Kraków i inne miasta przed klimatycznym wyzwaniem
Kraków jest jednym z 44 polskich miast, biorących udział w projekcie, które opracują plany adaptacji do zmian klimatu. Projekt jest realizowany przez Ministerstwo Środowiska w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Jego głównym celem jest sporządzenie oceny wrażliwości i podatności na zmiany klimatu dla każdego z miast partnerskich oraz zaplanowanie działań adaptacyjnych, adekwatnych do zidentyfikowanych zagrożeń.
Zmiany klimatyczne niosą za sobą ryzyko występowania ekstremalnych zjawisk meteorologicznych o zwiększającej się częstotliwości i nasileniu. Do zjawisk takich zaliczamy: nawalne deszcze, gwałtowne wiatry, burze, susze, fale upałów, fale zimna, miejskie wyspy ciepła, zaburzenia cyrkulacji powietrza w mieście.
Kwestie te były omawiane podczas warsztatów w ramach projektu realizowanego przez Ministerstwo Środowiska pt. „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”. W trakcie warsztatów eksperci - wykonawcy opracowania spotkali się z przedstawicielami samorządów, aby zdiagnozować najważniejsze wyzwania wynikające ze zmian klimatu, które stoją przed miastami.
Podtopienia i zniszczenia spowodowane przez nawalne deszcze to jeden z najważniejszych problemów występujących w miastach. Ulewne deszcze, często połączone z burzami, należą do najczęściej występujących ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wywołują one poważne straty materialne związane między innymi z podtopieniami dróg, budynków prywatnych i obiektów publicznych. Trudno jest im przeciwdziałać, gdyż systemy odprowadzania wód opadowych często nie są dostosowane postępującej zabudowy miasta (uszczelnienia zlewni) a jednorazowa wielkość opadów przekracza założenia projektowe. Niezbędny jest rozwój infrastruktury pozwalającej na retencjonowanie wód opadowych. Tam gdzie możliwości retencjonowania są ograniczone wskazana jest modernizacja systemu odwodnienia do prognozowanych warunków klimatycznych.
Z analiz ekspertów wynika, że w dużych miastach sektorami gospodarczymi najbardziej wrażliwymi na zmiany klimatu są: gospodarka wodna, transport i energetyka. Natomiast w sferze społecznej najpoważniejszym wyzwaniem jest ochrona zdrowia ludzi. Dużym problemem jest zła jakość powietrza, podczas tegorocznej zimy wiele miast borykało się ze smogiem. Dodatkowo, w niektórych miastach, jako wrażliwe na warunki klimatyczne sektory wskazywane były turystyka i bioróżnorodność.
Miasta diagnozują najpoważniejsze problemy wynikające z występowania ekstremalnych zjawisk atmosferycznych. Realizowany projekt ma ocenić podatność miast na zmiany klimatu - wrażliwość i potencjał adaptacyjny - oraz wskazać działania adaptacyjne w czterech najbardziej wrażliwych sektorach. Celem projektu jest zwiększenie odporności miast na zmiany klimatu. Projekt „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” będzie realizowany do 2019 roku. Obecnie trwa drugi etap (ocena podatności), którego zakończenie planowane jest we wrześniu 2017 roku.
