Co z naszym powietrzem? Coraz lepiej!

Przekroczenie poziomu dopuszczalnego dla stężenia średniorocznego dwutlenku azotu wystąpiło na obszarze 0,2 km kw. (0,06 proc. powierzchni miasta). Z problemem występowania przekroczeń stężeń średniorocznych dwutlenku azotu borykają się głównie aglomeracje, w których występuje wzmożony ruch pojazdów. W przypadku Krakowa przekroczenia występują wzdłuż al. Krasińskiego, al. Mickiewicza i al. Słowackiego na odcinku 1,6 km.

Przekroczenie poziomu docelowego dla stężenia średniorocznego benzo(a)pirenu wystąpiło na obszarze 56 km kw. (17,1 proc. powierzchni miasta). Obszar przekroczeń dotyczy głównie północnych granic Krakowa. Przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu są powiązane w zdecydowanej większości z emisją tej substancji z procesów spalania paliw stałych w sektorze komunalno-bytowym i stanowią problem na przeważającym obszarze Polski, co również przekłada się na jego stężenia na terenie Krakowa, mimo praktycznie całkowitego wyeliminowania procesu spalania paliw w mieście.

Należy zaznaczyć, że klasyfikacja strefy ma charakter zero-jedynkowy. Zaliczenie do klasy C nie oznacza złej sytuacji na terenie całego Krakowa, a jest jedynie sygnałem, że w mieście istnieją obszary wymagające podjęcia i prowadzenia działań na rzecz poprawy jakości powietrza pod kątem danego zanieczyszczenia.

Na stan jakości powietrza w Krakowie ma wpływ położenie w dolinie otoczonej wzgórzami oraz słaba wentylacja miasta, związana z występowaniem dużej liczby dni bezwietrznych. Brak przewietrzania utrudnia rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń. Analiza danych wykazuje wyraźną korelację między obniżeniem wielkości emisji a spadkiem poziomu stężeń w powietrzu. Dlatego w przypadku nakładania się niekorzystnych warunków meteorologicznych i czynników lokalnych, istotne jest dążenie do jak największej redukcji emisji.

Dzięki działaniom miasta odnotowano znaczący spadek zarówno pod kątem stężeń, jak i emisji zanieczyszczeń do powietrza. W przypadku pyłu zawieszonego PM10 w odniesieniu do roku 2018, jego emisja spadła o połowę. Na tle innych dużych miast w Polsce, Kraków wyróżnia się pod względem redukcji emisji.

W wyniku konsekwentnie realizowanych przez miasto działań, stężenia substancji odnotowywane przez stacje monitoringowe ulegają sukcesywnemu obniżeniu. Istotną rolę odegrały realizowane na szeroką skalę programy dotacyjne i wsparcia, ale również szeroka kampania informacyjna (w tym także skierowana do najmłodszych mieszkańców Krakowa, której bohaterem jest Kapitan Powietrze). Sukces nie byłby oczywiście także możliwy bez ogromnego zaangażowania mieszkańców, którzy z odpowiedzialnością i dużą świadomością ekologiczną wymieniali swoje paleniska.

Nie kończy to jednak naszej dbałości o czyste powietrze. Przed nami ograniczenie zanieczyszczeń pochodzących z transportu oraz emisji napływowej z gmin sąsiadujących. Miasto będzie podejmować działania w kierunku transformacji energetycznej w stronę odnawialnych źródeł energii, poprawy efektywności energetycznej budynków, rozwoju niskoemisyjnego transportu i elektromobilności oraz ograniczania emisji napływowej poprzez aktywne oddziaływanie na obszar metropolitalny.