Plac Nowy
| Adres: | Plac Nowy, Kraków |
Z ulicy Szerokiej można przejść ulicą Ciemną na plac Nowy (zwany Żydowskim). Po drodze, za cmentarzem, mija się okazałą synagogę Izaaka (ul. Jakuba 25), największą na Kazimierzu. Ufundował ją w latach 30. XVII w. królewski bankier Izaak (Ajzyk) Jekeles. W czasie wojny zniszczeniu uległo prawie całe wyposażenie; obecnie, po renowacji, urządzono tu wystawę prezentującą wojenne dzieje Kazimierza. Niedaleko placu Nowego wznoszą się dwie synagogi. Pierwsza, to bożnica Kupa przy ul. Warszauera 8, ufundowana w XVII w. z pieniędzy gminy; wewnątrz zachowały się zabytkowe polichromie. Natomiast przy ul. Miodowej 26 stoi okazała synagoga Postępowa (Tempel). Wzniesiona w połowie XIX w. w stylu neoromańskim, w środku zdobiona złoceniami o charakterze mauretańskim.
Od końca XVI do połowy XIX w. obszar dzisiejszego placu Nowego (zwanego potocznie Żydowskim) był częścią miasta żydowskiego. Zaniedbany i chaotycznie zabudowany zespół uliczek uporządkowano, a wytyczony plac nazwano Nowym. Obecna zabudowa wokół placu ukształtowała się w większości na przełomie XIX i XX w. Najbardziej charakterystycznym elementem placu jest tzw. Okrąglak, wzniesiony w latach 1899–1900 jako kryta hala targowa. Od 1927 r. w jego części działała rytualna rzeźnia drobiu, zlikwidowana podczas okupacji. Po II wojnie światowej powrócił tu typowy, drobny handel.
W latach 90. XX w. plac ten, podobnie jak i cały Kazimierz, diametralnie zaczął zmieniać oblicze. W parterowych lokalach powstało wiele przytulnych kawiarni i barów, nawiązującym niekiedy do atmosfery dawnego Kazimierza. W zachodniej części placu wyremontowano dawny dom modlitwy, przeznaczając go na potrzeby Centrum Kultury Żydowskiej. Na placu w soboty odbywają się targi staroci, a w niedziele – używanej odzieży.
Źródło: krakow.travel