Krakowskie kina studyjne jak centra kultury
W Krakowie działa siedem kin studyjnych: Agrafka, Kijów, Kika, Kino Pod Baranami, Mikro, Paradox oraz Sfinks. To miejsca, które proponują ciekawe seanse, promują ambitne filmy, kino niezależne, organizują festiwale filmowe i wydarzenia kulturalne. Miasto dofinansowuje i wspiera działalność krakowskich kin studyjnych.
Kina studyjne to kina, które w ramach prowadzonej działalności organizują co najmniej 15 proc. seansów filmów europejskich i studyjnych (w tym 18 proc. filmów polskich), proponują co najmniej 520 seansów i odwiedza je minimum 15 000 widzów w skali roku. To jednocześnie miejsca prowadzące działalność programową na rzecz młodej widowni oraz edukacji filmowej.
W 2019 r. Rada Miasta Krakowa uchwaliła „Plan wspierania działalności kulturalnej prowadzonej w kinach studyjnych funkcjonujących na obszarze Gminy Miejskiej Kraków”, który umożliwił współpracę i wsparcie kulturalnych projektów realizowanych przez kina studyjne z budżetu miasta.
Celem programu jest wspieranie działalności kin studyjnych jako ośrodków życia kulturalnego promujących kulturę filmową oraz prowadzących działalność w zakresie edukacji filmowej, rozwoju widowni, w tym aktywizacji seniorów oraz coraz częściej interdyscyplinarnych wydarzeń kulturalno-naukowych.
Dodajmy, że dwa spośród siedmiu krakowskich kin studyjnych są prowadzone w ramach miejskich jednostek − Sfinks w Ośrodku Kultury Norwida i Paradox w Centrum Młodzieży im. dr. Henryka Jordana.
Kina studyjne ważne dla krakowskiej kultury
Zmieniają się technologie i preferencje oglądających, ale kina studyjne pozostają ważnymi centrami kultury, których obecność w kulturalnej ofercie Krakowa – której są ważną częścią − jest przedmiotem troski i wsparcia miasta.
Kina studyjne są ośrodkami pielęgnowania kultury filmowej, miejscami organizowania przeglądów, festiwali, głośnych premier, wizyt najważniejszych twórców wielkiego ekranu. Oferują program na wysokim poziomie merytorycznym i tworzą przestrzeń dla wartościowych wydarzeń filmowych. Ważną rolą kin studyjnych jest wspomniana edukacja filmowa, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Znajomość różnych odmian sztuki filmowej rozwijają prowadzone właśnie w kinach studyjnych Dyskusyjne Kluby Filmowe. Ich działalność jest doceniania przez odbiorców i środowisko filmowe, czego przykładem jest m.in. nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej dla najlepszego Dyskusyjnego Klubu Filmowego, którą funkcjonujący w kinie Sfinks DKF Kropka otrzymał podczas 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. DKF Kropka organizuje też nowatorskie w skali kraju spotkania filmowe dla dzieci, osób widzących, niedowidzących i niewidzących oraz osób z upośledzeniem umysłowym.
Kina studyjne to także często miejsca zlokalizowane w szczególnych punktach miasta − w zabytkowych, historycznych przestrzeniach, których ochrona ważna jest dodatkowo w kontekście przepisów Parku Kulturowego, wpisu miasta na listę UNESCO oraz do Organizacji Miast Światowego Dziedzictwa.
Rola kin studyjnych została zdefiniowana na poziomie ministerialnym, na którym funkcjonują bezpośrednie plany wsparcia dla tego typu miejsc realizowane zwłaszcza przez Państwowy Instytut Sztuki Filmowej. Ograniczenia wynikające z obowiązujących przepisów prawnych uniemożliwiają bezpośrednie dofinansowanie przedsiębiorców prowadzących kina i zlecanie im realizacji wydarzeń o charakterze kulturalnym i artystycznym. W tym zakresie kina współpracują z organizacjami pozarządowymi, działającymi w obszarze kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, które otrzymują dofinansowanie z budżetu miasta na działalność kulturalną prowadzoną w kinach studyjnych.
Wsparcie od miasta
W ramach wspomnianego „Planu wspierania działalności kulturalnej prowadzonej w kinach studyjnych funkcjonujących na obszarze Gminy Miejskiej Kraków” corocznie ogłaszany jest otwarty konkurs ofert adresowany do organizacji pozarządowych. W roku 2023 wydarzenia kulturalne realizowane w kinach studyjnych zostały wsparte kwotą 350 000 zł. Dofinansowane zostały między innymi takie przedsięwzięcia jak „Kino na Tarasie − letnie kino pod gwiazdami” w kinie Agrafka, skierowany do dzieci Festiwal Kinolub 2023 w Kinie Paradox, cykle „Czytamy i oglądamy w Agrafce” oraz „Mała Kika”, pokazy filmów ukraińskich, przegląd kultowej klasyki kina „Filmy Wszech Czasów” i cykl pokazów „Pora dla seniora” w Mikro. Na tegoroczne zadania zaplanowano 300 000 zł. Konkurs jest w trakcie rozstrzygania.
Dodatkowo w roku 2023 na wsparcie festiwali filmowych realizowanych w krakowskich kinach studyjnych, takich jak Krakowski Festiwal Filmowy, Festiwal Filmu Niemego czy Międzynarodowy Festiwal Filmowy Etiuda&Anima miasto przyznało 1 150 000 zł dofinansowania. A realizowany w krakowskich kinach studyjnych Międzynarodowy Festiwal Off Camera na lata 2024-2026 otrzymał dotację w wysokości 4 500 000 zł.
5. Noc Kin Studyjnych
Wydarzeniem, które skupia uwagę mieszkańców i mieszkanek miasta na ofercie i działalności krakowskich studyjnych i które promuje te miejsca, jest organizowana od pięciu lat Noc Kin Studyjnych. Co roku w wybranym terminie, w godzinach wieczornych, kina studyjne organizują specjalne seanse skupione na różnych motywach i tematach przewodnich. Wstęp na nie jest bezpłatny.
Noc Kin Studyjnych to część cyklu Krakowskie Noce organizowanego przez miasto we współpracy z partnerami. Tegoroczne nocne święto krakowskich kin odbyło się 20 kwietnia. Dodatkowe informacje o 5. Nocy Kin Studyjnych w komunikacie oraz na stronie krakowskienoce.pl.
