Słoneczne Przestrzenie Wsparcia „Słońce”. Jak pomagają młodym ludziom w Krakowie?

Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce, dzięki dofinansowaniu, którego realizowany jest krakowski projekt, przywołuje historie wybranych młodych osób, które otrzymały potrzebną im pomoc.

– Przez pierwszy miesiąc w ogóle nie wychodziłam z domu. Nie czułam się dobrze. Było mi ciężko i chciałam wrócić do domu. Nie mogłam znaleźć w sobie siły, żeby wyjść na spacer – wspomina 17-letnia Wiera z Kijowa.

Wiera i jej 10-letni brat Jura oraz kuzynka Sasha (13 lat) przyjechali do Polski zaraz po wybuchu wojny. Przyjechali tu ze swoimi mamami. Podróż autobusem była wycieńczająca, ale wiedzieli, że muszą wyjechać. W ich okolicy nie było bezpiecznie. To tylko trójka z tysięcy dzieci, które musiały uciekać.

Rozdzielenie się z bliskimi, zagubienie, niepokój, a w niektórych przypadkach żałoba i smutek, spowodowane konfliktem, mają ogromny wpływ na zdrowie psychiczne dzieci. Ryzyko depresji czy lęków podwaja się w sytuacjach kryzysowych.

Dzieci takie jak Wiera potrzebują wczesnej interwencji oraz konsekwentnej pomocy, aby zapobiec poważnym problemom ze zdrowiem psychicznym w przyszłości. Z tego powodu, wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego i psychospołecznego jest częścią wszystkich inicjatyw biura UNICEF w Polsce. Jednym z przykładów jest działalność Słonecznych Przestrzeni Wsparcia w Krakowie.

– Trauma jest bardzo trudną rzeczą, która jeszcze będzie o sobie przypominać, której nie da się wyleczyć w jednej chwili, która będzie postępowała stopniowo – mówi Olena Horobets, psycholożka z Ukrainy pracująca w Słonecznych Przestrzeniach Wsparcia w Krakowie. – Najpierw my ich stabilizujemy, dajemy im poczucie gruntu pod nogami, wsparcie i siłę. Potem stopniowo się otwierają, opowiadają o tym, co przeżyli, wtedy ta rana może się zagoić, dając nadzieję na przyszłość, żeby wierzyli i wspierali siebie i swoich bliskich, a ukraińskie rodziny były szczęśliwe – zaznacza.

Słoneczne Przestrzenie Wsparcia zostały otwarte po to, aby pomagać dzieciom takim jak Wiera, Sasha i mały Jura. Słowo „słońce” jest wymawiane w niemal taki sam sposób zarówno w języku polskim, jak i ukraińskim, dlatego nazwa ta jest niezwykle dobrze dobrana. Słoneczne Przestrzenie wspierane przez UNICEF są bezpiecznymi przestrzeniami dla dzieci i młodzieży z Ukrainy, które przeszły przez trudne doświadczenia, jak i dla dzieci z Polski. Obecnie na terenie Krakowa działa osiem takich placówek.

Wspólny język, wspólna płaszczyzna

Gdy Sasha przyjechała do Polski, od razu zapisała się do polskiej szkoły. Było to dla niej trudne, ponieważ nie znała języka.

– Po raz pierwszy w życiu byłam za granicą, w innym kraju. Nigdy wcześniej nie podróżowaliśmy poza Ukrainę. Nagle musiałam zacząć życie w zupełnie nowym miejscu. Nie taki był plan – mówi Sasha.

Możliwość porozumienia się to pierwszy krok dla dzieci do zawarcia nowych przyjaźni i poradzenia sobie w nowej rzeczywistości. Lekcje języka polskiego, które organizowane są w Słonecznych Przestrzeniach, pomagają dzieciom i młodzieży z Ukrainy lepiej porozumieć się z rówieśnikami, jak i ułatwiają adaptację w nowym kraju i kulturze.

– Na początku mi się tutaj nie podobało. Nic nie rozumiałem, było mi ciężko – mówi Jura. Teraz nauczyłem się trochę języka polskiego i mam nowych kolegów.

– Poza nauką języka polskiego dzieci otrzymują pomoc przy odrabianiu pracy domowej od ukraińskojęzycznych asystentów i asystentek edukacyjnych. „Najważniejszą rzeczą jest to, że mówią w swoim ojczystym języku, więc mają tutaj duże zrozumienie. Niesamowicie ważne jest to w przypadku douczania z przedmiotów z nauczycielami, którzy są nauczycielami ukraińskimi, ale mówią też w języku polskim. Odrabiają te zadania, więc jest to bardzo duża pomoc – mówi Małgorzata Niewodowska, koordynatorka w Słonecznych Przestrzeniach.

Gotowi do wsparcia

Specjaliści zatrudnieni w Słonecznych Przestrzeniach to polscy i ukraińscy psychologowie, edukatorzy i terapeuci, którzy mają doświadczenie w pracy z dziećmi w kryzysowych sytuacjach.

– Wiem, jak pracować z dziećmi. Pracowałam z nimi w Ukrainie i cieszę się, że tutaj też mogę pomagać dzieciom – mówi Yulia, która pracuje jako nauczycielka w Słonecznych Przestrzeniach w Krakowie. Yulia pracowała jako psycholożka w obwodzie zaporoskim w Ukrainie. Gdy zrobiło się tam zbyt niebezpiecznie, przyjechała do Polski z jej 10-letnim synem, Semenem. Yulia cieszy się, że może kontynuować swoją pracę w Polsce i że może pomagać dzieciom.

W Słonecznych Przestrzeniach, dzieci bawią się, zawierają przyjaźnie, uczą się języka i otrzymują wsparcie psychospołeczne. To wszystko po to, aby dać im jak najlepszą szansę na adaptacje w nowej rzeczywistości.

Biuro UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców współpracuje z partnerami w całym kraju w ramach inicjatyw wspierających zdrowie psychiczne i oferujących wsparcie psychospołeczne. Wchodzą w to inicjatywy takie jak Słoneczne Przestrzenie czy też punkty Blue Dot utworzone w kluczowych lokalizacjach, w tym na przejściach granicznych, dworcach kolejowych i autobusowych oraz w ośrodkach zakwaterowania. Wzmacniamy również usługi wsparcia psychospołecznego, a także wsparcia zdrowia psychicznego dla dzieci, młodzieży i rodziców w szkołach, punktach opieki dziennej oraz centrach Spilno.

– Zaraz po przyjeździe do Polski baliśmy się wszystkiego. Dźwięku syren, alarmów i ambulansów. Mój synek był bardzo zestresowany. Teraz czuje się lepiej. Cieszę się, że mogę też pomagać innym dzieciom. Wiem, przez co przeszły – mówi Yulia.

Więcej o działalności Słonecznych Przestrzeni Wsparcia oraz dane kontaktowe tych placówek można znaleźć tutaj.