Władze polskie i podległe im służby, zamiast poddać uwięzionych w pasie przygranicznym ludzi standardowym, przewidzianym prawem międzynarodowym procedurom weryfikacji wniosków o azyl, zaczęły siłą wypychać tych ludzi z powrotem na terytorium Białorusi. Relacje z granicy pełne są opisów nieludzkiego traktowania, bicia, pozostawiania uchodźców - w tym matek z dziećmi - w lasach na mrozie, utrudniania im pomocy prawnej i medycznej. Ten dramat miał swoje ofiary śmiertelne, a na miejsce zdarzenia nie dopuszczano mediów.
„Szczęściem w nieszczęściu dla niektórych spośród tych ludzi było to, że znaleźli się w przestrzeni Pogranicza, a więc wśród ludzi, dla których otwartość i empatia są wpisane w kulturową tożsamość. Taką wspólnotą okazała się Gmina Michałowo i jej władze” – mówił, w imieniu Prezydenta Miasta Krakowa, Robert Piaskowski podczas uroczystości.
27 września 2021 r. do placówki Straży Granicznej w Michałowie trafiła grupa około 20 irackich Jazydów, głównie kobiet i dzieci. Poprosili o azyl, ale następnego dnia wszyscy zostali cofnięci do granicy. Pytanie „Gdzie są dzieci z Michałowa?” - podchwycone przez media i liczne organizacje - obiegło całą Polskę. W tych okolicznościach burmistrz Nazarko zaproponował utworzenie Punktu Pomocy dla potrzebujących, gdzie ludzie mogliby znaleźć odzież, ciepły posiłek, a także nocleg. Radni Michałowa niemal jednogłośnie poparli tę propozycję i punkt zaczął działać już 4 października. W jego organizację natychmiast włączyli się mieszkańcy. Stopniowo wytworzyła się ścisła współpraca pomiędzy burmistrzem, współpracującą z gminą Fundacją Mała Ojczyzna i jej fundatorką Marią Ancipiuk i strażakami z OSP. Z całej Polski zaczęły napływać dary i pomoc. Burmistrz Nazarko zaprosił samorządowców z Polski, którzy w Michałowie podpisali wspólne stanowisko do Rządu RP. Do Michałowa przyjechały setki przejętych wydarzeniami ludzi z całej Polski, w tym – w ramach zawiązanej we Wrocławiu akcji „Matki na granicę!” - trzy byłe pierwsze damy RP. 8 listopada powstało w Michałowie Centrum Pomocy Humanitarnej utworzone przez WOŚP we współpracy z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i PCK oraz samorządem Michałowa. Działania NGO koordynowała Grupa Granica i Fundacja Ocalenie.
Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie, przykład Michałowa pokazał, jak zwykli Polacy - mała zbiorowość – może działać w czasie szczególnym i trudnym. Tegoroczna Nagroda im. Pawła Adamowicza, jest podziękowaniem dla mieszkańców i władz Michałowa za zmierzenie się ze „strachem, ignorancją, stereotypem i antyimigracyjnym populizmem”.
W tym roku do Nagrody im. Prezydenta Pawła Adamowicza zgłoszono 12 kandydatur, a w gronie nominowanych, poza Michałowem, znaleźli się także: Oleksandr Babych – mer oraz Rada Miasta Hoła Prystań, SOS Mediterranee France – stowarzyszenie ratownicze na Morzu Śródziemnym, Vadym Boichenko – mer oraz Rada Miasta Mariupola, Stowarzyszenie Miast Ukraińskich z Kijowa.
Uroczyste i oficjalne wręczenie nagrody wraz z odczytaniem laudacji odbędzie się podczas sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów w Brukseli zaplanowanej na 8 lutego Dodatkowe informacje o nagrodzie można znaleźć na oficjalnej stronie Gdańska.
