Fort 49 „Krzesławice” – weteran wojny służący młodzieży

Fort powstawał etapami. Najpierw był drewniano-ziemnym szańcem, potem – w 1878 r. – stanowił fort pośredni, wypełniający lukę między innymi fortami, aż wreszcie w latach 1881–1886 przebudowano go na fort artyleryjski podobny do fortów „Prokocim” i „Rajsko”. Ogniem swoich dział miał bronić traktu proszowickiego oraz linii kolejowej do Kocmyrzowa.

Jego silna artyleria trzymała Rosjan na dystans w czasie tak zwanej I bitwy o Kraków, gdy w dniach 18–20 listopada załoga fortu prowadziła ostrzał czołówek wojsk carskich. W okresie międzywojennym, w forcie prowadzono nasłuch radiowy radiostacji niemieckich, a efekty tej pracy przyczyniły się pośrednio do złamania szyfru Enigmy.

W czasie okupacji niemieckiej hitlerowcy wykorzystali jego fosy oraz lokalizację z dala od miasta do prowadzenia egzekucji. Fort był niemym świadkiem zamordowania 440 osób. Do dzisiaj na jego murach widać ślady kul.

W Polsce Ludowej był hotelem robotniczym, a od lat 60. rozpoczęła się jego dewastacja. Część wysadzono, w części zorganizowano magazyny, splantowano wały, na odzyskanym terenie pozwolono wytyczać ogródki działkowe, samoistnie powstały też dzikie wysypiska śmieci.

Los uśmiechnął się do fortu w latach 90. XX wieku, gdy stał się on siedzibą Młodzieżowego Domu Kultury Fort 49 „Krzesławice” i rozpoczęto prace konserwatorskie, które cały czas trwają.

Dostępność: zgodnie z informacjami podanymi na stronie: www.mdkfort49.krakow.pl.