Zielony i aktywny Kraków w 2024 roku
Miasto pełne zieleni, uporządkowane, z bogatą ofertą sportową i rekreacyjną – to jeden z kierunków, w jakim rozwija się Kraków, aby odpowiedzieć na oczekiwania mieszkańców, dla których zieleń, ład przestrzenny i aktywny wypoczynek stanowią istotne wyznaczniki jakości życia w mieście. Liczby za rok 2024 opublikowane w Raporcie o Stanie Gminy pokazują, jak zmienia się Kraków, aby osiągnąć ten cel.
Rozwój terenów zielonych i ochrona bioróżnorodności
W minionym roku w Krakowie posadzono łącznie ponad 25 tys. drzew – 5 786 w terenach zieleni urządzonej oraz 19 559 na terenach leśnych. Za usunięte drzewa zasadzono 4 730 drzew zastępczych.
Miasto zwiększyło także liczbę zielonych terenów rekreacyjnych – powstały trzy nowe parki kieszonkowe: Ogród Krakowianek, Gołębi Ogród Krakowian i Mrówkowy Ogród Krakowian, co obecnie daje 43 takie obiekty w mieście. Ukończono także budowę trzech parków miejskich: parku Aleksandry (cz. północna), parku Złocień i parku rzecznego im. Włodzimierza Tetmajera oraz rozpoczęto realizację kolejnych dwóch takich inwestycji – parku miejskiego przy Łokietka i Składowej oraz parku Kurczaba. Zrównoważony rozwój terenów zielonych wspierała również rozbudowa zielonych korytarzy i ciągów pieszo-rowerowych tak, aby każdy mieszkaniec miał dostęp do parku w promieniu 300 metrów.
Kraków dysponuje bogatym zasobem naturalnym – na terenie naszego miasta znajdują się trzy obszary Natura 2000, pięć rezerwatów przyrody, trzy parki krajobrazowe, 20 użytków ekologicznych (dwa zostały założone w 2024 roku – „Zakrzówek – enklawa wschodnia” oraz „Łąki nad Rudawą”) oraz 362 pomniki przyrody. W 2024 roku uruchomiono projekt ochrony bioróżnorodności obejmujący łąki, murawy i zbiorowiska wodne, jak również monitoring pomników przyrody oraz interwencyjne przenoszenie płazów. Wprowadzono też nowe standardy pielęgnacji zieleni – „dzikie strefy” i ograniczenia koszenia sprzyjające naturalnemu rozwojowi fauny i flory.
Edukacja ekologiczna i działania na rzecz czystego powietrza
Zielony rozwój miasta nie byłby jednak możliwy, gdyby nie świadomość i aktywność jego mieszkańców. Z tego właśnie powodu Kraków przykłada tak dużą wagę do edukacji klimatycznej i ekologicznej krakowian, dla których regularnie organizowane są zajęcia, warsztaty i wydarzenia plenerowe związane z tą tematyką.
W 2024 roku Centrum Symbioza odwiedziło ponad 23 tys. osób, a Krakowskie Centrum Edukacji Klimatycznej – prawie 4 800. Organizowano też liczne wydarzenia promujące ekologię, m.in. Dzień Ziemi, Tydzień Mobilności czy Światowy Dzień Ochrony Środowiska. W stolicy Małopolski działały także 23 ogrody społeczne i 31 przyszkolnych w ramach projektu „Ogród z klasą”.
Miasto kontynuowało również działania ograniczające hałas oraz emisję zanieczyszczeń. Modernizowano nawierzchnie ulic i torowiska, unowocześniano tabor komunikacji miejskiej oraz rozszerzano strefy „Tempo 30” i system płatnego parkowania.
W trosce o jakość powietrza, miasto prowadziło działania m.in. w zakresie likwidacji niskiej emisji, poprawy efektywności energetycznej budynków, rozwoju odnawialnych źródeł energii, kontroli przestrzegania zakazu używania paliw stałych na terenie naszego miasta oraz edukacji ekologicznej.
W Krakowie działa osiem stacji pomiarowych monitorujących jakość powietrza, których wskaźniki wyraźnie pokazują, że w każdym rokiem oddychamy w naszym mieście coraz lepszym powietrzem – w roku 2024, podobnie jak w roku poprzednim, na wszystkich ośmiu stacjach monitoringowych stężenia średnioroczne dla pyłu zawieszonego PM10 zanotowały wartości zgodne z normą, czyli poniżej 40 μg/m3. Na przestrzeni ostatnich lat obniżeniu uległa także liczba dni z przekroczeniami stężeń średniodobowych pyłu PM10 (dopuszczalna liczba dni przekroczeń to 35 dni w roku), osiągając wartości normatywne na siedmiu z ośmiu stacji monitoringowych.
Woda i gospodarka ściekowa
Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych była w minionym roku realizowana poprzez rozbudowę infrastruktury kanalizacyjnej i modernizację oczyszczalni ścieków, m.in. w oczyszczalni „Płaszów” prowadzono działania dezodoryzacyjne i hermetyzacyjne.
W 2024 roku przeprowadzono także kontrole cieków i gospodarowania ściekami, a mieszkańcy skorzystali z dotacji na mikroretencję – zrealizowano 54 inwestycje, m.in. zbiorniki na wodę opadową i zielone dachy.
Planowanie przestrzenne i estetyka miasta
Receptą na uporządkowaną i przemyślaną przestrzeń miejską są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W 2024 roku udział powierzchni Krakowa objętej planami miejscowymi wzrósł do 79,2 proc. W minionym roku uchwalono 14 planów obejmujących ponad 550 ha, w tym m.in. „Żabiniec”, „Nowy Prokocim”, „Kobierzyńska – Piltza”, „Rydlówka”, oraz procedowano kolejne 61 planów.
Miasto kontynuowało również egzekwowanie tzw. uchwały krajobrazowej – w 2024 roku złożono 2 791 wniosków o weryfikację reklam, zakończono 2 664 postępowań, a nałożone kary wyniosły 417 535 zł. Dodatkowo, Zarząd Dróg Miasta Krakowa wszczął 87 postępowań administracyjnych i wydał 94 decyzje nakładające kary w wysokości ok. 2,5 mln zł za nielegalne reklamy w pasie drogowym.
W zakresie rewitalizacji zdegradowanych obszarów Krakowa, formalnie wyznaczony został obszar zdegradowany i przeznaczony do rewitalizacji, obejmujący trzy ważne fragmenty miasta: Kazimierz–Stradom, Grzegórzki–Wesoła oraz „starą” Nową Hutę. Opracowany dla nich projekt Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Krakowa będzie podstawą działań w kierunku odnowy tych historycznych i społecznie ważnych dzielnic.
Sport i rekreacja, czyli miasto aktywnych mieszkańców
Kraków to także miasto sportu – w 2024 roku Gmina Miejska Kraków utrzymywała 103 obiekty sportowe, w których przeprowadzono 15 remontów.
Dużą popularnością cieszyły się odbywające się z naszym mieście imprezy sportowe m.in. Cracovia Maraton, XXI Memoriał Huberta Jerzego Wagnera czy Bieg Trzech Kopców. Łącznie w imprezach sportowych w 2024 roku wzięło udział aż 254 830 osób. W miejskich programach sportowo-rekreacyjnych uczestniczyło natomiast ponad 188 tys. osób, a na pozaszkolne zajęcia sportowe uczęszczało ponad 21 tys. osób.
W minionym roku miasto wsparło 128 klubów sportowych kwotą 3,4 mln zł oraz przyznało stypendia sportowe o wartości 716 tys. zł.
Liczba zdobytych medali i tytułów przez krakowskich sportowców wzrosła prawie dwukrotnie w ciągu dwóch lat – z 56 w 2022 r. do 105 w 2024 r.
W zakresie inwestycji sportowych, w 2024 r. przeprowadzono m.in. modernizację obiektów sportowych KS Grębałowianka, modernizację stadionu MKS Cracovia, wybudowano halę sportową przy VIII LO oraz sportowy kompleks na Złotym Wieku przy SP nr 77.
Kraków w 2024 r. to przykład miasta, które krok po kroku realizuje swój plan, aby stać się bardziej zielonym i aktywnym. Rozwój łączy się troską o środowisko, a oczekiwania mieszkańców z precyzyjnym planem na przestrzeń miejską. W naszym mieście stopniowo przybywa też zieleni, a bogata oferta sportowa sprawia, że każdy aktywny krakowianin znajdzie tu coś dla siebie.
