NIK pozytywnie o ochronie terenów zielonych w Krakowie
Najwyższa Izba Kontroli zbadała działania największych miast na rzecz ochrony i zwiększania terenów zielonych. Z raportu wynika, że Kraków jest liderem w kwestii pokrycia powierzchni miejscowymi planami zagospodarowania. Dostrzeżono również zwiększenie wydatków miasta na zieleń oraz dbałość o wzrost liczby nowych nasadzeń względem koniecznej wycinki.
Według ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r., plany miejscowe powinna mieć każda gmina, ale ich tworzenie nie jest obowiązkowe. Należy zauważyć, że to właśnie te plany są jedynym instrumentem prawnym, który chroni tereny zielone przed niekontrolowaną zabudową. W „Strategicznym planie adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030” zakładano, że w 2020 r. plany miejscowe obejmą 35 proc. powierzchni kraju, jednak jak zauważa NIK, tak się nie stało. Wskaźnik ten wyniósł wówczas ponad 31 proc., a to oznacza wzrost od 2015 r. jedynie o nieco ponad 2 punkty procentowe.
Powierzchnia miasta objęta planem – Kraków liderem
Według najnowszych danych, z 20 kwietnia 2022 r., Kraków jest pokryty w 72,9 proc. miejscowymi planami zagospodarowania. To największy odsetek powierzchni pośród kontrolowanych miast. Za stolicą Małopolski uplasowały się Gdańsk (65,4 proc.) i Wrocław (59,8 proc.). Nasze miasto najlepiej wypada również pod względem przyrostu powierzchni objętej planami – ponad 20 punktów procentowych od 2015 roku.
NIK podkreśla, że w Krakowie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego opracowano ze szczególnym naciskiem na tereny cenne przyrodniczo, by je skutecznej chronić przed zabudową.
95 proc. powierzchni miasta do końca 2030 r.?
Od 1 stycznia 2021 r. do 20 kwietnia 2022 r. uchwalono w Krakowie 23 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Średni czas sporządzania planu miejscowego dla wszystkich uchwalonych w tym okresie planów wyniósł 1415 dni, czyli niecałe 4 lata. Rozwiązania wypracowane w ramach sporządzania projektu planu miejscowego powstają przy współudziale wielu uczestników procedury planistycznej, co wpływa na czas ich przygotowania.
Kraków dąży do tego, aby do końca 2030 r. plany miejscowe obejmowały około 95 proc. powierzchni miasta.
W opracowanym raporcie NIK odniósł się także do działań miasta w kwestii „zapobiegania presji inwestycyjnej” poprzez systematyczne zwiększanie powierzchni objętej miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Zwrócono uwagę na ograniczanie liczby wydanych pozytywnych decyzji o warunkach zabudowy z 1936 w 2015 r. do 471 w 2020 r. (spadek o 75,7 proc.).
Zwiększanie wydatków na tereny zielone
– Na 19 skontrolowanych miast, tylko Kraków wypracował kierunki rozwoju i zarządzania zielenią, w tym stworzył m.in. diagnozę stanu zieleni, priorytety rozwoju, a także konkretne wskazania do opracowania planów miejscowych i listę koniecznych inwestycji – zaznacza w raporcie NIK.
Zarządzanie terenami zielonymi w miastach zwykle przyczyniało się do ich zachowania i powiększania. Wydatki na ten cel stanowiły tam średnio 1,1 proc. wydatków ogółem. Najwięcej przeznaczył na ten cel Kraków – 2,1 proc. W badanym okresie, na potrzeby tworzenia i urządzania terenów zielonych miasto kupiło 96,3 ha za ponad 95 mln zł.
W latach 2015–2020 przeprowadzono w Krakowie 550 „zielonych” inwestycji o wartości 160 mln zł. Jeśli plany wydatków na 2022 r. zostaną zrealizowane, to w ciągu ośmiu lat (od 2015 r.) nasze miasto wyda na miejską zieleń blisko 800 mln zł.
– W Krakowie konsekwentnie budujemy system terenów zieleni miejskiej, który opiera się na obszarach wzdłuż rzek, co warunkuje stabilność przyrodniczą i ekologiczną w mieście. To wszystko jest uzupełnione o tereny „zieleni urządzonej”, czyli parki, które cały czas powstają. Teraz trwa m.in. budowa parku przy ul. Karmelickiej, kończą się prace w parku Zakrzówek, powstaje także park przy forcie Borek. Ciekawym projektem w Krakowie są Planty Podgórskie, o układzie pierścieniowym, który okala duże krakowskie osiedla. Planty łączą ponad 120 ha różnego rodzaju terenów zieleni – zaznacza Łukasz Pawlik, wicedyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie.
Założenie jest takie, żeby każdy mieszkaniec Krakowa miał dostęp do terenu zielonego w odległości ok. 15 minut spacerem od domu. W związku z tym, miasto dba o budowę, ale i rewitalizację historycznych parków. Tu warto wspomnieć o trwających właśnie pracach przy zabytkowym dworku Matejki w Krzesławicach, czy w parku Bednarskiego.
– Nie możemy zapominać o lasach, chcemy podwoić ich liczbę z 1,4 tys. do prawie 3 tys. ha na terenie miasta. Konsekwentnie działamy w tym zakresie już od 3 lat. W tym momencie przybyło w naszym mieście ok. 100 ha lasów – dodaje Łukasz Pawlik.
Raport NIK jest dostępny tutaj.
