Troska o zieleń
Zieleń to niezwykle istotny element w funkcjonowaniu każdego miasta. Pełni funkcje estetyczne i rekreacyjne, obniża temperaturę i poprawia jakość powietrza, ale przede wszystkim zwiększa komfort życia mieszkańców. Kraków rozwija się dynamicznie – z roku na rok przybywa nowych mieszkańców, a co za tym idzie pojawia się nowa infrastruktura i budynki. Często dzieje się to kosztem zieleni. Nie chcemy całkowicie blokować tych procesów, bo mamy świadomość, iż populizm w tym obszarze negatywnie odbije się na rozwoju miasta. Chcemy zadbać o równowagę pomiędzy koniecznymi inwestycjami, a troską o obszary zielone. W tym celu powołany Miejskiego Ogrodnika, który z ramienia miasta będzie się kompleksowo zajmował wszystkimi kwestiami związanymi z zielenią. Obszarów zielonych musi być jak najwięcej, dlatego zwiększymy środki na wykup kolejnych terenów pod nowe parki, skwery i ogrody. Zatroszczymy się również o już istniejące tereny, w tym zrewitalizujemy Bulwary Wiślane. Wprowadzając program „Zielona zmiana” zwiększymy ilość zieleni w mikroskali – tam gdzie będzie to możliwe zasadzimy drzewa, krzewy lub kwiaty. Szczególną opieką otoczymy obszary cenne przyrodniczo. To nasz obowiązek względem kolejnych pokoleń krakowianek i krakowian.
Powołamy Miejskiego Ogrodnika
Do jego zadań będzie należała koordynacja działań wszystkich podmiotów zajmujących się zielenią w mieście oraz tworzenie wspólnej, spójnej wizji opieki nad terenami zielonymi. Będzie on uzgadniał zakres wycinki drzew i krzewów oraz decydował o nowych nasadzeniach. Miejski Ogrodnik ma także zadbać o egzekwowanie przestrzegania przepisów z zakresu ochrony przyrody i współpracować z podmiotami prowadzącymi rodzinne ogrody działkowe, ogrody społeczne, spółdzielniami i wspólnotami mieszkaniowymi, organizacjami ekologicznymi oraz innymi instytucjami oddziałującymi na środowisko przyrodnicze Krakowa.
Stopień realizacji zadania
W ramach Biura Architekta Miasta została powołana w strukturze zastępca Dyrektora Biura – Ogrodniczka Miejska.
Zwiększymy środki na wykup terenów zielonych
Obszarów zielonych musi być jak najwięcej, dlatego zwiększymy środki finansowe na wykup kolejnych terenów pod nowe parki, skwery i ogrody. Ideą miasta zrównoważonego rozwoju jest troska zarówno o nowe inwestycje, jak i miejską zieleń. Zadbamy, aby było jej jak najwięcej, zarówno w skali makro, jak i mikro. Zaproponujemy cenę za wykup terenu zgodną z operatem szacunkowym, a nie, tak jak teraz obniżoną o 20 proc.
Stopień realizacji zadania
W bieżącym roku zakupiono tereny o powierzchni 2,2065 ha pozwalające na powiększenie parku Reduta, parku Woźniców, realizację parku rzecznego Drwinka oraz działkę na Wzgórzu Kaim za łączną kwotę ok. 3,4 mln zł. Obecnie prowadzone działania mają na celu pozyskanie kolejnych nieruchomości pod ogólnodostępne tereny zieleni takie jak park rzeczny Dłubni, Drwinki, park Woźniców, teren przy ul. Starego Wiarusa oraz zieleń przy Młynówce Królewskiej i Zygmunta Starego.
Zasadzimy 200 tysięcy drzew dla Krakowa
Zasadzimy w trakcie kadencji 200 tys. drzew w Krakowie. Wiemy, jak to zrobić. Zaangażujemy do sadzenia mieszkańców. Będą oni mogli w łatwy sposób zgłaszać swoje pomysły na miejsca, gdzie będziemy dosadzać drzewa.
Stopień realizacji zadania
W Krakowie od 7 maja 2024 r. posadziliśmy blisko 23 tys. drzew. Postęp działań w tym zakresie można śledzić na uruchomionej w lipcu 2025 r. specjalnej stronie internetowej drzewa.um.krakow.pl. Nasadzenia raportowane są przez wszystkie jednostki miejskie w trybie kwartalnym. Do współpracy zapraszamy także sektor prywatny w ramach realizacji tzw. pakietów sponsorskich.
Wprowadzimy program odbetonowywania – „Zielona zmiana”
Poza dużymi obszarami zielonymi, parkami czy łąkami, trzeba także zadbać o jak najwięcej zieleni w każdym miejscu wokół nas. Z tego powodu będziemy wspierać „odbetonowywanie” przestrzeni publicznej. W miejscach, w których istnieje możliwość zasadzenia nowego drzewa, krzewu lub kwiatów, nawet jeśli to tylko małe okienko, będziemy to robić. Idea miasta ogrodu jest w Krakowie możliwa do zrealizowania. Będziemy także wspierać w tym działaniu mieszkańców i wspólnoty mieszkaniowe. W nowej umowie koncesyjnej na obsługę przystanków wprowadzimy także wymóg, aby duża część z nich miała zielone dachy.
Stopień realizacji zadania
Program prowadzony w ramach realizacji zadań punktowych takich jak m.in. „Więcej zieleni na placu Wolnica” czy „Lawendowy park kieszonkowy na Ruczaju”. Trwa opracowanie dokumentacji projektowej dla obu zadań.
Wybudujemy nowe parki i zatroszczymy się o istniejące tereny zielone
W Krakowie muszą powstać parki o zróżnicowanym profilu, np. rzeczne, deszczowe, dzikie oraz wodne. Wykorzystamy w pierwszej kolejności istniejące tereny zadrzewione poprzez ich wykup lub zamianę. Wytypujemy tereny niezadrzewione do koncepcyjnego przyszłego zagospodarowania na parki urządzone, wykorzystamy do tego, m.in. tereny przyforteczne oraz poprzemysłowe.
Stopień realizacji zadania
Na początku września oddana do użytku została nowa infrastruktura w parku Kleparskim – skatepark oraz plac zabaw. Zakończono budowę parków kieszonkowych przy ul. Kolistej i ul. Tymotkowej. 20 września otwarty został I etap parku Kolejowego. W sierpniu rozpoczęliśmy budowę ścieżki pieszo-rowerowej w ramach III etapu parku Kolejowego. Na końcowym etapie prac są dwa nowe parki – Łokietka oraz Kurczaba. Park Stacja Wisła dzięki prowadzonym pracom będzie większy i zyska tak potrzebną w tym miejscu przestrzeń dla dzieci. Trwają prace rewitalizacyjne w parku Bronowice. Rozpoczynamy roboty budowlane i nasadzenia zieleni na skwerze przy ul. Galicyjskiej i Centralnej oraz na os. Piastów. W parku Rżąka trwa modernizacja psiego wybiegu oraz boiska wielofunkcyjnego. W trakcie opracowania jest dokumentacja projektowa „Rzecznego parku nad Sudołem” oraz parku rzecznego Drwinka. Trwają przygotowania do prac modernizacyjnych Jordanówki w parku Jordana. Zakończono II etap konsultacji społecznych dotyczący zagospodarowania Białych Mórz. Trwa opracowywanie koncepcji. W ramach pozyskanego dofinansowania zmodernizowany zostanie plac zabaw w Swoszowicach przy ul. Piłkarskiej a otoczenie skateparku zyska nową infrastrukturę rekreacyjno-edukacyjną. W toku jest postępowanie przetargowe dotyczące opracowania dokumentacji na modernizację Plant Krakowskich, co w dalszej perspektywie pozwoli na systematyczną realizację zadań w tym zakresie. W trybie ciągłym prowadzona jest realizacja aktualnych zadań z budżetu obywatelskiego dotyczących zieleni. W trakcie opracowywania dokumentacji projektowej oraz uzyskiwania pozwolenia na budowę są realizacji parków kieszonkowych przy ul. Dekerta, Stachiewicza, Aleksandry, Na Kozłówce, Spółdzielców oraz Czerwonego Prądnika.
Zrewitalizujemy Bulwary Wiślane
W ostatnich latach Kraków w wielu miejscach odwrócił się od Wisły, a przecież jest ona jednym z naszych najcenniejszych zasobów. Przeprowadzimy rewitalizację ścieżek, oświetlenia i małej infrastruktury na bulwarach. Muszą one być bezpieczne i dostępne dla każdego.
Stopień realizacji zadania
W trakcie realizacji są dwa zadania: „Rewitalizacja Bulwarów Wiślanych” – dokumentacja projektowa została złożona do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków celem uzyskania pozwolenia konserwatorskiego. „Jasne, że Bulwary! – piękne i bezpieczne Bulwary nad Wisłą” – trwa opracowanie dokumentacji projektowej.
Zadbamy o ochronę szczególnie cennych terenów przyrodniczych
Miejsca cenne przyrodniczo powinny być objęte ochroną, zarówno na terenach istniejących wielkoobszarowych form ochrony przyrody, jak i w formach zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych lub użytków ekologicznych.
Stopień realizacji zadania
ZZM realizuje w ograniczonym zakresie w latach 2024–2026 (do czerwca 2026) projekt „Ochrona różnorodności biologicznej na terenach cennych przyrodniczo w Krakowie” w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027.
W drugim kwartale 2025 r. w ramach działań objętych projektem odebrano prace ochronny czynnej wykonane w pierwszym kwartale 2025 r. tj. usuwanie i obrączkowanie nieporządanych drzew i krzewów, koszenie siedlisk murawowych i szuwarów trzcinowych z usunięciem biomasy. Rozpoczęto zwalczanie inwazyjnych roślin oraz prowadzono dokumentację powierzchni po przeprowadzonych zabiegach ochronny czynnej siedlisk w ramach projektu. Przy ścisłej współpracy z ZZM Uniwersytet Rolniczy w Krakowie rozpoczął reintrodukcję chronionej sasanki łąkowej na Zakrzówku oraz w Tyńcu. Prowadzono inwentaryzację stanowisk obcego gatunku rośliny rdestowca japońskiego oraz realizowano jego zwalczanie w terenach leśnych, rezerwacie przyrody Bonarka oraz na Łąkach Nowohuckich.
W ramach tego samego projektu, zawarto cztery umowy w zakresie świadczenia usług ochrony czynnej zbiorników wodnych (Królówka, przy ul. Krzewowej, przy ul. Wyłom, i przy ul. księcia Józefa, Obecnie przygotowywane jest postępowanie przetargowe w ramach w/w projektu dla zbiornika staw przy Kaczeńcowej.
W parku Zaczarowanej Dorożki wykonano prace polegające na usunięciu osadów dennych, co przyczyniło się do poprawy pojemności retencyjnej zbiornika. Brzegi zbiornika obsadzono roślinnością hydrofitową w celu wzmocnienia bioróżnorodności ekosystemu. Przy zbiorniku założona została łąka kwietna. W zbiornikach w parku Lilli Wenedy przeprowadzono prace polegające na usunięciu ekspansywnie rozwijającej się roślinności, celem odsłonięcie tafli wody i utrzymania równowagi tlenowej w zbiorniku, a tym samym poprawy warunków siedliskowych dla płazów. W ekologicznym Stawie Płaszowskim przeprowadzono selektywne usunięcie nadmiernie rozprzestrzenionych trzcinowisk. Przeprowadzono prace obejmujące usunięcie nadmiaru osadów dennych oraz oczyszczenie brzegów zbiornika przy ul. Falistej.
Przeprowadzono odłowy gatunków inwazyjnych na zbiornikach: Bagry Ludwinowskie, zbiornik w parku Duchackim, w parku Lotników Polskich i w parku Zaczarowanej Dorożki.
Wprowadzimy program ułatwiający zazielenienie dachów, elewacji i balkonów
W mieście każdy skrawek terenu zielonego jest bardzo cenny. Mając to na uwadze, wprowadzimy program, który ułatwi właścicielom nieruchomości tworzenie zielonych dachów oraz elewacji budynków. Zielone dachy pozwalają lepiej gromadzić wodę deszczową, oczyszczają powietrze oraz wpływają na obniżenie temperatury otoczenia.
Stopień realizacji zadania
Dla wszystkich zainteresowanych Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie opracował publikację „Zielone balkony dla czystego powietrza w mieście” dostępną w formie książkowej oraz online.
ZZM realizuje również zadania w ramach Inicjatywy Lokalnej, która pozwala na tworzenie np. ogrodów społecznych na terenach prywatnych / należących do spółdzielni. Obecnie trwa nabór na innowacyjny projekt prowadzony przez NCBR, w ramach którego ZZM zgłasza jako wyzwanie farmę wertykalną możliwą do wykorzystania na dachu, elewacji lub balkonie.
ZZM wspólnie z innymi jednostkami opracował koncepcję polityki „Zielone dachy dla Krakowa”, która określa m.in. propozycję ogólnych zasad udzielania dotacji do tworzenia zielonych dachów. ZZM brał udział, w ramach zespołu zadaniowego, w polsko-niemieckim projekcie GRAD, którego celem było promowanie zielonych dachów jako narzędzia adaptacji miasta do zmian klimatu. Efektem projektu było stworzenie w kwietniu koncepcji polityki określającej m.in. propozycję ogólnych zasad udzielania dotacji do tworzenia zielonych dachów. ZZM jest w trakcie opracowywania aplikacji do międzynarodowego projektu „CUBIS – CO-CREATION OF URBAN SPACES FOR BETTER, INCLUSIVE AND SUSTAINABLE FOOD SYSTEMS” z programu Horizon, którego jednym z działań jest stworzenie Living Lab’ów „balkonowych” mających przetestować możliwość podniesienia bezpieczeństwa żywnościowego na poziomie „gospodarstwa domowego”. Termin składania wniosku to wrzesień 2025 r. Rozstrzygnięcie: koniec 2025 r./ początek 2026 r.
W ramach realizowanego programu „Krakowskiej mikroretencji wód opadowych i roztopowych” beneficjenci mogą ubiegać o dofinansowanie do wykonania zielonych dachów na swoich posesjach.
