Wieliczka

Jak głosi legenda, kopalnia soli w Wieliczce (12 km od Krakowa) zawdzięcza swoje istnienie węgierskiej księżniczce Kindze, żonie księcia Bolesława Wstydliwego.

Kinga wrzuciła do szybu solnego na Węgrzech pierścień zaręczynowy, a gdy orszak weselny zbliżał się do Krakowa, wskazała miejsce, w którym nakazała odkopać klejnot. Tak oto natrafiono na obszerne złoża soli w Wieliczce.

Wykopaliska dowodzą jednak, że sól warzono na tych terenach już 3 tys. lat p.n.e. Najstarszy szyb górniczy powstał w XIII w., wtedy też Wieliczka uzyskała prawa miejskie. Przez 700 lat górnicy wydrążyli w solnych pokładach 26 szybów i ponad 2 tys. komór na 9 podziemnych poziomach, o głębokości od 57 do 327 m. Są one połączone chodnikami i szybami o łącznej długości 350 km.

Podziemia zwiedza się z przewodnikiem, w grupach 35-osobowych (ale możliwe są też specjalnie płatne, indywidualne wycieczki). Trasa turystyczna mierzy ok. 2 km i przebiega na głębokości od 64 do 125 m, wiodąc przez blisko 20 zabytkowych komór. Zwiedzanie trasy turystycznej trwa 3 godziny i rozpoczyna się od szybu Daniłowicza. Najwspanialsza z podziemnych komór to kaplica św. Kingi, która może pomieścić 500 osób. Do największych solnych wyrobisk należy komora Warszawa, zaś najwyższa jest komora Staszica (odbył się w niej, wpisany do księgi rekordów Guinnessa, pierwszy podziemny lot balonu). Ponad 100 m pod ziemią, w komorze Barącza znajduje się jedno z najpiękniejszych słonych jezior: ma niesamowity zielony kolor, a jego głębokość dochodzi do 9 m. Na głębokości 200 m mieści się też podziemne sanatorium, trafiają do niego pacjenci z astmą, alergiami i reumatyzmem. Panuje tam stała temperatura od +13 do +15 stopni oraz wilgotność powietrza do 92 proc. W latach 70. XX w. kopalnia, wraz z Krakowem, została wpisana na pierwszą listę UNESCO.