Międzynarodowy Dzień Teatru

Kraków to miasto teatrów. Funkcjonuje tu około 70 aktywnych artystycznie teatrów, wśród których niemal 17 proc. stanowią artystyczne instytucje kultury, zaś 83 proc. – to sceny nieinstytucjonalne (teatry prywatne prowadzone w strukturach organizacji pozarządowych, jako podmioty gospodarcze w placówkach oświatowo-wychowawczych, grupy nieformalne i inne). Dane te prezentuje opracowany na zlecenie Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego raport, opublikowany w 2018 roku w publikacji „Teatry w Krakowie 2016-2017” (publikacja dostępna w Wydziale Kultury i Dziedzictwa Narodowego lub on-line).

Nie wszystkie teatry dysponują samodzielnym scenami, ale dziś przestrzeni do realizacji wydarzeń teatralnych w Krakowie nie brakuje. Artyści teatru mają do dyspozycji ponad 60 sal i scen, od małych kameralnych przestrzeni parateatralnych w klubach i piwnicach artystycznych – po profesjonalne i coraz lepiej wyposażone sceny publicznych instytucji kultury.

Wśród instytucji artystycznych mamy w Krakowie 10 teatrów samorządowych (w tym osiem miejskich) oraz jeden teatr narodowy. Tylko teatry miejskie w 2018 zagrały na swoich 11 scenach ponad 3200 przedstawień, które obejrzało niemal 768 tys. widzów. Wśród tytułów znalazło się aż 38 premier.

Nie byłoby teatru bez aktorów. Międzynarodowy Dzień Teatru to okazja do nagród, wyróżnień, podziękowań i życzeń. Gmina Miejska Kraków docenia rolę artystów w budowaniu marki Krakowa jako miasta kultury. W celu wzmocnienia wizerunku Krakowa jako silnego ośrodka teatralnego Rada Miasta Krakowa Uchwałą Nr XXIV/302/11, ustanowiła Nagrodę Teatralną im. Stanisława Wyspiańskiego. Jest ona przyznawana artystom teatru za szczególne osiągnięcia lub wydarzenia minionego roku w dziedzinie teatru, mające miejsce na scenach krakowskich. Nagroda jest nagrodą pieniężną. Od 2017 roku jest przyznawana w dwóch kategoriach: nagroda główna w wysokości 30 000 zł oraz nagroda specjalna, dedykowana teatrom nieinstytucjonalnym, w kwocie 10 000 zł w przypadku nagrody indywidualnej lub 15 000 zł w przypadku nagrody zespołowej.

Wręczenie nagrody odbywa się co roku w czerwcu, podczas Nocy Teatrów, cieszącej się ogromną popularnością zarówno wśród mieszkańców Krakowa, jak i odwiedzających licznie nasze miasto turystów. Tegoroczna Noc Teatrów odbędzie się z 15 na 16 czerwca 2019 r.

Jak to świetnie ujął Ludwik Flaszen, teatr to „dyscyplina prastara, towarzysząca człowiekowi od zarania dziejów”. Na przestrzeni dziejów „bywał tanecznym obrzędem (…), mającym sprowadzić życiodajny deszcz, pomyślne łowy, zwycięstwo nad wrogiem; bywał – jak u starożytnych Greków – uroczystym lub rozwiązłym ceremoniałem, poprzez który obcowano z zasadniczymi treściami ludzkiego losu; bywał sztuczkami wędrownych igrców, którzy na placach popisywali się zręcznością i dowcipem ku uweseleniu ludu; dworską fetą karnawałową z ogniami sztucznymi, muzyką i pląsami mitologicznych postaci; miejscem rozkosznych zapatrywań sybarytów i kazalnicą, skąd moralizatorzy, grożąc kościstym palcem, wygłaszali swe pouczenia; analizą namiętności ludzkich, zwierciadłem historii i natury; obrazem życia i szkołą obyczajów; trybuną idei i rewolucyjnym wiecem. Bywał też rajfurem, dostarczającym podkasanych widoków ku uciesze mieszczucha. Jest miejscem, gdzie drwi się i budzi świętą grozę; gdzie śmieje się, płacze i zamyśla”.

Oferta krakowskich teatrów jest niezwykle bogata, każdy znajduje w niej coś interesującego dla siebie – smutek, radość, złość, refleksję nad losem świata i ludzkości.

W Międzynarodowym Dniu Teatru życzmy krakowskim artystom wielu wyzwań i spełnień na deskach teatrów, a nam widzom wielu niezapomnianych wrażeń.