Aleksandra Mianowska

Żołnierka, wykładowczyni, aktorka, działaczka społeczna, poetka urodzona 16.07.1912 w Rusocicach. Członkini Sił Zbrojnych Polski (później Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa) pod ps. „Kama” (przekazywała wiadomości z nasłuchu radia i prasy podziemnej), pielęgniarka szpitala PCK dla jeńców wojennych. W 1940 r. aresztowana, więziona na Montelupich za zniszczenie niemieckiej wystawy propagandowej w Pałacu Sztuki. Od 1941 pod ps. „Krysta”. Naczelniczka Wydz. VII Propagandy i Ofiarności Rady Głównej Opiekuńczej (polskiej organizacji charytatywnej). Od 1942 r. komendantka Pomocy Żołnierzowi obwodu Kraków AK (szkoliła do pracy w konspiracji). W jej mieszkaniu przygotowywano paczki i wysyłano je do więzień. Współpracowała z Żegotą. Od 1944 ukrywała się w centrali RGO przy ul. Krowoderskiej 5. Po wojnie uzyskała tytuł dra praw i nauk humanistycznych. Prześladowana przez władzę ludową w 1950 r. odeszła z Katedry Prawa UJ i PWST w Krakowie. Zdobyła dyplom z reżyserii i pracowała m.in. w Teatrze Starym. Publikowała teksty dot. wojny i okupacji. W 1980 r. Yad Vashem przyznał jej dyplom i medal Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Zmarła w 2000 r. w Krakowie, spoczywa na cmentarzu Rakowickim.

Inne miejsca: więzienie (ul. Montelupich 7), Centrala Rady Głównej Opiekuńczej (ul. Krowoderska 5), mieszkanie w czasie wojny (ul. Karmelicka 9), Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego (ul. Gołębia 24), Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego (dawniej: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego, ul. Straszewskiego 21-22), Archiwum PAN i PAU.

[ENGLISH]

Soldier, lecturer, actress, social activist, poet, born 16 July 1912 in Rusocice. A member of the Polish Armed Forces (later the Union of Armed Struggle — Home Army) under the pseudonym "Kama" (she passed on news from listening to the underground radio and press), a nurse at the Polish Red Cross hospital for prisoners of war. Arrested in 1940, she was imprisoned in Montelupich prison for destroying a German propaganda exhibition in the Palace of Art. From 1941 she operated under the pseudonym "Krysta". Head of Department  VII for Propaganda and Charity of the Main Welfare Council (RGO — a Polish charity organisation). From 1942, she was commander of the Soldier's Aid of the Krakow district of the Home Army (she trained for underground work). Parcels were prepared in her flat and sent to prisons. She cooperated with Żegota. From 1944, she was in hiding at the headquarters of the RGO at ul. Krowoderska 5. After the war, she obtained the title of Doctor of Laws and Humanities. Persecuted by the People's Republic authorities in 1950, she left the Faculty of Law at the Jagiellonian University and the Academy of Dramatic Arts in Krakow. She earned a degree in directing and worked at the Old Theatre, among others. She has published texts on war and occupation. In 1980, Yad Vashem awarded her the diploma and medal of Righteous Among the Nations. She died in 2000 in Krakow and is buried at Rakowicki Cemetery.

Other locations: prison (ul. Montelupich 7), Main Welfare Council Headquarters (ul. Krowoderska 5), wartime flat (ul. Karmelicka 9), Jagiellonian University Faculty of Law and Administration (ul. Gołębia 24), Stanisław Wyspiański Academy of Theatre Arts (formerly: Ludwik Solski State Higher School of Theatre, ul. Straszewskiego 21-22), Archives of the Polish Academy of Sciences and the PAU (Polska Akademia Umiejętnosci).