Zielona transformacja – siedem powodów do zadowolenia
Mamy za sobą dekadę bardzo szybkiego postępu w rozwoju efektywności i zmniejszeniu kosztów zielonych technologii. Osiągnięcie celów klimatycznych i powstrzymanie do 2050 roku globalnego ocieplenia na poziomie 1,5 st. Celsjusza staje się coraz trudniejsze. Aby to zrobić do końca dekady, powinniśmy zredukować emisję CO2 o 43 proc. W optymistycznym wariancie IPCC (Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu ONZ) szacuje, że jeśli świat wdroży obecne zobowiązania dotyczące klimatu, wzrost sięgnie 2,2 st. Celsjusza.
Emisje CO2 wciąż rosną, niemniej po przyspieszeniu po pandemicznym kryzysie w 2021 roku, dynamika wzrostów znacząco spadła. Jest szansa, że już w 2023 roku wzrost zostanie powstrzymany. Są już trzy kraje na świecie, które pochłaniają więcej CO2 niż produkują. Aby osiągnąć neutralność emisyjną w 2050 roku i ograniczyć wzrost temperatury o 1,5 st., trzeba zainwestować 194,2 bln dolarów. Niemal połowa (47 proc.) środków miałaby być spożytkowana na elektromobilność. Bardziej realny jest jednak scenariusz transformacji gospodarczej, w którym emisje spadają średnio o 0,9 proc. każdego roku, co skutkuje ociepleniem klimatu o 2,6 st. do końca stulecia. To wg Bloomberg NEF kosztowałoby nas znacznie mniej – 119,5 mld dolarów – przy równie dużym udziale elektromobilności. Równie wiele mamy jednak do stracenia – koszty katastrof klimatycznych do 2070 roku mogą sięgnąć nawet 178 mld dolarów.
Istnieją spore rozbieżności co do wpływu na gospodarkę zielonej transformacji i związanych z nią programów inwestycyjnych. Zdaniem IPCC ograniczenie ocieplenia do 2 st. do 2050 roku prawdopodobnie spowolniłoby wzrost gospodarczy o 1,3-2,7 proc. Całkiem inaczej patrzy na to International Renewable Energy Agency. Według jej szacunków do 2030 roku transformacja energetyczna zgodna z 1,5 st. Celsjusza oferuje perspektywę utworzenia blisko 85 mln dodatkowych miejsc pracy związanych z transformacją energetyczną (w porównaniu z 2019 rokiem) i wesprze wzrost światowego produktu krajowego brutto.
7 powodów do zadowolenia
Największe osiągnięcie ostatniej dekady to pięciokrotny spadek kosztów produkcji energii słonecznej. Lista sukcesów jest jednak dłuższa. Największe dokonania ujęte zostały w oparciu o siedem parametrów jakie zmieniły się pomiędzy rokiem 2010 a ostatnimi latami.
- Wartość rocznych, globalnych inwestycji w transformację energetyczną wzrosła z 210 mld dol. do 755 mld dol. (w 2020).
- W związku ze spadkiem kosztów produkcji paneli fotowoltaicznych koszt produkcji energii słonecznej spadł ponad pięciokrotnie, z 38 do 4,8 centów za kWh.
- Istotnie (o ponad 62 proc) spadł także koszt produkcji energii wiatrowej: z 8,6 do 3,3 centów za kWh (rok 2019).
- O 37 proc. wzrósł udział energetyki odnawialnej, wliczając w to elektrownie wodne – w 2010 roku wynosił 19 proc., a w 2021 roku 28 proc.
- Na przestrzeni dekady roczna sprzedaż aut elektrycznych zwiększyła się aż 153-krotnie – z 45 tys. w 2011 roku do 6,9 mln pojazdów w 2021 roku. Bardzo duży, 107 procentowy, progres odnotowano w 2021 roku.
- Znacząco wzrosła także efektywność energetyczna – energochłonność gospodarki liczona jako jednostka energii wydana na wytworzenie jednostki PKB spadła z 5,1 do 4,0 MJ w przeliczeniu na każdego dolara (dane UNECE uśrednione dla 54 państw). To prawie 22 proc. mniej. W przypadku Polski progres był nawet większy, nastąpił spadek z 4,6 do 3,4 MJ/dol.
- W coraz wolniejszym tempie rośnie emisja CO2 - to dobra informacja płynąca z najnowszego raportu IPCC przygotowanego przez panel klimatyczny ONZ. To już jego szósta edycja, w której wykazano, że od 2010 roku średni roczny wzrost emisji wyniósł 1,3 proc. Tymczasem dekadę wcześniej emisje rosły średnio o 2,1 proc. każdego roku, czyli prawie dwa razy szybciej niż w analizowanej dekadzie.
Informacja na podstawie GreenBook 2023 [pdf]
