Kraków gospodarzem europejskiej debaty o przyszłości miast

Forum Miast odbywa się co dwa lata, gromadząc reprezentantów samorządów lokalnych i regionalnych, przedstawicieli instytucji europejskich i środowisk akademickich, a także praktyków realizujących polityki miejskie w różnych obszarach, działających m.in. w sektorze pozarządowym, z całej Europy. Obecna edycja Forum podejmuje m.in. takie tematy jak dostępność mieszkań, transformacja cyfrowa, zrównoważona mobilność i inkluzywność.

– Cieszę się z tego, że możemy w Krakowie gościć znakomite grono specjalistów zajmujących się projektowaniem polityk odpowiadających na wyzwania, przed jakimi stoją nasze miasta. Trudno o lepsze domknięcie okresu polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej – mówi prezydent Aleksander Miszalski.

Kraków jest przykładem konsekwencji i skuteczności wdrażania polityki spójności. W ciągu dwóch dekad od wstąpienia Polski do UE miasto zrealizowało ponad 420 projektów inwestycyjnych i miękkich o łącznej wartości blisko 10 mld zł, z czego ponad 5 mld zł pochodziło ze środków unijnych. Zmiany objęły niemal wszystkie dziedziny funkcjonowania miasta: ochronę środowiska, transport, sprawy społeczne, edukację, rewitalizację, kulturę, turystykę, sport, zdrowie, przedsiębiorczość, aktywność gospodarczą, administrację. Można śmiało powiedzieć, że każdy mieszkaniec na każdym etapie swojego życia jest beneficjentem zmian, które były możliwe dzięki środkom unijnym.

– Cities Forum pokazuje też, że miasta są nie tylko miejscem koncentracji wyzwań, ale także przestrzenią, w której powstają innowacyjne odpowiedzi na problemy współczesnej Europy. Kraków, realizując ambitną politykę zrównoważonego rozwoju, sięga po dostępne fundusze UE, stawiając na zieloną i cyfrową transformację – podkreśla Aleksander Miszalski.

Tegoroczne Forum Miast, współorganizowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO) oraz Europejską Inicjatywę Miejską (EUI), odbywa się pod hasłem „Wzmacnianie miast, kształtowanie przyszłości Europy”. To okazja do wspólnej refleksji nad kierunkami zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w kontekście polityki spójności UE. W jej ramach w latach 2021–2027 Unia Europejska inwestuje ponad 24 mld euro w strategie zintegrowanego rozwoju miast.

Poprzednia edycja Forum Miast (2023) odbyła się w Turynie, a o możliwość goszczenia kolejnej ubiegało się 12 metropolii. Kraków zwyciężył w tej rywalizacji m.in. ze względu na intensywne zaangażowanie w zrównoważony rozwój obszarów miejskich, pozostające w równowadze z zachowaniem wyjątkowego dziedzictwa kulturowego. Miasto udowadnia to licznymi inwestycjami świadczącymi o nowoczesnym podejściu do zarządzania przestrzenią miejską. Stanowią one świetny punkt odniesienia dla debaty o europejskiej polityce miejskiej, inspirując interesariuszy z innych części Europy do prowadzenia konstruktywnego dialogu i wymiany doświadczeń.

Już pierwszego dnia Forum uczestnicy udali się w różne części Krakowa, aby w trakcie wizyt studyjnych zapoznać się z lokalnymi projektami inwestycyjnymi zrealizowanymi przy wsparciu środków unijnych. W zależności od wyboru spomiędzy kilkunastu propozycji odwiedzą m.in. tereny, na których pod nadzorem spółki Kraków Nowa Huta Przyszłości trwa transformacja obszarów poprzemysłowych uwzględniająca potrzeby mieszkańców, środowiska i nowoczesnej gospodarki (Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki”, Strefa Aktywności Gospodarczej, źródła wód geotermalnych), Zakrzówek – będący przykładem zarówno obywatelskiego zaangażowania w kształtowanie przestrzeni, jak i miejskiej interwencji w zakresie wykupu i zagospodarowania terenów zielonych (nowoczesne kąpielisko, infrastruktura rekreacyjna, centrum sportów wodnych, park linearny Re-Kreacja), dzielnicę Wesołą, gdzie rozpoczęty już proces redefinicji poszpitalnej przestrzeni i poszukiwania dla niej nowych funkcji stanowi doskonały punkt wyjścia do analizy takich tematów, jak zrównoważona turystyka (projekt SCT Hub – Centrum Zrównoważonej Turystyki Kulturowej), partycypacja mieszkańców i współpraca samorządu, przemysłów kreatywnych, biznesu i nauki (parki kieszonkowe, Apteka Designu) oraz bezpieczeństwo żywnościowe (miejskie farmy, Pakt Mediolański), i wreszcie Zabłocie, które dzięki rewitalizacji jest dziś jedną z dynamiczniej rozwijających się części miasta (Klaster Innowacji Społeczno-Gospodarczych, park Stacja Wisła, Muzeum MOCAK). Ci z gości, którzy wybiorą wycieczkę pieszo-rowerową wzdłuż brzegów Wisły, będą mogli zobaczyć, jak przebiega wdrażanie rozwiązań z zakresu adaptacji miasta do zmian klimatu (zwiększanie zdolności do retencji wody, ogrody deszczowe, enklawy zieleni). Osobne wizyty poświęcone będą polityce mieszkaniowej, projektom tworzącym inkluzywne, przyjazne środowisko dla wszystkich mieszkańców, w tym mniejszości narodowych i etnicznych oraz migrantów, działaniom na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego, wspierania lokalności i kreatywności mieszkańców na przykładzie Nowej Huty.

Program trzydniowego wydarzenia, które otworzył prezydent Krakowa Aleksander Miszalski, wypełnią debaty i warsztaty poświęcone najważniejszym wyzwaniom, z jakimi aktualnie mierzą się europejskie miasta. Dyskusje koncentrować się będą m.in. na dostępności mieszkań, transformacji cyfrowej, mobilności miejskiej, a także włączeniu społecznym, konkurencyjności i odporności miast na zmiany. Dla uczestników, reprezentujących samorządy lokalne i regionalne, instytucje europejskie, środowiska akademickie oraz praktyków polityki miejskiej z całej Europy, to znakomita okazja, by dzielić się perspektywami, doświadczeniami i rozwiązaniami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju miejskiego, dowiedzieć się o innowacyjnych działaniach, które można wdrożyć w innych kontekstach kulturowych, nawiązać kontakty i budować partnerstwa.

Jak przekazują organizatorzy, na VI Forum Miast do Krakowa przybędą nie tylko reprezentanci wszystkich państw członkowskich UE, ale także delegacje z Albanii, Bośni i Hercegowiny, Mołdawii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Norwegii, Serbii, Ukrainy i Zjednoczonego Królestwa.