Zaczarowany świat szopek (film i zdjęcia)
Trochę tektury, drewna, kolorowej stanioli, a do tego figurki z materiału i drucików. Z pozoru tak niewiele trzeba, żeby zrobić szopkę krakowską. W czwartek pod pomnikiem Adama Mickiewicza, już po raz 72., odbędzie się konkurs na najpiękniejszą. Szopkarze, którzy zaprezentują swoje dzieła, spędzili nad nimi wiele godzin pracy.
Konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską organizowany jest przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa w każdy pierwszy czwartek grudnia. Przyciąga tłumy oglądających, dziennikarzy, a potem te wszystkie cudeńka można podziwiać na wystawie w Pałacu Krzysztofory. Na czym polega ich fenomen?
1. Szopki krakowskie są magiczne:
Kolorowe, błyszczące i nierzadko z ruchomymi figurkami, przenoszą nas w bajkowy świat:
- Boże Narodzenie to jest prawda ukryta w Ewangelii, ale także pewien magiczny świat naszych wyobrażeń i wspomnień z dzieciństwa. Szopka krakowska, która składa się z zakamarków, drugich i trzecich planów, miejsc i postaci, które trzeba dostrzec - jest opowieścią o magii, a ludzie kochają takie opowieści – mówi Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego w Krakowie.
2. Mają piękną tradycję:
Pierwsze szopki krakowskie tworzyli rzemieślnicy i murarze z Krowodrzy, którzy w czasie zimy narzekali na brak pracy. W poszukiwaniu tymczasowego zarobku, budowali więc szopki i chodzili z nimi po domach. Były wśród nich takie, które można było kupić i postawić pod choinką oraz większe, przystosowane do odgrywania jasełek.
ZOBACZ FILM:
3. Są kanonem piękna:
Twórcą najbardziej dojrzałej architektonicznie i najbardziej znanej szopki był Michał Ezenekier – murarz i kaflarz z Krowodrzy. Stworzona przez niego szopka stanowi do dziś wzór i swoisty kanon w tej dziedzinie. Można ją teraz podziwiać w Muzeum Etnograficznym w Krakowie. Tam też znajdują się inne szopkarskie ciekawostki: szopka zbudowana dla dzieci Stanisława Wyspiańskiego oraz szopka, którą od kolędników nabył Leon Wyczółkowski, by wykorzystać ją w pracy nad jednym ze swoich obrazów.
4. Są aktualne:
Oprócz stałych postaci, które umieszcza się w szopce krakowskiej, np. Świętej Rodziny, bohaterów legend czy kolędników, bardzo często można tam odnaleźć figurki, które przedstawiają współczesnych bohaterów – artystów, polityków.
5. Inspiracją są zabytki Krakowa...
Renesansowe attyki Sukiennic, szczyty gotyckich kościołów, ostrołukowe okna, kolorowe witraże i wiele innych krakowskich motywów można znaleźć w szopce krakowskiej. Stąd też robi takie wrażenie na oglądających, bo tu w pigułce zebrane jest wszystko, co najpiękniejsze w naszym mieście.
6. Małe i wielkie
W zależności od wizji artysty, finezyjne budowle cechuje minimalizm lub maksymalizm. Najmniejsze szopki konkursowe mierzą kilkanaście centymetrów, nawiększa jak do tej pory - ponad pięć metrów.
7. Rodziny szopkarzy są wielopokoleniowe...
Piękna tradycja w wielu krakowskich domach jest przekazywana z rodziców na dzieci. Tak jest w przypadku rodziny Malików ze Zwierzyńca, którzy od kilku pokoleń startują w konkursie i każdego roku przygotowują nową szopkę, a nawet kilka.
8. Krakowskie szopki podbijają świat:
Były prezentowane m.in. na międzynarodowych wystawach w Austrii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Włoszech, a także w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
9. I cieszą się prestiżem:
4 sierpnia 2014 r. zostały umieszczone na liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, dzięki czemu zyskały międzynarodowy status i jeszcze lepszą promocję zagraniczną. Razem z nimi na liście znalazł się Lajkonik.
10. Pierwszy konkurs odbył się jeszcze przed wojną...
Pierwszy konkurs szopek krakowskich odbył się 21 grudnia 1937 roku z inicjatywy Jerzego Dobrzyckiego (historyka sztuki i muzealnika), zgłoszono wtedy 86 prac. Podczas okupacji hitlerowskiej konkursów nie urządzano. Po wojnie, 21 grudnia 1945 roku, u stóp zburzonego przez Niemców pomnika Adama Mickiewicza znowu pojawili się szopkarze. Była to III edycja konkursu. Od 1946 roku do dziś organizatorem wydarzenia jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
***
Już w najbliższy czwartek (4 grudnia) odbędzie się 72. edycja Konkursu Szopke Krakowskich. Zapraszamy od godz. 10:00 na Rynek Główny pod pomnik Adama Mickiewicza na prezentację tych wyjątkowych dzieł sztuki. O godz. 12:00 rozpocznie się Korowód Szopek, który przejdzie na estradę Targów Bożonarodzeniowych, odbywających się w tym samym czasie na Rynku Głównym; następnie do Pałacu Krzysztofory - siedziby organizatora konkursy – Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.
Ponadto 4 grudnia 2014 r., o godz. 17.30 zapraszamy do Kamienicy Hipolitów na wykład "Przedwojenne konkursy na najpiękniejsze szopki krakowskie". Wykład związany jest zarówno z tegorocznym 72. Konkursem Szopek Krakowskich, jaki i wystawą prezentowaną w Kamienicy Hipolitów Przepis na Kraków Jerzego Dobrzyckiego. Wykład wygłosi Katarzyna Winiarczyk. Wymagana rezerwacja miejsc w Centrum Obsługi Zwiedzających MHK: info@mhk.pl, tel. 12 426 50 60. Aby wziąć udział w spotkaniu, należy wykupić bilet wstępu na wystawę.
Uroczyste ogłoszenie wyników konkursu i otwarcie wystawy nastąpi 7 grudnia (niedziela) o godz. 12:00 w Pałac Krzysztofory (Rynek Główny 35; sala audytoryjna – Kupferhaus). Wystawa pokonkursowa będzie czynna do 22 lutego 2015 r.
