Smok Geodeta

Przy Szkole Podstawowej nr 29 przy al. Edwarda Dembowskiego 12 stoi Smok Geodeta. Na pomiarach miasta zna się najlepiej. Okiem doświadczonego mierniczego spogląda tachimetr. To ustawiony na trójnogim statywie instrument do pomiarów geodezyjnych, na podstawie których wykreślane są dokładne mapy. Miejsce, w którym smok dokonuje pomiarów nie jest przypadkowe. Przez szkołę przebiega bowiem krakowski południk zerowy, czyli „polskie Greenwich”. Południk to geodezyjna linia, łącząca bieguny Ziemi i wyznaczająca kierunek północ-południe. Jest niezwykle ważny w pomiarach nieba i ziemi. Południk krakowski to jeden z najstarszych południków zerowych na świecie. Korzystał z niego sam Mikołaj Kopernik, pisząc rewolucyjne dzieło „O obrotach sfer niebieskich”. W oparciu o południk Krakowa przez stulecia ustalano dokładny czas dla całej Polski i określano momenty ważnych zjawisk astronomicznych, sporządzając na tej podstawie szczegółowe kalendarze. W miejscu szkoły, dawniej znajdował się też specjalny znak, ustawiony dokładnie na osi południka krakowskiego: słup południkowy, zwany mirą. Mira służyła krakowskim astronomom do ustawiania ich teleskopów w obserwatorium w ogrodzie botanicznym na Wesołej. To rejon Krakowa znajdujący się w odległości 2,5 km na północ (dokładnie na kierunku północ-południe). Geodetom zaś mira potrzebna była do określania w ich pomiarach współrzędnych w rejonie Podgórza. Południk krakowski według współczesnych pomiarów ma długość geograficzną 19º 57’ 21,237’’ E i jest zaznaczony na chodniku przy ul. Dembowskiego, 60 metrów na wschód od smoka geodety.

Podążając wzdłuż południka krakowskiego, przechodząc pobliską kładką, można zobaczyć malowniczy kopiec Krakusa, będący prehistorycznym obserwatorium astronomicznym oraz kamieniołom Libana.