Stare krakowskie lotnisko w Rakowicach – kolebka polskiego lotnictwa

Lotnisko Twierdzy Kraków powstało w 1912 r. Jesienią i zimą 1914 r. na lotnisku zgromadzono większość sił powietrznych Austro-Węgier, które w trakcie walk o Twierdzę prowadziły rozpoznanie ruchów wojsk przeciwnika, a także obsługiwały lotniczą linię pocztową latającą w miarę możliwości pogodowych do oblężonej twierdzy w Przemyślu. Po odsunięciu się frontu na wschód lotnisko było nadal rozbudowywane, działała tu szkoła pilotów, a pod koniec wojny poczta lotnicza z Wiednia do Kijowa i Odessy.

31 października 1918 r. cały kompleks lotniczy – hangary, koszary, magazyny, warsztaty, zapasy paliw, smarów, amunicji, części zamiennych i szkolne samoloty – został przejęty przez polskich żołnierzy. W ten sposób rakowickie lotnisko stało się pierwszym polskim lotniskiem – stąd też nazywane jest „kolebką polskiego lotnictwa”. W 1921 roku sformowano tam 2. Pułk Lotniczy, a następnie przez cały okres międzywojenny trwały na nim działania, które rozbudowywały krakowską bazę lotniczą. Obok w Czyżynach w 1931 r. powstał nowoczesny port lotniczy dla samolotów pasażerskich. W pobliskich koszarach do marca 1939 r. stacjonowały oddziały 8. Pułku Ułanów im. ks. Józefa Poniatowskiego. 1 września 1939 r. lotnisko stało się celem dwóch silnych nalotów bombowych niemieckiej Luftwaffe.

W czasie okupacji Niemcy użytkowali i rozbudowywali lotnisko, które było ważnym punktem zaplecza południowej części frontu wschodniego. Wycofując się, okupanci wysadzili hangary. Po wojnie lotnisko odbudowano, ale w miarę rozbudowy Nowej Huty lotnisko zlikwidowano przenosząc je do Balic, a Aeroklub Krakowski do Pobiednika Wielkiego.

Koszary wojskowe zajęła jednostka wojskowa, zwana powszechnie „czerwonymi beretami”, obecna 6. Brygada Powietrznodesantowa. W Rakowicach stacjonuje jej 6. Batalion Dowodzenia im. gen. broni Józefa Kuropieski. Na części dawnego lotniska działa Muzeum Lotnictwa Polskiego z unikalną kolekcją oryginalnych samolotów z czasów I wojny światowej. Dawna kancelaria lotnicza jest w rękach prywatnych i pełni rolę sali weselnej z możliwością organizacji imprez. Budynek został wyremontowany pod okiem i we współpracy z architektami i służbami konserwatorskimi. Na terenie wojskowym znajduje się zachowany i odrestaurowany hangar lotniczy z 1916 r. typu Waagner.

Obok Muzeum znajdują się malownicze wąwozy pokryte zielenią Parku Lotników Polskich. To pozostałości Fortu 15 „Pszorna”, który niegdyś bronił drogi do miasta od strony Czyżyn i Mogiły, a w latach 50. XX wieku został zburzony.

Dostępność: al. Jana Pawła II/ul. Ułanów/ul. Akacjowa/ul. Ernesta Cieślewskiego/ul. Spadochroniarzy/ul. płk. pil. Władysława Gnysia. Zgodnie z godzinami otwarcia Muzeum Lotnictwa Polskiego podanymi na stronie: www.muzeumlotnictwa.pl. Tereny wojskowe są obszarem niedostępnym, ale jednostka co jakiś czas urządza swoje święto, w czasie którego jest możliwe wejście na teren także dla cywilów.

Więcej informacji na ten temat: 6bdow.wp.mil.pl. Akacjowy Dwór – dostępny tylko dla gości lub z zewnątrz. Teren dawnego pola wzlotów (tak zwany dawny pas startowy) jest ogólnodostępny.