Kawiarnia „Jama Michalika”

Słynna kawiarnia przy ul. Floriańskiej 45 założona została w 1895 r. przez Jana Apolinarego Michalika p.n. Cukiernia Lwowska. Szybko stała sie ulubionym miejscem spotkań malarzy, aktorów, literatów krakowskich, którzy nazywali lokal Jamą Michalika (pomieszczenie nie miało okien). W 1904 r. powstał tu zbiór karykatur aktorów Teatru Miejskiego w Krakowie (Teka Melpomeny) autorstwa m.in. Karola Frycza i Witolda Wojtkiewicza; część karykatur ozdobiła ściany kawiarni. Lokal przyciągał krakowską cyganerię, artyści dekorowali wnętrze swoimi obrazami i karykaturami (m.in. Józef Czajkowski, Iwo Gall, Kazimierz Sichulski).

W 1910 r. kawiarnia została powiększona. Powstała sala z estradą (tzw. górką), nakryta szklanym dachem; witraże do niej zaprojektowali K. Frycz i Henryk Uziembło, a wykonał Krakowski Zakład Witrażów S.G. Żeleńskiego. Główne miejsce w sali zajmowała szopka, wykonana przez Stanisława Kamockiego, z lalkami wg proj. Ludwika Pugeta i J. Jana Szczepkowskiego. W latach 1905–12 działał w Jamie Michalika kabaret literacki Zielony Balonik, który pełnił istotną funkcję w życiu artystycznym i literackim młodopolskiego Krakowa. Tutaj prezentowano Szopki satyryczne przygotowywane m.in. przez Witolda Noskowskiego i Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Kres świetności młodopolskiej Jamie Michalika położył wybuch I wojny światowej.