Nagroda Jerzmanowskich dla Ryszarda Krynickiego
Polska Akademia Umiejętności wyłoniła laureata Nagrody Jerzmanowskich na 2023 rok. Nagrodę otrzymał Ryszard Krynicki. Uroczystość wręczenia nagrody, której partnerami są Miasto Kraków i Województwo Małopolskie, odbyła się 12 czerwca na Zamku Królewskim na Wawelu.
Nagroda, której pełna nazwa brzmi: Nagroda Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, wpisuje się w piękną tradycję PAU i naszego regionu w promowaniu zasług wybitnych Polaków.
Prestiżowe wyróżnienie
Przyznawana w latach 1915–1938 nagroda zyskała wielki prestiż ze względu na wybitnych laureatów i na swoją wysokość. Została odnowiona w roku 2009 – w stulecie śmierci Erazma Jerzmanowskiego – staraniem Polskiej Akademii Umiejętności przy wsparciu Towarzystwa Przyjaciół Prokocimia im. E. i A. Jerzmanowskich i dzięki funduszom Miasta Krakowa oraz Województwa Małopolskiego. Nagroda ma wyróżniać kandydata, który zgodnie z testamentem Erazma Jerzmanowskiego, „przez swe prace literackie, naukowe lub humanitarne dokonywane z pożytkiem dla ojczystego kraju, potrafił zająć wybitne stanowisko w społeczeństwie polskim”.
Pierwszą laureatką nagrody po jej wznowieniu została Janina Ochojska-Okońska, dołączając tym samym do grona świetnych poprzedników, m.in. kardynała Adama Sapiehy, Henryka Sienkiewicza oraz Ignacego Paderewskiego. Kolejnymi laureatami odnowionej nagrody zostali: Jerzy Nowosielski, Maciej Grabski, Adam Bielański, Andrzej Zoll, Jerzy Owsiak, Jerzy Limon, ks. Adam Boniecki, Krzysztof Penderecki, Anna Dymna, Adolf Juzwenko, s. Małgorzata Chmielewska oraz ks. Michał Heller.
Ryszard Krynicki tegorocznym laureatem
Tegoroczny laureat, Ryszard Krynicki, to wybitny polski twórca, którego poezja pozostaje w stałym i twórczym dialogu z poezją i filozofią minionych pokoleń, stawiając fundamentalne, a przy tym zadziwiająco aktualne pytania dotykające sensu naszego istnienia na Ziemi.
Ryszard Krynicki to czołowy twórca Nowej Fali, autor licznych tomów i książek poetyckich, ale także promotor poezji i współczesnych poetów, animator życia literackiego, wydawca, tłumacz i popularyzator poezji obcojęzycznej – w tym szczególnie niemieckiej i francuskiej. Autorytet dla młodych artystów, twórca ceniony przez kilka pokoleń literackich. Członek Rady Honorowej Miasta Literatury UNESCO, założyciel autorskiego wydawnictwa a5 specjalizującego się w publikacji polskiej poezji współczesnej. Zaangażowany w życie kulturalne Krakowa i aktywnie w nim uczestniczący. Działacz opozycji w latach 70. i 80., dzięki obywatelskiej postawie i zaangażowaniu społecznemu zawsze stał na straży niezbywalnych praw człowieka, wolności wypowiedzi, praw prześladowanych i do dziś pozostaje ważnym głosem intelektualnym w dialogu międzykulturowym i międzyreligijnym.
– Werdyktem Kapituły przyznajemy dziś nagrodę absolutnie wyjątkowej postaci polskiego życia kulturalnego. W swojej filozofii wielkiej skromności i umiaru pozostaje dla wielu z nas niedoścignionym wzorem. Panie Ryszardzie, w przededniu Pana 80. urodzin chciałbym podziękować za wszystko, co zrobił Pan dla kultury międzynarodowej. W chaosie goniącego za postępem świata dyskretny, lecz bardzo wyraźny głos Pana poezji jest dla nas nieocenionym przykładem wiary w człowieka i w słowo. Przesłaniem, które pozostaje aktualne niezależnie od zmieniających się ustrojów, mód i zjawisk społecznych – mówił w laudacji prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Uroczystość wręczenia nagrody z udziałem prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, Iwony Gibas reprezentującej marszałka Województwa Małopolskiego oraz wiceprezesa Polskiej Akademii Umiejętności prof. Andrzeja Mączyńskiego, odbyła się 12 czerwca na Zamku Królewskim na Wawelu.
