Las łęgowy na Zwierzyńcu użytkiem ekologicznym
Radni podczas ostatniej sesji jednogłośnie zdecydowali o ustanowieniu użytku ekologicznego pod nazwą „Las łęgowy na Zwierzyńcu im. Kazimierza Walasza”.
Nowy użytek ekologiczny położony jest w Krakowie na terenie dzielnicy VII Zwierzyniec i ma powierzchnię ponad 53 hektarów. Łęg znajduje się w obrębie Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.
Celem ustanowienia tego użytku jest zachowanie nadrzecznego lasu łęgowego, którego ochrona ma znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej, siedlisk przyrodniczych i krajobrazu. Jest on jednym z ostatnich fragmentów łęgów wierzbowo-topolowych, będących ogromną rzadkością w Europie.
W województwie małopolskim jedynie lasy łęgowe w dolinie Soły i Skawy, znajdujące się częściowo w obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Soły, mają większą powierzchnię. Poza tym obszarem nie ma w Małopolsce łęgu, który mógłby konkurować powierzchnią i wiekiem z tym na Zwierzyńcu.
Wyjątkowa fauna i flora
W uzasadnieniu do ustanowienia użytku czytamy, że na obszarze łęgu stwierdzono 103 gatunki grzybów, w tym 32 gatunki rzadkie znajdujące się na Czerwonej Liście grzybów wielkoowocnikowych w Polsce, 52 gatunki roślin naczyniowych, w tym jeden gatunek ściśle chroniony (salwinia pływająca). Stwierdzono 42 gatunki mięczaków, w tym 41 gatunków ślimaków, dwa z nich są częściowo chronione. Wykazano także obecność dwóch gatunków muchówek, wymienionych w Czerwonej Księdze, 67 gatunków chrząszczy, siedmiu gatunków pszczołowatych i 33 gatunki ważek. Trzy gatunki chrząszczy i sześć gatunków trzmieli są objęte ochroną częściową, dwa gatunki ważek są objęte ochroną ścisłą. Stwierdzono dziewięć gatunków płazów, w tym trzy ściśle chronione, sześć częściowo chronionych. Wśród 106 stwierdzonych gatunków ptaków, 94 gatunki znajdują się pod ścisłą ochroną, siedem gatunków jest częściowo chronionych, a pięć to gatunki łowne. Stwierdzono także 14 gatunków ssaków, jeden ściśle chroniony, cztery są częściowo chronione, a dziewięć to gatunki łowne.
Patron tego miejsca
Patronem użytku ekologicznego został dr Kazimierz Walasz (1952–2025), biolog, ornitolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor lub współautor wielu publikacji ważnych dla kształtowania i ochrony środowiska przyrodniczego Krakowa, które wyznaczały kierunek myślenia i działań osób zaangażowanych w proces kształtowania struktury miasta.
Dr Walasz był inicjatorem powstania w 2003 r. pierwszego użytku ekologicznego w Krakowie – „Łąki Nowohuckie”. Aktywnie uczestniczył w działaniach miasta w zakresie skutecznej ochrony przyrody, był członkiem licznych zespołów, rad naukowych, służył swą wiedzą przyrodniczą oraz autorytetem w wielu inicjatywach prośrodowiskowych.
Był również założycielem i wieloletnim prezesem Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego, a także aktywnym członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich oraz Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej. To właśnie on zainicjował temat objęcia ochroną tego lasu łęgowego, m.in jako autor opinii o wartości przyrodniczej Lasu Łęgowego na Zwierzyńcu w Krakowie.
