Międzynarodowy Dzień Teatru w Krakowie obchodzimy przez cały marzec

Międzynarodowy Dzień Teatru to święto ustanowione w 1961 roku podczas 9. Światowego Kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach. Na święto wybrano datę 27 marca – przypominającą o zorganizowanym w Paryżu międzynarodowym festiwalu Teatr Narodów, podczas którego po raz pierwszy na jednej scenie spotkały się teatry z obu stron żelaznej kurtyny.  

Międzynarodowy Dzień Teatru stał się okazją do celebrowania osiągnięć teatralnych, wymiany kulturowej, wzmacniania współpracy ludzi teatru, wymiany wiedzy, promocji kultury, a także wspierania innowacji w sztukach scenicznych. To także okazja do przypomnienia o roli teatrów i osiągnięciach lokalnych scen. Kraków ma się czym chwalić.

– Często podkreślamy, że Kraków to miasto teatrów, teatralna stolica kraju, miejsce artystycznej działalności kilkudziesięciu scen. Mamy teatry instytucjonalne, w tym te funkcjonujące jako miejskie instytucje kultury, ale też teatry prywatne czy miejsca prowadzone  przez twórcze kolektywy i artystów. W ubiegłym roku tylko w teatrach, które mają status instytucji miejskich, odbyło się kilkadziesiąt premier. Twórcy i twórczynie działający na krakowskich scenach otrzymali także wiele prestiżowych nagród. Międzynarodowy Dzień Teatru to świetna okazja, żeby podziękować za ich wkład w tworzenie i rozwijanie kultury – i to nie tylko na arenie naszego miasta, bo ich działalność jest znacznie szersza. Dziękuję za Waszą pracę  – mówi Katarzyna Olesiak, dyrektorka Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK – Bardzo dziękuję za dobrą energię, którą ze sceny dzielicie się z nami − widzami, pokazując z różnych perspektyw problemy współczesnego świata i zachęcając do dyskusji i tolerancji. W Międzynarodowym Dniu Teatru wszystkim osobom związanym z teatrem życzę wielu wyzwań i spełnień na scenie, a widzom kolejnych niezapomnianych wrażeń.

Sukcesy krakowskich scen

Wśród teatralnych zachwytów ubiegłego roku, które zapewniły miejskie instytucje, na pewno warto wymienić premierę spektaklu Teatru Łaźnia Nowa „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” w reżyserii Mateusza Pakuły (koprodukcja z Teatrem im. S. Żeromskiego w Kielcach). Spektakl zdobył liczne nagrody, m.in. Grand Prix na Festiwalu Boska Komedia, na 32. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Bez Granic”, 29. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, a także Nagrodę Dziennikarzy 63. Kaliskich Spotkań Teatralnych, Markę Radia Kraków i nagrodę w plebiscycie O!Lśnienia.

Ubiegły rok był też obfity w wyróżnienia dla zespołu Teatru Bagatela. Wśród 18 nagrodzonych tytułem Honorowego Mistrza Rzemiosła Artystycznego (nadawany z inicjatywy MKiDN rzemieślnikom posiadającym uznany dorobek artystyczny) znalazł się Andrzej Szcządała – mistrz pracowni krawieckiej męskiej Teatru Bagatela. Jury Młodych XXII Ogólnopolskiego Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu przyznało nagrodę Krzysztofowi Maternie, dyrektorowi artystycznemu teatru i reżyserowi spektaklu „Słownik Ptaszków Polskich”. A Patryk Szwichtenberg za rolę Sobreckiego w spektaklu „Pijacy” w reżyserii Artura W. Barona otrzymał Nagrodę Związku Artystów Scen Polskich ZASP na XXVII Ogólnopolskim Festiwalu Komedii TALIA w Tarnowie.

W ubiegłym roku świętował także Teatr Ludowy. Zarząd polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (AICT), Klubu Krytyki Teatralnej SDRP przyznał Nagrodę im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya dyrektorce krakowskiego Małgorzacie Bogajewskiej za osiągnięcia w sztuce reżyserii. A spektakl „Piotruś Pan. W cieniu dorosłości” w reż. Łukasza Zaleskiego otrzymał Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego na 29. Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania” – jako najlepsze przedstawienie dla dzieci.

Z kolei spektakl Teatru KTO „Arcadia” w reż. Jerzego Zonia, z choreografią  Eryka Makohona, został nagrodzony podczas festiwalu Grudziądzka Wiosna Teatralna 2023.

Warto też przypomnieć, że w ubiegłym toku po raz 12. wręczono Nagrodę Teatralną Miasta Krakowa im. Stanisława Wyspiańskiego – wyróżnienie odebrali twórcy spektaklu „1989” (koprodukcja Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego), Michał Nowicki za „Twin Peaks: do drzwi czerwonych zapukam” (Teatr Barakah), Juliusz Chrząstowski za rolę w „Salome” (Stary Teatr), twórcy „Calineczki” (Teatr Ludowy) oraz „Arcadii” (Teatr KTO).

Ubiegły rok – liczba premier, wydarzeń teatralnych i nagród – wszystko to pokazuje, jak ważne miejsce w krakowskiej kulturze zajmują teatry. Zachęcamy do śledzenia stron i profili krakowskich scen i zakupu biletów z wyprzedzeniem – wiele spektakli cieszy się tak dużą popularnością, że w dniu spektaklu trudno znaleźć wolne miejsce.

27 marca – Międzynarodowy Dzień Teatru

A widzowie, którzy odwiedzą krakowskie teatry dziś, 27 marca, w Międzynarodowy Dzień Teatru, będą mieli okazję usłyszeć specjalne orędzie. Co roku przed tym świętem Międzynarodowy Instytut Teatralny (ITI) publikuje orędzie wybitnego artysty skierowane do twórców i odbiorców teatru. W tym roku jego autorem jest norweski dramatopisarz, laureat zeszłorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Jon Fosse − tekst można znaleźć na stronie e-teatr.pl. Natomiast polskie orędzie zostało zamówiony przez Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego u reżysera, autor tekstów i twórcy instalacji performatywnych Jakuba Skrzywanka.  

Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru krakowski Teatr KTO na najbliższy set spektaklu „Uczycie nas, jak suknie się podnosi” (grany 5 i 6 kwietnia) oferuje dwa bilety w cenie jednego. Dziś Teatr Ludowy proponuje też specjalną cenę biletów na spektakle „Don Kichot” i „Boska” (planowane na 5, 6 i 7 kwietnia). A w Teatrze Bagatela odbędzie się setna prezentacja spektaklu „Mayday odNowa”.

Przy okazji święta teatru warto też przypomnieć o zbliżającej się kolejnej edycji krakowskiej Nocy Teatrów. Miasto stanie się wielką teatralną sceną 15 czerwca – szczegółowe informacje wkrótce.