Krakowski Szkolny Budżet Obywatelski doceniony na arenie europejskiej
Szkolny Budżet Obywatelski, unikalny projekt edukacji obywatelskiej realizowany przez Urząd Miasta Krakowa, został wyróżniony w prestiżowym konkursie The Innovation in Politics Awards 2025, który odbył się w Wiedniu – Europejskiej Stolicy Demokracji 2025. To osiągnięcie stawia krakowską inicjatywę wśród najlepszych europejskich praktyk wspierających aktywne uczestnictwo młodych ludzi w demokracji.
Tegoroczna edycja konkursu, pod patronatem Parlamentu Europejskiego i Sekretarza Generalnego Rady Europy, zgromadziła ponad 500 liderów politycznych i gości z całej Europy. Spośród ponad 300 zgłoszeń z 34 krajów wyłoniono zaledwie ośmiu zwycięzców, a wśród finalistów znalazł się właśnie krakowski Szkolny Budżet Obywatelski – projekt uruchomiony przez Miasto Kraków w 2020 roku w ramach programu Młody Kraków i obecnie realizowany przez Wydział Edukacji i Projektów Edukacyjnych UMK.
Szkolny Budżet Obywatelski (SzBO) daje uczniom realną możliwość współdecydowania o życiu szkoły – młodzież zgłasza, rozwija i głosuje nad projektami finansowanymi z budżetu miasta. Od pilotażu w trzech szkołach inicjatywa rozrosła się do 60 placówek, angażując w piątej edycji ponad 16 tysięcy uczniów.
W ramach inicjatywy uczniowie uczestniczą w warsztatach, zgłaszają pomysły (indywidualnie lub zespołowo), prowadzą kampanie oraz głosują na projekty, które uznają za najważniejsze. Zwycięskie projekty obejmowały m.in. strefy relaksu dla uczniów, murale, sale doświadczania świata czy modernizacje terenów zewnętrznych – pokazując silne powiązanie z codziennymi potrzebami młodzieży. Cały proces jest koordynowany lokalnie przez zespoły SzBO, w skład których wchodzą uczniowie, nauczyciele, pracownicy szkół, a często również rodzice.
Każda szkoła dostosowuje przebieg budżetu obywatelskiego do swojej specyfiki, zachowując przy tym podstawową strukturę demokratyczną. Proces wspierany jest przez gotowe materiały, szablony oraz doradztwo ekspertów z ramienia miasta. SzBO łączy narzędzia online i offline do składania wniosków i głosowania, co zwiększa dostępność i włączenie wszystkich uczniów.
Inicjatywa wyróżnia się też tym, że jest od początku prowadzona przez samorząd, a nie organizację pozarządową. Dzięki aktywnemu uczestnictwu, współpracy rówieśniczej i nauce poprzez działanie, uczniowie mają okazję praktycznie poznawać zasady demokracji – nie tylko w teorii.
Więcej informacji o projekcie na stronie mlodziez.krakow.pl oraz na profilu facebook.com/SzkolnyBudzetObywatelski.
