Wybitny kardiochirurg Honorowym Obywatelem Krakowa

Z prośbą o nadanie profesorowi Antoniemu Dziatkowiakowi Honorowego Obywatelstwa Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa zwrócili się do przewodniczącego Rady Miasta Krakowa Radni Miasta Krakowa oraz dyrekcja Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II, wraz z pracownikami. Poparcie dla wniosku przesłała również Rada Instytutu Kardiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.

Prof. zw. dr hab. n. med. Antoni Dziatkowiak urodził się 26 maja 1931 r. w Rogaczewie Wielkopolskim. Wstępne nauki pobierał w Mosinie k. Poznania, w 1951 r. zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. W tym samym roku podjął studia lekarskie, początkowo studiował na Uniwersytecie Karola w Pradze (1951- 1952), a następnie w Akademii Medycznej w Poznaniu, gdzie w 1956 r. uzyskał dyplom lekarza medycyny. Pracę zawodową rozpoczął już w 1955 r., początkowo jako laborant cytologii, zaś po ukończeniu studiów jako asystent I Oddziału Chirurgii (1957-1959), a następnie Oddziału Chirurgii Torakalnej (1960-1964) Szpitala im. J. Strusia w Poznaniu, pod kierunkiem Prof. Jana Molla. Po szkoleniu (1956 r.) w Instytucie Onkologii w Gliwicach, do 1965 r. kierował pracownią cytodiagnostyki nowotworów Zakładu Anatomii Patologicznej AM w Poznaniu. Jednak główne kierunki jego zainteresowań oraz działalności zawodowej i naukowej dotyczyły chirurgii, a zwłaszcza kardiochirurgii.

W latach 1958-1960 Prof. Antoni Dziatkowiak pracował w Zakładzie Chirurgii Operacyjnej i Doświadczalnej AM w Poznaniu. Będąc najbliższym współpracownikiem prof. Jana Molla, wraz z nim przeniósł się do Łodzi, gdzie w latach 1966-1979 pracował w Klinice Kardiochirurgii Instytutu Kardiologii AM, początkowo jako adiunkt, a od 1973 roku jako docent i zastępca kierownika Kliniki.

W 1979 r. na zaproszenie Rektora Krakowskiej Akademii Medycznej przeniósł się do Krakowa, gdzie powierzono mu zorganizowanie Kliniki Chirurgii Serca i Naczyń (obecnie: Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytutu Kardiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum) oraz Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej (obecnie: Instytut Kardiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum). Funkcje kierownika Kliniki oraz Dyrektora Instytutu pełnił nieprzerwanie do czasu przejścia na emeryturę w październiku 2001 r.

Profesor Antoni Dziatkowiak posiada specjalizacje z chirurgii ogólnej (1961), torakochirurgii (1969), kardiochirurgii (1993) i transplantologii klinicznej (2000). Jest doktorem honoris causa Uniwersytetu Medycznego we Lwowie, jest także członkiem szeregu towarzystw naukowych w kraju i zagranicą, był w latach 1984 -1986 oraz 1998 - 2000 Przewodniczącym Sekcji Chirurgii Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń Towarzystwa - Chirurgów Polskich, a także pełnił funkcję Wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Jest inicjatorem i współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Kardio- Torakochirurgów oraz członkiem-założycielem European Association for Cardio-Thoracic Surgery.

Najważniejsze wyróżnienia i odznaczenia przyznane profesorowi:

• Członkostwo Honorowe Towarzystwa Chirurgów Polskich
• Honorowe Obywatelstwo Miasta Koła
• Medal 600-lecia Akademii Medycznej im. M. Kopemika w Krakowie (1981)
• Złoty Krzyż Zasługi (1982)
• Złota Odznaka za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej (1982)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą O.O.P. (1995)
• Nagroda Św. Brata Alberta Chmielowskiego (1996)
• Medal Gloria Medicinae Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (1997)
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2000, Kraków)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2001)
• Złoty Skalpel Klubu Kardiochirurgów Polskich (2001)
• Małopolanin Roku 2002
• Członkostwo Honorowe Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (2004)
• Medal Merentibus Uniwersytetu Jagiellońskiego (2004)
• Członkostwo Honorowe Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego (2004).

Profesor Dziatkowiak od podstaw zorganizował Klinikę Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii oraz Instytut Kardiologii UJ CM, wybudował i wyposażył na światowym poziomie nowy gmach Kliniki Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii, poświęcony przez Papieża Jana Pawła II 9 czerwca 1997 roku, w którym rocznie przeprowadza się największą w Polsce liczbę operacji kardiochirurgicznych.

Jest ekspertem w dziedzinie wszczepiania i bankowania homogennych (allogennych) zastawek aortalnych (tą metodę wprowadził w Polsce w 1974 roku).

Jest współtwórcą polskiej transplantologii serca, współwykonawcą pierwszego polskiego przeszczepu serca w 1969 roku, organizatorem programu przeszczepiania serca w Krakowie od 1988 roku, inicjatorem programu „ostre serce". W 1988 r. prof. Dziatkowiak wykonał pierwszy w Krakowie przeszczep serca i do 2001 r., wraz z zespołem, przeprowadził ponad 500 transplantacji serca.

Program „ostre serce” – zapewnia doraźną pomoc w nagłych stanach patologii układu krążenia, wymagających natychmiastowej diagnostyki oraz interwencji zabiegowej lub operacji kardiochirurgicznej w tym leczenie ostrych zespołów wieńcowych (zawału serca). Profesor jest propagatorem metody autotransfuzji krwi u chorych kardiochirurgicznych, pozwalającej na znaczne ograniczenie przetoczeń obcej krwi.

Dzięki tym inicjatywom obecnie w klinikach Instytutu Kardiologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, może rozwijać się współczesna kardiologia i kardiochirurgia, mogły powstać unikalne w skali naszego kraju i świata wielospecjalistyczne zespoły kardiologów, angiologów, kardiochirurgów, chirurgów naczyniowych, torakochirurgów, neurologów, anestezjologów, które wykonują zabiegi hybrydowe.

Na szczególną uwagę zasługuje, nie tylko aktywność organizacyjna i naukowa profesora Dziatkowiaka, ale przede wszystkim działalność kliniczna. Tysiące uratowanych „serc pacjentów", wdrożenie nowoczesnych metod operacji, pionierskie operacje tętniaków aorty, zastawek biologicznych (homogennych) oraz setki przeszczepionych serc i niegasnąca wdzięczność pacjentów za uratowanie Życia są najważniejszymi osiągnięciami profesora Antoniego Dziatkowiaka, któremu w czerwcu 2019 r. mija 40 lat zawodowej i społecznej działalności w Krakowie.