Andrzej Wajda nie żyje
Wieczorem 9 października zmarł Andrzej Wajda. Miał 90 lat. Był jednym z najwybitniejszych polskich twórców. Wielokrotnie nagradzany za zasługi dla rozwoju kinematografii; w 2000 roku dostał Oscara za całokształt twórczości. Jego dorobek życia nagrodzono także Złotym Lwem i Złotym Niedźwiedziem.
Andrzej Wajda urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po kilku latach z nich jednak zrezygnował i przeniósł się do Łodzi, by tam rozpocząć studia w Wyższej Szkole Filmowej.
Jako reżyser zadebiutował w 1955 roku filmem „Pokolenie". Już jego drugi film „Kanał" (1956 r.), opowiadający historię powstańców warszawskich przyniósł mu międzynarodowy sukces. Otrzymał za niego Srebrną Palmę na festiwalu w Cannes.
Kolejnym sukcesem był „Popiół i diament", w którym zagrał Zbigniew Cybulski. Obraz został wyróżniony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji nagrodą FIPRESCI.
W kolejnych latach w jego dorobku artystycznym znalazły się takie filmy jak: „Popioły" (1965 r.), „Polowanie na muchy" (1969 r.), „Krajobraz po bitwie" (1970 r.), „Brzezina" (1970 r.), „Wesele" (1973 r.), „Ziemia obiecana" (1975 r.).
W 1977 r. Andrzej Wajda wyreżyserował „Człowieka z marmuru" - opowieść o Mateuszu Birkucie, przodowniku pracy. Rok później powstał obraz „Bez znieczulenia". W 1979 r. wyreżyserował film „Panny z Wilka", który przyniósł mu nominację do Oscara. W 1981 r. nakręcił „Człowieka z żelaza" - film opisujący historię strajków robotników Wybrzeża. Za ten obraz otrzymał Złotą Palmę w Cannes oraz kolejną nominację do Oscara.
Kolejne filmy Wajdy to m.in.: „Danton" (1983 r.), „Pan Tadeusz" (1998 r.), „Zemsta" (2002 r.), „Katyń" (2007 r.), „Tatarak" (2009 r.), „Wałęsa. Człowiek z nadziei" (2013 r.).
Jego ostatnie dzieło, „Powidoki", film o malarzu Władysławie Strzemińskim, oficjalną premierę miały we wrześniu na 41. Festiwalu Filmowym w Gdyni. Obraz trafi do kin trafi na początku przyszłego roku. Film ten jest kandydatem do przyszłorocznych Oscarów. Wajda zapowiadał, że nie jest to jego ostatni projekt.
Andrzej Wajda jako reżyser teatralny debiutował w 1959 r. sztuką „Kapelusz pełen deszczu", którą wystawił w Teatrze Dramatycznym w Gdyni. Od 1963 r. współpracował ze Starym Teatrem w Krakowie, gdzie wystawił m.in. „Wesele" Wyspiańskiego, „Nastasję Filipowną", „Antygonę" Sofoklesa, „Hamleta" Szekspira, czy „Dybuka" na podstawie sztuki Szymona An-skiego.
6 marca w Krakowie świętował swoje 90. urodziny. Z tej okazji w Centrum Kongresowym ICE Kraków odbył się wyjątkowy koncert, zorganizowany dla Mistrza, a honorowym gościem wydarzenia był sam jubilat. - Od najwcześniejszego dzieciństwa Kraków jawił się w moich snach - wyznał wtedy Andrzej Wajda. Zobacz relację wideo:
Koncertowi towarzyszyła konferencja popularnonaukowa. Zobacz relację:
Andrzej Wajda był doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Teatralnej i Telewizyjnej w Łodzi. Był honorowym członkiem francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przyznano mu tytuły honorowego obywatela Gdańska, Gdyni, Łodzi, Opola, Radomia, Suwałk i Warszawy. Otrzymał wiele odznaczeń państwowych, w tym Order Orła Białego. Uhonorowały go także rządy Bułgarii, Francji, Japonii, Węgier i Włoch.
