Katedra na Wawelu
| Adres: | Katedra Wawelska, Kraków |
Katedra jest trójnawową gotycką bazyliką, wykonaną z cegły i kamienia wapiennego. W ciągu następnych stuleci do korpusu dostawiono zespół różnorodnych stylowo budowli towarzyszących.
Katedrę otaczają trzy wieże. Od strony północnej wieży Zygmuntowskiej wisi Dzwon Zygmunta, a wyższą od niej wieżę Zegarową zdobi barokowy hełm. Po stronie południowej widzimy wieżę Srebrnych Dzwonów. Uwagę przykuwa nakryta złoconą kopułą kaplica Zygmuntowska, dzieło włoskich budowniczych okresu renesansu.
W katedrze, oprócz królów i ich rodzin, pochowani są także polscy bohaterowie narodowi i literaci. Tym ostatnim poświęcono Kryptę Wieszczów, w której spoczywają Mickiewicz i Słowacki.
Spośród dziewiętnastu kaplic, które otaczają katedrę, warto przyjrzeć się bliżej chociaż kilku. Kaplica Zygmuntowska kryje nagrobki ostatnich królów z dynastii Jagiellonów. Jst najwybitniejszym dziełem renesansowym w Polsce. Nazywana bywa „perłą renesansu na północ od Alp”.
Kaplica Świętokrzyska wzniesiona została jako mauzoleum Kazimierza Jagiellończyka i jego żony Elżbiety Rakuszanki. Jej najcenniejszym elementem jest marmurowy nagrobek króla, wyrzeźbiony przez Wita Stwosza. To wybitny przykład rzeźby kamiennej schyłkowego średniowiecza.
Kaplicę Potockich, pierwotnie gotycką, przebudował rzeźbiarz doby późnego renesansu, Jan Michałowicz z Urzędowa. W XIX w. została przekształcona w stylu empire. Jest jednym z nielicznych w Krakowie jednorodnych przykładów klasycyzmu.
Z katedry prowadzi wejście do Grobów Królewskich i na wieżę z Dzwonem Zygmunta.