Kraków stawia na rodzinę

– Kraków to dobre miejsce dla rodzin z dziećmi – zapewnia Marzena Paszkot, pełnomocnik prezydenta ds. rodziny. Wśród argumentów, które mogą przekonać przyszłych lub obecnych rodziców, wymienia m.in. łatwość podjęcia pracy, stosunkowo wysokie zarobki, bogatą ofertę kulturalną i rekreacyjną, dobrze rozwinięty sektor usług oraz, a być może przede wszystkim, cały wachlarz możliwości i programów dla rodziców i ich dzieci. – Prowadzimy rozmaite badania, by nasze działania trafiały w konkretne potrzeby. To nie jest tak, że urzędnicy siedzą przy biurkach i wymyślają coś oderwanego od rzeczywistości. Przygotowujemy diagnozy i plany działania dla rozwiązania konkretnych, realnych problemów – twierdzi.

Komfortowe warunki dla rodzin

Jako dowód, że Kraków to dobry wybór dla rodzin, przytoczyć można choćby niezależne badania przeprowadzone przez aplikację do nauki języków Preply. Stolica Małopolski jest najlepiej ocenianym polskim miastem do założenia rodziny i wychowywania dzieci. W Europie Kraków zajmuje 20 miejsce, na 131 przebadanych miast. Nasze miasto zostało docenione ze względu na dostęp do terenów zielonych oraz ośrodków sportowo-rekreacyjnych, niski wskaźnik przestępczości i czyste powietrze. – Miasto podejmuje liczne działania i wspiera mieszkańców we wszystkich kluczowych obszarach mających wpływ na decyzję o zamieszkaniu i złożeniu rodziny. Naszym celem jest tworzenie komfortowych warunków życia w mieście i świadomości, że od najmłodszych lat warto być aktywnym społecznie obywatelem Krakowa. Wiele działań skierowanych do rodzin z dziećmi prowadzimy już od dawna – zapewnia Marzena Paszkot. Prześledźmy zatem, jaką ofertę dla rodzin z dziećmi ma Kraków.

129,5 tys. – tyle osób do 18. roku życia mieszka w Krakowie. To 16 proc. całej populacji miasta. (dane GUS z 2021 r.)

Żłobki i Kluby Rodziców z dziećmi do lat trzech

Pierwszym zmartwieniem młodych rodziców zazwyczaj jest miejsce w żłobku. Obecnie działa 351 podmiotów prywatnych: żłobków, klubów dziecięcych oraz dziennych opiekunów, w których jest blisko 12 tys. miejsc opieki, z czego ponad 95 proc. objętych jest dofinansowaniem z budżetu Gminy. Tylko w tym roku Kraków dwukrotnie zwiększył dopłaty do niepublicznych miejsc opieki. Na dziś ta dopłata wynosi 735 zł miesięcznie (3,5 zł do godziny opieki) i o tę kwotę rodzic ma pomniejszaną opłatę w instytucji, do której posyła dziecko. Ponadto prowadzone są 33 placówki miejskie. Dodatkowo w planach jest budowa co najmniej ośmiu kolejnych żłobków, które rozpoczną działalność w pierwszej połowie 2026 r.

Jeśli nie chcemy posyłać dziecka do żłobka, możemy spędzić z nim czas w Klubie Rodziców z dziećmi do lat trzech. – W żłobku rodzice zostawiają dziecko na osiem godzin i mogą iść do pracy. Natomiast w Klubie spotkają się rodzice z dziećmi. Najczęściej są to mamy pozostające na urlopie macierzyńskim, które zostają same z maluchem w czterech ścianach, i to głównie dla nich skierowana jest ta oferta – tłumaczy pełnomocnik Jacka Majchrowskiego. Jedną z mam regularnie uczęszczającą do Klubu jest pani Patrycja. Przyjechała do Krakowa z Koszalina. – Tu poznałam męża, urodziłam dziecko. Moja rodzina i znajomi zostali jednak w Koszalinie, a ja czułam się trochę odizolowana od społeczeństwa – opisuje. Dzięki Klubom może spędzać czas, spotykając się z innymi mamami, rozmawiając o podobnych problemach, wymieniając ubrania i zabawki, biorąc udział w warsztatach i spotkaniach ze specjalistami (psychologiem, psychiatrą, logopedą, położną). – Te Kluby okazały się strzałem w dziesiątkę – twierdzi Marzena Paszkot, która w 2015 r. otwierała pierwsze osiem placówek. Dziś jest ich 46 i ciągle jest zapotrzebowanie na kolejne. Sieć jest więc cały czas rozbudowywana.

Strefa Nastolatka

Przez ten trudny okres w życiu pomaga przebrnąć Centrum Kultury Dworek Białoprądnicki, które we współpracy z Krakowskim Stowarzyszeniem Kuratorów Sądowych organizuje spotkania dla nastolatków mających problemy m.in. z przemocą w rodzinie, przemocą rówieśniczą czy alkoholizmem rodziców. – Mogą się oni spotkać z psychologiem lub kuratorem, opowiedzieć o swoich kłopotach, uzyskać wskazówki, gdzie szukać pomocy. Cenne też jest to, że młodzież spotyka się ze swoimi rówieśnikami, którzy często są w podobnej, trudnej sytuacji życiowej, i może wymienić doświadczenia. Dodatkowo organizowane są rozmaite warsztaty: fotografowania, muzyczne czy gotowania. Dzięki temu młodzi ludzie uczą się funkcjonowania w grupie – opisuje pełnomocniczka. Projekt Strefa Nastolatka realizowany jest od 2017 r. W ubiegłym roku odbyło się 50 spotkań.

Imprezy międzypokoleniowe

– Rodzina to bardzo „pojemne” określenie. To nie tylko mama, tata i dziecko, ale często także dziadkowie i wnuki. W Krakowie dbamy o to, by wszyscy mogli wspólnie spędzać czas nie tylko przed telewizorem, ale podczas wspólnych aktywności. Od 2012 r. odchodzimy więc Święto Rodziny Krakowskiej, a od trzech lat to wydarzenie trzydniowe – mówi Marzena Paszkot. Impreza odbywa się w drugiej połowie maja i zaangażowanych jest w nią ponad 120 partnerów miejskich i komercyjnych. Dzięki nim rodziny mogą brać udział w warsztatach, konkursach i aktywnościach w plenerze. Punktem kulminacyjnym jest wielkie spotkanie rodzin, które w tym roku odbyło się przed TAURON Areną i uczestniczyło w nim 15 tys. osób!

Rodzinne gry i warsztaty odbywają się także podczas kampanii „Kraków stawia na rodzinę”, która kładzie nacisk na wspólne spędzanie wolnego czasu i propaguje zdrowy, aktywny styl życia. Miejskie jednostki organizują konkursy promujące wartości rodzinne. Z kolei akcja „Zdrowe żywienie = mądre myślenie” jest odpowiedzią na problem społeczny, jakim jest zarówno niedożywienie, jak i otyłość wśród dzieci oraz młodzieży, wypływająca z błędów żywieniowych. W jej ramach odbywają są konferencje, spotkania online. Organizowane są też warsztaty kulinarne, konkursy rodzinne promujące zdrowy styl życia i spotkania z rodzicami, których celem jest kreowanie dobrych nawyków żywieniowych.

„Mama, tata, teatr i ja”

To akcja organizowana w… Areszcie Śledczym oraz Zakładzie Karnym w Nowej Hucie. – Musimy pamiętać o tym, że osadzeni też tworzą rodzinę, a po drugiej stronie krat pozostają dzieci . Zależy nam, żeby utrzymywać więź między rodzicem a dzieckiem. Żeby dziecko nie było odizolowane. Żeby miało świadomość, że rodzic go kocha, pamięta o nim – tłumaczy Marzena Paszkot. Osadzeni przygotowują więc specjalne warsztaty czy wystąpienia teatralne dla dzieci. Nagrywają wiersze, bajki. Po to, by dziecko słyszało głos rodzica, czuło jego obecność. – Jest to też dobra resocjalizacja dla rodziców, najczęściej ojców. Widzą, jak wiele tracą poprzez błąd, który popełnili w życiu, że przez niego mają ograniczony kontakt z dzieckiem, że tęsknią za rodziną. Muszą mieć świadomość, że rodzina na nich czeka. Wiedzą, że mają do kogo wrócić – dodaje pełnomocnik prezydenta miasta.

Centrum Inicjatyw Rodzinnych

– Oferta Krakowa skierowana do rodzin jest tak rozbudowana, że zazdroszczą jej inne miasta. Trudno ją nawet zebrać na kilku czy kilkunastu stronach. Zainteresowanych zachęcam do odwiedzenia strony Magicznego Krakowa, ale wiem, że by przewertować wszystkie aktywności oferowane przez Miasto, naprawdę potrzeba trochę czasu. Zachęcam także do zajrzenia na stronę Krakowskiej Karty Rodzinnej (kkr.krakow.pl), gdzie w poszczególnych zakładkach zamieszczamy informacje o programach. Problemem jest natomiast to, że do tej pory brakuje u nas miejsca, w którym moglibyśmy w sposób uporządkowany przedstawić wszystkie aktywności – mówi pani pełnomocnik.

Odpowiedzią na kłopoty z dotarciem z informacją do wszystkich zainteresowanych rodzin ma być utworzenie Centrum Inicjatyw Rodzinnych. – Tam w jednym miejscu zebralibyśmy wszystkie rodzinne wydarzenia. Byłoby to też miejsce spotkań dla rodzin oraz dla biznesu mającego dla nich ofertę. W ramach Centrum powstanie też Inkubator Pomysłów dla Rodziców. Tam rodzice mogliby zgłaszać swoje pomysły, które zostaną poddane ocenie, jakie mamy możliwości, jako Miasto, by je zrealizować. Chodzi nam o stworzenie czegoś w rodzaju „parasola” nad całą polityką rodzinną w Krakowie – opisuje Marzena Paszkot. Projekt powstał jakiś czas temu, ale na razie w budżecie Miasta nie było wystarczających środków na jego realizację. Pani pełnomocnik liczy na to, że być może znajdą się w budżecie Gminy na kolejny rok.

Krakowska Karta Rodzinna 3+

Dla rodzin wielodzietnych (co najmniej troje dzieci) Kraków oferuje szereg ulg udzielanych przez instytucje miejskie i partnerów prywatnych. Jednostki miejskie uczestniczą w programie, udzielając zniżek na bilety wstępu w wysokości co najmniej 50 proc. Natomiast firmy prywatne, na podstawie podpisanych z Gminą porozumień, całkowity koszt ulg biorą na siebie. Dzięki tym działaniom krakowskie rodziny wielodzietne mają możliwość uczestniczenia w bogatej ofercie kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej instytucji miejskich i prywatnych, jak również ułatwiony dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, a także różnorodnych usług  (np. motoryzacyjnych, informatycznych, budowlanych, kosmetycznych, a także porad prawnych i finansowych). Dzięki ofercie sklepów i placówek gastronomicznych rodziny wielodzietne mają możliwość zmniejszenia wydatków zarówno na artykuły podstawowe tj. chleb i pieczywo, czy też książki i podręczniki, sprzęt sportowy, a także wspólne wyjście do restauracji. W 2022 r. programem było objętych 5956 rodzin wielodzietnych.

Kraków w programie UNICEF „Miasto przyjazne dzieciom”

Systematycznie prowadzone działania Krakowa na rzecz dzieci i młodzieży zostały zauważone przez UNICEF. – Jesteśmy Miastem, które prowadzi rzetelną pracę na rzecz rodziny. W szczególności zajmujemy się dziećmi i młodzieżą. Z tym się wiąże szereg obowiązków nie tylko takich jak organizacja żłobków czy przedszkoli, ale także zagospodarowanie czasu wolnego dla tej grupy czy programy rozwoju młodych talentów – mówił prezydent Jacek Majchrowski, który podpisał porozumienie o przystąpieniu Krakowa do programu UNICEF „Miasto Przyjazne Dzieciom”. – To kolejny impuls do szukania i wdrażania nowatorskich inicjatyw – dodał prezydent.

W ramach programu Miasto, zgodnie z wytycznymi i we współpracy z UNICEF, analizuje i ocenia sytuację dzieci, a następnie wdraża wypracowany w ten sposób plan działania na rzecz młodych mieszkańców. – Działania w ramach programu obejmują również oddanie głosu młodym ludziom. Mają oni na stałe stać się pełnoprawnymi obywatelami, mającymi wpływ na kształt bieżących polityk miejskich, które ich dotyczą – podkreślała Renata Bem, prezes zarządu UNICEF Polska.