Sukiennice
| Adres: | Rynek Główny 1-3, Kraków |
Pierwszy kamienny budynek stanął tu po nadaniu miastu przywileju lokacyjnego w 1257 r. W drugiej połowie XIV w. wzniesiono w centrum Rynku Głównego murowaną halę, w stylu gotyckim, w której handlowano suknem. Hala wypełniona była kramami. Na zewnątrz, równolegle do Sukiennic, od strony Szewskiej stały jatki szewskie i garbarskie, zaś od Siennej – tzw. kramy bogate. Budynek spłonął w wielkim pożarze miasta w 1555 r.
Sukiennice odbudowano w stylu renesansowym. Najbardziej charakterystycznym motywem jest arkadowa attyka, maskująca dach, zwieńczona fantazyjnym grzebieniem z rzeźbami maszkaronów.
W kolejnych wiekach Sukiennice zaczęły podupadać, gruntowny remont i przebudowę przeprowadzono dopiero w latach 70. XIX w. Dobudowano ostrołukowe arkadowe podcienia, mieszczące eleganckie sklepy i kawiarnie, w tym secesyjną kawiarnię Jana Noworolskiego, z polichromiami Józefa Mehoffera i Henryka Uziembły. Na piętrze otwarto galerię malarstwa polskiego.
W przejściu znajdującym się na krótszej osi budynku (tzw. krzyżu) na łańcuchu wisi żelazny nóż, dawny znak prawa magdeburskiego. Ma przypominać, że złodzieje karani są obcięciem ucha. Z nożem związana jest także legenda o dwóch braciach, budowniczych wież kościoła Mariackiego. Jeden z nich zorientował się, że jego wieża nie będzie tak wysoka, jak wieża brata, z zazdrości zabił go więc właśnie tym nożem. Ogarnięty jednak wyrzutami sumienia, odebrał sobie życie, skacząc z wieży.