Smog pod kontrolą: działania i efekty

Zgodnie z wytycznymi programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, straż miejska przeprowadza planowane kontrole w tych lokalizacjach, gdzie na podstawie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, widnieją informacje o ewentualnym użytkowaniu źródła ciepła na paliwo stałe. Dodatkowo, zostaną wyznaczone strefy z intensywną zabudową jednorodzinną, gdzie może dochodzić do łamania przepisów w związku z okazjonalnym użytkowaniem tzw. kominków.

Krakowska straż miejska dysponuje wyspecjalizowanym sprzętem: dronami z możliwością generowania obrazu o wysokiej rozdzielczości z dużej odległości oraz kamerą termowizyjną do kontroli temperatury powierzchni dachu/komina.

Wysokość mandatu dla osób łamiących zakaz stosowania paliw stałych może wynieść do 500 zł. Sprawa może być również skierowana do sądu, który może wymierzyć grzywnę w wysokości do 5000 zł.

Warto podkreślić, że kontrole przestrzegania przepisów uchwał antysmogowych mogą prowadzić również funkcjonariusze policji oraz pracownicy urzędu miasta. Odmowa lub utrudnianie czynności kontrolnych jest zagrożone karą pozbawienia wolności do trzech lat.

Nieprawidłowości dotyczące spalania zakazanych paliw stałych lub odpadów można zgłaszać dzwoniąc do Krakowskiego Centrum Kontaktu pod numer: 12 616 55 55, za pośrednictwem strony internetowej KCK, w aplikacji mobilnej Ekointerwencja lub dzwoniąc do straży miejskiej pod numer alarmowy 986.

Efekty obowiązywania uchwały antysmogowej dla Krakowa, a także działań miasta i zaangażowania mieszkańców z każdym rokiem są coraz bardziej odczuwalne:

• w ostatnich dwóch latach na wszystkich ośmiu stacjach monitoringowych stężenia średnioroczne dla pyłu zawieszonego PM10 zanotowały wartości zgodne z normą, tj. poniżej 40 µg/m³
• na przestrzeni ostatnich lat obniżeniu ulega także liczba dni z przekroczeniami stężeń średniodobowych pyłu PM10 (dopuszczalna liczba dni przekroczeń to 35 dni w roku). Przykładowo na stacji tła miejskiego ul. J. Bujaka liczba takich dni w latach 2016–2024 kształtowała się w następujący sposób: 78, 71, 97, 68, 47, 57, 39, 17, 23 dni
• zmiany stężeń średniorocznych pyłów o średnicy 2,5 µm również mają tendencję spadkową. W 2024 roku osiągnęły na stacji tła miejskiego wartość 16,6 µg/m³ przy obecnie obowiązującej krajowej normie 20 µg/m³
• w 2024 roku po raz pierwszy odnotowano osiągnięcie normy na wszystkich sześciu stacjach dla benzo(a)pirenu
• przekroczenie normy średniorocznej dwutlenku azotu w roku 2024 wystąpiły tylko na stacji komunikacyjnej zlokalizowanej na al. Krasińskiego.