Kino Świt

Kino Świt (1951−1953, proj. Andrzej Uniejewski), os. Teatralne 10

Zbudowane w latach 1951–1953 kino „Świt” to jeden z najwcześniejszych i najbardziej charakterystycznych przykładów socrealistycznej architektury użyteczności publicznej w Nowej Hucie. Zaprojektowane przez Andrzeja Uniejewskiego, wyróżnia się klasycyzującą fasadą z kolumnami i tralkowymi zwieńczeniami, które podkreślają monumentalność i ideologiczną funkcję budynku. Wnętrza – autorstwa Mariana Sigmunda i Ireny Pać-Zaleśnej – łączyły elegancję z prostotą, odwołując się do wzorców modernizmu międzywojennego i wysokiej kultury projektowania. Kino zainaugurowało działalność w 1953 roku projekcją propagandowego filmu „Trzy opowieści”. Przez dekady pełniło funkcję lokalnego centrum życia kulturalnego, aż do zamknięcia w 2002 roku. Obecnie mieści się tu supermarket i kawiarnia filmowa „Filmowa Cafe – Świt”, gdzie organizowane są kameralne pokazy. Mimo komercyjnego przekształcenia, odnowiona bryła budynku zachowała swoją historyzującą formę i przypomina o roli, jaką kino pełniło w procesie „ukulturalniania” nowej, robotniczej dzielnicy.

[ENGLISH]

Świt Cinema (1951-1953, designed by Andrzej Uniejewski), os. Teatralne 10

Built between 1951 and 1953, Świt cinema is one of the earliest and most characteristic examples of socialist realist public architecture in Nowa Huta. Designed by Andrzej Uniejewski, it is distinguished by its classicist façade with columns and baluster finials that emphasise the monumentality and ideological function of the building. The interiors – designed by Marian Sigmund and Irena Pać-Zaleśna – combined elegance with simplicity, referring to the patterns of interwar modernism and high design culture. The cinema was inaugurated in 1953 with the screening of the propaganda film 'Trzy opowieści [Three Stories]'. For decades it served as a local centre of cultural life until it closed in 2002. It now houses a supermarket and a film café, the 'Filmowa Café - Świt', where intimate screenings are organised. Despite its commercial transformation, the renovated building has retained its historicist form and is a reminder of the role the cinema played in the 'culturalisation' of the new working-class neighbourhood.

[ITALIANO]

Cinema “Świt” (1951–1953, progetto di Andrzej Uniejewski), complesso residenzialeTeatralne 10

Costruito tra il 1951 e il 1953, il Cinema “Świt” è uno dei primi e più caratteristici esempi di architettura di utilità pubblica del realismo socialista a Nowa Huta. Progettato da Andrzej Uniejewski, si distingue per la facciata di ispirazione classicista con colonne e balaustre che ne sottolineano la monumentalità e la funzione ideologica. Gli interni – progettati da Marian Sigmund e Irena Pać-Zaleśna – univano eleganza e semplicità, richiamando i modelli del modernismo tra le due guerre e il ricco substrato culturale del progetto. Il Cinema fu inaugurato nel 1953 con la proiezione del film di propaganda “Tre racconti“. Per decenni ha svolto la funzione di centro della vita culturale locale, fino alla chiusura avvenuta nel 2002. Oggi ospita un supermercato e il caffè cinematografico “Filmowa Cafe – Świt”, dove si organizzano proiezioni in formato ridotto. Nonostante la trasformazione commerciale, l’edificio ristrutturato ha conservato la sua forma storicizzante e richiama il ruolo che il cinema ebbe nel processo di “civilizzazione culturale” del nuovo quartiere operaio.