Aktualizacja planu ograniczenia skutków powodzi oraz odwodnienia miasta Krakowa

Każdego roku Kraków nawiedzają przeróżne zjawiska atmosferyczne. Ulewa, jaka przeszła nad Krakowem 4 sierpnia 2021 r., teoretycznie zdarza się tylko raz na stulecie. Według obliczeń IMGW, na stacji klimatologicznej w ścisłym centrum miasta, w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, spadło aż 103 mm deszczu. Poziom wody w Wiśle na krakowskich Bielanach podniósł się w ciągu niecałej doby ze 150 do 370 cm i nieznacznie przekroczył stan ostrzegawczy. Mniejsze rzeczki, w tym Serafa, wylały i spowodowały liczne podtopienia dróg i posesji, głównie w Bieżanowie. Efekt to wiele podtopionych budynków, domów, dróg, garaży, zamknięte drogi i ewakuacja ludności. KEGW utrzymuje ok. 230 km rowów. Szacuje się, że rowami prowadzonych jest ok. 80 proc. wód opadowych i roztopowych pochodzących z układów drogowych.

Ze względu na rosnącą skalę niekorzystnych zjawisk na przestrzeni ostatnich lat oraz postępującą urbanizacje miasta niezbędna jest ścisła współpraca wielu podmiotów – jednostek miejskich, takich jak KEGW, ZDMK, ZZM, Wydział Gospodarki Komunalnej i Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego oraz miejskich spółek: WMK wraz z PGW WP i PINB.

Zgodnie zapisami przyjętymi w 2018 r. przez Radę Miasta Krakowa, raz na pięć lat musi być aktualizowany Plan ograniczenia skutków powodzi oraz odwodnienia Krakowa na lata 2018–2030. Jest to konieczne choćby z powodu wykonania części działań objętych pierwotnym Planem oraz konieczności dostosowania do zmienionych przepisów prawnych (przyjęcie nowego PZRP, czy aktualizacja uchwały MPA), a także opracowania koncepcji, programów czy wykonania modelowania części zlewni kanalizacji opadowej.

Dziś wiemy, że dzięki opracowanym koncepcjom odwodnienia wybranych obszarów Krakowa, programowi budowy przepompowni NWS czy przygotowanym modelowaniom 9 zlewni wylotów kanalizacji opadowych, ochrona przeciwpowodziowa oznacza dużo szerszy wachlarz działań inwestycyjnych dla Krakowa, niż przewidywano jeszcze kilka lat temu.

Po przeanalizowaniu poszczególnych zlewni wskazano konkretne działania, których realizacja ma być gwarantem poprawy ochrony ludzkiego życia i mienia. Należą do nich: budowa przepompowni na wysokie stany wód; realizacja inwestycji objętych koncepcjami odwodnienia terenu; przebudowa systemu kanalizacji opadowej „Kabel”; wdrożenie systemu zarządzania kanalizacją opadową; inwentaryzacja systemu kanalizacji opadowej; realizacja inwestycji objętych koncepcją odwodnienia terenu osiedla Uzdrowisko Swoszowice; współfinansowanie wspólnych zadań inwestycyjnych dla cieków naturalnych (m.in.: Drwina Długa, Drwinka, Bibiczanka, Struga Rusiecka, Baranówka, Sudół od Modlnicy, Wilga).

Zgodnie z obowiązującą uchwałą z 2018 r. w sprawie realizacji Planu ograniczenia skutków powodzi oraz odwodnienia miasta Krakowa, koszty realizacji konkretnych zadań ochronnych dla Krakowa wynoszą 917 mln zł do roku 2030. W obecnej sytuacji, aby prewencyjnie obniżyć poziom ryzyka o rozbudowę infrastruktury przeciwpowodziowej tylko przez Kraków, potrzeba średnio rocznie ponad 100 mln zł do roku 2035, co daje kwotę ponad 3 260,8 mln zł. Część zadań inwestycyjnych ujętych w tej kwocie będzie realizowana poza Krakowem, jednak będzie bezpośrednio oddziaływać na poziom bezpieczeństwa powodziowego w mieście. To m.in. wyceniana na ponad 1 386,9 mln zł budowa polderów powyżej stolicy Małopolski (Mętków II, Olszyny, Rozkochów, Kłokoczyn, Smolice, Wiśnicz, Kopanka, Gromiec, Czernichów, Rusocice) oraz zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Skawinki (w tym budowa 4 zbiorników wodnych: Gościbia, Jastrząbka, Głogoczówka, Cedron; budowa bulwarów i obwałowań).

Kraków potrzebuje spójnej i aktualnej strategii zarządzania ryzykiem powodziowym oraz płynnego finansowania również ze środków zewnętrznych dla konkretnych zadań wskazanych w aktualizacji planu.